NBP grozi gigantyczna strata. Bank centralny podał zatrważającą kwotę

• Umocnienie złotego może doprowadzić do straty NBP przekraczającej 30 mld zł w 2025 roku, jeśli kursy walut utrzymają się na poziomie z czerwca.
• Aprecjacja złotego obniża wartość aktywów rezerwowych NBP w przeliczeniu na złote, co pomniejsza wynik finansowy banku centralnego.
• Prognozowanie wyniku finansowego NBP jest niepewne, zależne od czynników zewnętrznych, takich jak kursy walut i zagraniczne stopy procentowe.
• Brak wpłaty z zysku NBP do budżetu państwa w 2024 roku, planowanej na 6 mld zł, stał się jednym z zarzutów wobec prezesa NBP

Narodowy Bank Polski ostrzega przed rekordową stratą w 2025 roku

Narodowy Bank Polski (NBP) w oficjalnym komunikacie ostrzegł przed możliwymi konsekwencjami silnego kursu polskiej waluty. Jak podano, aprecjacja złotego może mieć bezpośrednie przełożenie na kondycję finansową banku w nadchodzącym roku.

 „Obserwowane w bieżącym roku umocnienie złotego wobec walut obcych (w szczególności dolara amerykańskiego), może przyczynić się do odnotowania przez NBP ujemnego wyniku finansowego za rok 2025 (przekraczającego nawet 30 mld zł, gdyby kursy walut obcych kształtowały się na poziomie z końca czerwca br.)” – poinformował bank centralny. 

NBP jednocześnie zaznaczył, że prognozy są obarczone dużą niepewnością, gdyż zależą od czynników zewnętrznych. „Prognozowanie wyniku finansowego NBP obciążone jest dużą niepewnością”, a jego wahania zależą „od czynników, na które bank centralny nie ma bezpośredniego wpływu (np. kursy walut obcych, zagraniczne stopy procentowe)”.

Dlaczego umocnienie złotego generuje stratę dla NBP?

Choć dla Polaków mocny złoty to powód do zadowolenia, dla banku centralnego sytuacja jest bardziej skomplikowana. NBP gromadzi oficjalne aktywa rezerwowe głównie w walutach obcych (m.in. dolarach amerykańskich i euro) oraz w złocie. Na koniec lipca 2025 r. ich wartość wynosiła ponad 255 mld dolarów. Kiedy złoty się umacnia, wartość tych rezerw po przeliczeniu na polską walutę spada.

To właśnie ta różnica kursowa, wynikająca z zasad rachunkowości, tworzy na papierze stratę. Bank centralny podkreśla jednak, że „umocnienie złotego nie oznacza zmiany wielkości zasobów oficjalnych aktywów rezerwowych”. Jednocześnie wskazuje, że negatywny wpływ wyceny walut może być częściowo łagodzony.

„Jednocześnie silny wzrost ceny złota w bieżącym roku powinien ograniczać wpływ ujemnej wyceny walut obcych na kapitał NBP” – czytamy w komunikacie.

Brak zysku NBP a budżet państwa: polityczny spór i twarde dane

Kwestia zysku lub straty NBP ma realne przełożenie na finanse publiczne. Zgodnie z prawem, 95 proc. ewentualnego zysku banku centralnego trafia do budżetu państwa. Brak tej wpłaty to problem, z którym rząd musiał zmierzyć się już w tym roku. W projekcie budżetu na 2024 r. zapisano 6 mld zł z zysku NBP, jednak ostatecznie żadne pieniądze nie wpłynęły, gdyż bank zanotował stratę za 2023 r. Sprawa stała się jednym z głównych zarzutów we wniosku o postawienie prezesa Adama Glapińskiego przed Trybunał Stanu. 

Zarzut dotyczył uchybienia „obowiązkowi współdziałania z ministrem finansów przy opracowywaniu planów finansowych państwa w ten sposób, że wprowadził ministra finansów w błąd (...) w sytuacji, gdy według aktualnych na ten dzień danych i prognoz, NBP miał ponieść stratę w wysokości co najmniej 17 mld zł”. Krytycznie do planowania dochodów z tego źródła odniosła się również Najwyższa Izba Kontroli, która oceniła, że Ministerstwo Finansów, tworząc budżet na 2024 r., „nie przestrzegało zasady ostrożnego planowania dochodów w zakresie wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego”.