Nagłe uszczuplenie w emeryturach Polaków! Pieniądze znikają tuż przed świętami

• Polacy przed świętami i wakacjami masowo wypłacają pieniądze z PPK, traktując je jako sezonowe zasilenie budżetu, a nie długofalowe oszczędności emerytalne
• Wcześniejsza wypłata z PPK jest "finansowym błędem", skutkującym utratą dopłat od państwa, 30% wpłat pracodawcy i 19% podatku od zysków
• Zablokowanie wcześniejszych wypłat z PPK mogłoby zniszczyć zaufanie społeczne do programu, dlatego na razie nie jest to rozważane
• Kluczem do rozwiązania problemu jest szeroka edukacja finansowa, która uświadomi Polakom realnie niskie świadczenia emerytalne i zachęci do długoterminowego oszczędzania.

Dlaczego Polacy wypłacają pieniądze z PPK przed świętami?

Okres przedświąteczny to czas wzmożonych wydatków, co skłania wielu Polaków do szukania dodatkowych źródeł gotówki. Jednym z nich stają się środki gromadzone w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych. Jak zauważają eksperci, to właśnie przed świętami i wakacjami tendencja do wypłat z PPK jest najwyższa. - PPK cieszy się rosnącym zainteresowaniem, Polacy przekonali się do tego projektu, ale nie da się ukryć, że nie wszyscy patrzą na niego jak na program długofalowego oszczędzania, a czasem po prostu to pomysł na sezonowe zasilanie domowego budżetu – mówi ekspert gospodarczy i ubezpieczeniowy, prezes MDRT Polska Paweł Skotnicki.

Decyzja o sięgnięciu po te oszczędności sprowadza się do prostego, choć trudnego wyboru: wyższa emerytura za kilkanaście lat czy bogatsze święta i prezenty tu i teraz. Dla wielu osób perspektywa bieżących potrzeb wygrywa z długofalowym planowaniem, przez co Pracownicze Plany Kapitałowe traktowane są jako cenne, sezonowe zasilenie domowego budżetu, a nie element bezpieczeństwa emerytalnego. Chęć życia „pełnią życia” i zaspokojenia natychmiastowych potrzeb sprawia, że pracownicy decydują się na ruch, który z finansowego punktu widzenia jest błędem.

Ile kosztuje wcześniejsza wypłata z PPK?

Chwilowy zastrzyk gotówki ma swoją cenę. Choć pieniądze zgromadzone na koncie PPK są prywatną własnością uczestnika, decyzja o ich zwrocie przed 60. rokiem życia wiąże się z konkretnymi stratami finansowymi. Eksperci nazywają to wprost "finansowym błędem".

- Wypłata PPK na święta to więc duży błąd finansowy. Wypłata przed 60. rokiem życia wiąże się z utratą dopłat od państwa, 30% wpłat pracodawcy oraz 19% podatkiem od zysków. No, ale mamy gotówkę tu i teraz, a to czasem jest priorytetem – mówi Skotnicki. W praktyce oznacza to, że decydując się na wcześniejszy zwrot, uczestnik programu traci:

• 100% dopłat od państwa – zarówno wpłata powitalna, jak i dopłaty roczne zostają potrącone.
• 30% środków z wpłat pracodawcy – ta część kapitału nie trafia do kieszeni pracownika, lecz jest przekazywana na jego indywidualne konto w ZUS.
• 19% podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki) – jest on naliczany od zysków wypracowanych przez pozostałe 70% wpłat pracodawcy oraz całość wpłat własnych pracownika.

Przedterminowa wypłata z PPK, choć legalna i dostępna dla każdego uczestnika, oznacza więc realne pomniejszenie oszczędności emerytalnych o dopłaty rządowe i część składek pracodawcy. Skalę zjawiska pokazują dane – w drugim kwartale 2025 roku Polacy wypłacili z PPK ponad 700 milionów złotych. Wypłata jest więc opłacalna, ale tylko z perspektywy teraźniejszości, a nie budowy bezpieczeństwa finansowego na przyszłość.

Czy rząd Tuska zablokuje wcześniejsze wypłaty z PPK?

Skoro wcześniejsze zwroty niweczą główny cel programu, pojawia się pytanie: czy wypłaty z PPK powinny zostać zablokowane? Wśród ekspertów zdania są podzielone. Z jednej strony, taka blokada wzmocniłaby emerytalny charakter programu i zmusiła uczestników do długofalowego oszczędzania. Z drugiej jednak strony, mogłaby zniszczyć z trudem budowane zaufanie społeczne.

- PPK to ciekawy projekt, który zderzył się najpierw ze ścianą braku zaufania, a potem powoli wypracowywał sobie akceptacje pracowników i pracodawców. Każde dynamiczne zmiany jak np. rezygnacja z możliwości wypłat przed czasem spowodowałaby weryfikacje społecznego zaufania do projektu. Byłbym więc ostrożny w takich decyzjach – mówi Paweł Skotnicki.

Ekspert podkreśla, że Polacy historycznie podchodzą z dużą rezerwą do systemów emerytalnych. Możliwość wcześniejszej wypłaty z PPK, choć sprzeczna z ideą oszczędzania na emeryturę, jest dla wielu osób gwarancją, że mają kontrolę nad swoimi pieniędzmi. Nagła zmiana zasad i odebranie tej elastyczności mogłoby zostać odebrane bardzo negatywnie i zniechęcić do dalszego udziału w programie. Dlatego na razie eksperci zalecają ostrożność w podejmowaniu tak radykalnych kroków.

Edukacja finansowa kluczem do bezpiecznej emerytury

Skoro blokada wypłat nie jest obecnie rozważana, kluczowym rozwiązaniem problemu staje się szeroka edukacja finansowa. Eksperci podkreślają, że decyzje o konsumowaniu kapitału emerytalnego na bieżące potrzeby wynikają często z braku świadomości na temat przyszłych, realnie niskich świadczeń z powszechnego systemu. - To przykre, że ludzie muszą konsumować kapitał emerytalny. Wydawanie pieniędzy na święta, może się wydawać słuszne, ale będzie bardzo złe w skutkach. Konieczna jest szeroka edukacja na temat finansów, emerytur i tego, że realna wartość świadczeń emerytalnych w przyszłości jest naprawdę bardzo niska – dodaje ekspert.