Dlaczego grzyby są zdrowe? Wartości odżywcze grzybów leśnych

Spis treści

1. Bogactwo grzybów
2. Wartości odżywcze grzybów
3. Białko w grzybach
4. Witaminy w grzybach
5. To ciekawe! Dlaczego w kurkach nie ma robaków?
6. Składniki mineralne w grzybach
7. Prozdrowotne właściwości grzybów

Grzyby są smaczne, a także zdrowe. Dostarczają wartościowe białko, niezbędny nam błonnik oraz wiele substancji odżywczych. Wszystkie grzyby są dobrym źródłem witamin z grupy B. Warto czerpać garściami z właściwości prozdrowotnych grzybów. Wystarczy rozejrzeć się po lesie.

BOROWIKI są bogate w beta-karoten, kwas askorbinowy i likopen, które neutralizują wolne rodniki i działają odmładzająco na organizm, zapobiegając uszkodzeniom komórek.

Grzyby stanowią o charakterze kuchni polskiej. Od zawsze ceniono je za smak i niezrównany aromat. Jeszcze w czasach prasłowiańskich gotowano grzybowe polewki, pieczono kaszę z borowikami i zajadano się smażonymi rydzami. Już wtedy grzyby suszono na cierniach lub trzcinowych siatkach i przechowywano w lnianych woreczkach. Grzyby były przez wieki pokarmem codziennymi i odświętnym. Ratowały przed głodem.  Dziś dzięki postępowi nauk przyrodniczych, wiemy, że grzyby zawierają białka i inne substancje odżywcze. Są ważnym elementem diety, której jest naszym dziedzictwem. 

Zobacz: Gdzie są grzyby w sierpniu? W tych miejscach znajdziesz najpiękniejsze borowiki, kurki i podgrzybki

Bogactwo grzybów

Królestwo grzybów (Fungi) to ponad 148 tysięcy gatunków z czego 14 000 gatunków grzybów wielkoowocnikowych, w tym kapeluszowe jak np. borowik lub muchomor. Z tej ogromnej rzeszy zaledwie 2000 grzybów to gatunki jadalne. W Europie do obrotu handlowego dopuszcza się tylko 40 gatunków grzybów kapeluszowych. W Polsce najbardziej popularnymi grzybami leśnymi są: borowik szlachetny (prawdziwek), koźlarz czerwony, koźlarz babka, podgrzybek brunatny, gąska zielonka, maślak zwyczajny, pieprznik jadalny (kurka), mleczaj rydz. 

PODGRZYBKI zawierają substancje prozdrowotne działające przeciwzapalnie i detoksykująco, a także kwas linolowy pomagający w leczeniu nadwagi, kwas palmitynowy regulujący wydzielanie hormonów i oleinowy wspierający układ krwionośny.

Wartości odżywcze grzybów

Ze względu na dużą zawartość wody świeże owocniki grzybów kapeluszowych są niskokaloryczne. Porcja 100 g dostarcza zaledwie od 40 do 70 kcal.  Poza wodą w grzybach znajdziemy białka, sacharydy, kwasy tłuszczowe (w niewielkich ilościach), witaminy i składniki mineralne oraz błonnik pokarmowy. 

KURKI są najlepszym źródłem witaminy B i prowitaminy A, które wspomagają układ nerwowy i wspierają układ odpornościowy.

Białko w grzybach

Grzyby zawierają wartościowe, łatwo przyswajalne białko. W świeżych grzybach jest od 1,5 do 3,6% białka. Natomiast w suszonych grzybach lub mielonym suszu zawartość białka  waha się od 10 do 40%. Jednak niektóre gatunki grzybów leśnych, jak borowik szlachetny, czy koźlarz czerwony dostarczają więcej białka niż uprawiana masowo pieczarka dwuzarodnikowa. Stąd często grzyby nazywane są “leśnym mięsem”. Białka grzybów zbudowane są ze wszystkich aminokwasów. W tym z niezwykle cennej lizyny. Ten aminokwas egzogenny nasz organizm nie jest w stanie sam wyprodukować i musi go pozyskiwać z pokarmem. Lizyna jest niezbędna przy budowie białek, głównie w mięśniach i w kościach. Wspiera wchłanianie wapnia. Jest konieczna przy wytwarzaniu hormonów, enzymów, przeciwciał, a nawet przy budowie kolagenu od którego zależy elastyczność naszej skóry. Niedobory lizyny objawiają się zmęczeniem, rozdrażnieniem, wypadaniem włosów. Odpowiednia ilość lizyny w jedzeniu poprawia koncentrację umysłową. Chroni przed procesami starzenia. Ma działanie antykancerogenne.

GĄSKI działają przeciwalergicznie, mają również właściwości przeciwzakrzepowe, a także mogą obniżać poziom cukru we krwi.

Witaminy w grzybach

Grzyby dostarczają sporo witamin z grupy B. Niektóre gatunki grzybów dostarczają więcej niacyny (wit. B3) i ryboflawiny (wit. B2) niż produkty uznawane za najlepsze źródła tych witamin, jak zboża i mięso. Na przykład 100 g świeżych pieczarek pokrywa około 30% dobowego zapotrzebowanie na niacynę i około 40% na ryboflawinę. Ponadto grzyby zawierają pewne ilości witaminy C, tiaminy, kobalaminy (wit. B12), witaminy D oraz E. Pomarańczowe owocniki pieprznika jadalnego (kurki), są dobrym źródłem prowitaminy A.

Charakterystyczny kapelusz czubajki KANI dostarcza białko oraz witaminy z grupy B, wit. C, A , D i E.

To ciekawe! Dlaczego w kurkach nie ma robaków?

Kurki są bardzo odporne na zaczerwienie, ponieważ zawierają hitinmannozę - substancję, która zwalcza wszystkie robaki ludzkie. Substancja ta potrafi nawet uszkodzić jajeczka pasożytów. W składzie kurek obecny jest również kwas trametonolinowy, stosowany w leczeniu wirusowych zapaleń nowotworów i wątroby. Z tych powodów robaki omijają kurki szerokim łukiem. 

Składniki mineralne w grzybach

Grzyby dostarczają także sporo składników mineralnych, głównie potasu, fosforu i magnezu. Zawartość magnezu w grzybach jest porównywalna do zawartości tego pierwiastka w świeżych owocach czy warzywach. Poza tym w grzybach występują pierwiastki śladowe, takie jak miedź, cynk, żelazo, mangan, molibden i selen - niezbędne dla prawidłowej pracy organizmu. 

Substancje odżywcze zawarte w RYDZACH wspierają na układ nerwowy i kostny oraz ułatwiają walkę ze stresem oraz nadciśnieniem.

Prozdrowotne właściwości grzybów

W ostatnich latach wiele badań potwierdziło właściwości prozdrowotne grzybów jadalnych. Są one niskokaloryczne. Zawierają dużo błonnika. Są odżywcze dzięki obecności białek. No i zawierają związki biologicznie aktywne, takie jak beta-glukany, chitosany, polifenole. Związki te mogą zapobiegać powstawaniu oraz wspomagać leczenie chorób. Badacze wykazali, że grzyby mają działanie przeciwnowotworowe, immunostymulujące, przeciwoksydacyjne, ochronne dla serca i naczyń, obniżające poziom cholesterolu we krwi, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwcukrzycowe oraz ochraniające wątrobę. 

OPIEŃKA miodowa zawiera związki bakteriobójcze i grzybobójcze, a także poprawiające ukrwienie kończyn, serca i mózgu.

Niezależnie od przedstawionych zalet grzybów warto pamiętać, że owocniki zawierają w ścianach komórkowych nietrawioną przez człowieka chitynę. Dlatego  grzyby należą do produktów ciężkostrawnych i po spożyciu długo zalegają w przewodzie pokarmowym. Nie powinny być spożywane przez dzieci do 7. roku życia, osoby starsze i pacjentów z problemami gastrycznymi.