Obecnie większość ogrodów należy do struktur PZD. I to właśnie Związek decyduje o wysokości opłat czy obowiązujących regulaminach. Na strukturę ogólnopolską przekazywane jest 35 proc. odprowadzanych składek, a 65 proc. pozostaje w dyspozycji danego ogrodu. Składka wynosi 19 gr od mkw. i średnio w 2013 r. wyniosła ok. 67 zł.
Nowa ustawa działkowa zezwala na odłączenie się od PZD i wzięcie wszystkich spraw związanych z zarządzaniem ogrodem we własne ręce. - Lokalnym stowarzyszeniom ogrodowym łatwiej będzie nawiązać kontakt z samorządami niż strukturze, której władze zasiadają w Warszawie. A nowa ustawa daje wiele możliwości współpracy na linii samorząd-działkowcy. Od przyznawania dotacji po doprowadzenie komunikacji lokalnej w pobliże ogrodów - wyjaśnia Marek Łapiński (43 l.) z PO, który pracował nad przepisami ustawy. A ile prawdy jest w tym, że wyodrębnionym ogrodom będzie łatwiej zostać zlikwidowanymi. - To bajki. Przepisy ustawy precyzyjnie określają, w jakich warunkach ogród może zostać zlikwidowany. I stosuje się to do wszystkich stowarzyszeń, niezależnie, czy jest to PZD, czy też nie - wyjaśnia Łapiński.
Rok na decyzję
Jak się odłączyć? W ciągu roku od wejścia w życie ustawy, czyli do 19 stycznia 2015 r., zarząd ogrodu musi zwołać zebranie wszystkich działkowców korzystających z działek na terenie danego rodzinnego ogrodu. O terminie zebrania działkowcy muszą zostać powiadomieni co najmniej dwa tygodnie wcześniej listem poleconym lub pocztą kurierską.
Nowe stowarzyszenie
Na zebraniu działkowcy mogą podjąć jedną z dwóch decyzji: pozostać w obecnych strukturach albo wyodrębnić rodzinny ogród działkowy, czyli powołać nowe stowarzyszenie ogrodowe, które przejmie prowadzenie tego ogrodu. Głosowanie jest jawne, podejmowane bezwzględną liczbą głosów, przy obecności przynajmniej połowy liczby działkowców korzystających z działek na terenie danego ROD. Jeśli na zebraniu nie będzie odpowiedniej liczby działkowców lub decyzja z jakiegoś powodu nie zostanie podjęta, przeprowadzone zostanie drugie zebranie. Na tym zebraniu uchwała podejmowana jest większością 2/3 głosów przy obecności przynajmniej 3/10 działkowców. W przypadku niepodjęcia żadnej uchwały ogród pozostaje w macierzystych strukturach.
Sami rządzą ogrodem
Stowarzyszenie ogrodowe decyduje o ustanowieniu lub wygaśnięciu praw do działki,
uchwala regulamin ogrodu, ustala i pilnuje uiszczania opłat ogrodowych decyduje o bezpłatnym przekazaniu działki instytucjom społecznym lub charytatywnym, ewidencjonuje działki.
Zadania stowarzyszeń ogrodowych
działanie na rzecz wszechstronnego rozwoju ogrodnictwa działkowego
zakładanie i zagospodarowywanie ROD
ustanawianie praw do działek
wszechstronne działanie na rzecz ochrony przyrody i środowiska
organizowanie i udzielanie pomocy oraz poradnictwa w zagospodarowaniu działek i prowadzeniu upraw ogrodniczych
propagowanie wiedzy ogrodniczej, zwłaszcza poprzez szkolenia i prowadzenie działalności wydawniczej
prowadzenie działalności społecznej, wychowawczej, wypoczynkowej, rekreacyjnej i innej na rzecz osób korzystających z działek, ich rodzin oraz społeczności lokalnych