Kasa fiskalna, czyli...
urządzenie elektroniczne służące do rejestracji obrotów oraz kwot obowiązkowego podatku od sprzedaży detalicznej. Każdy sprzedający, którego przychody przekroczyły graniczną wartość określoną przez Ministerstwo Finansów, ma obowiązek ewidencjonowania sprzedaży detalicznej. Sprzedaż niektórych grup towarów (np. alkoholu, papierosów) musi być rejestrowana za pomocą kasy fiskalnej bez względu na wysokość obrotów.
Całodzienny utarg zostaje trwale zapisany w pamięci kasy fiskalnej (w rozbiciu na poszczególne, zaprogramowane stawki PTU), a po zakończeniu każdego dnia sprzedaży przedsiębiorca ma obowiązek sporządzić tzw. raport dobowy fiskalny. W pamięci kasy jest zapisana lista wszystkich towarów, które znajdują się w sklepie. Urządzenie pamięta kod (często jest to kod kreskowy), nazwę, cenę i stawkę PTU każdego towaru. Po zeskanowaniu kodu lub wprowadzeniu go z klawiatury kasa znajduje go w swojej bazie, drukuje paragon (oryginał, kopię dla klienta, oraz na rolce kontrolnej do archiwum) i rejestruje sprzedaż tego towaru.
Zakup kasy możesz odliczyć
Każdy podatnik, który kupi kasę fiskalną, ma prawo do odliczenia podatku VAT (w całości albo według ustalonej proporcji) oraz może wliczyć ten wydatek w koszty działalności albo amortyzować jej wartość początkową.
Podatnicy, którzy rozpoczynają dopiero ewidencjonowanie obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej, mają prawo dodatkowo do odliczenia od podatku VAT 90 proc. ceny netto kasy, nie więcej jednak niż 700 zł. Żeby skorzystać z prawa do odliczenia, trzeba jednak spełnić określone warunki:
złożyć do naczelnika właściwego urzędu skarbowego przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania pisemnego zgłoszenia o liczbie kas i miejscu (adresie) ich użytkowania,
rozpocząć ewidencjonowanie w terminie,
zainstalować kasy spełniające odpowiednie warunki i kryteria techniczne;
przedstawić dowód zapłaty całej należności za kasę, której odliczenie dotyczy.
Jeśli przedsiębiorca nie rozpocznie w terminie ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej, nie ma prawa (w okresie zwłoki) do odliczenia 30 proc. podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Gdy zacznie rejestrować sprzedaż, może odliczać VAT na zasadach ogólnych, jednak nieodliczony wcześniej podatek przepada. Poza tym traci prawo do odliczenia/zwrotu ulgi za kasę. Jeżeli natomiast w ciągu 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej przedsiębiorca zaprzestanie działalności lub zaprzestanie użytkowania kasy, będzie musiał zwrócić odliczoną wcześniej kwotę (chyba że doszło do tego wskutek zdarzeń losowych, np. kradzieży.
Zwrot zamiast odliczenia
Przedsiębiorcy dokonujący wyłącznie czynności zwolnionych z podatku oraz podatnicy korzystający ze zwolnień podmiotowych (czyli dotyczących określonych zawodów lub konkretnych usług) mogą otrzymać zwrot zamiast odliczenia, jeśli spełnią następujące warunki:
rozpoczęcie ewidencjonowania nie później niż w obowiązującym terminie;
dokonanie ww. zgłoszenia o liczbie kas i miejscu ich użytkowania;
złożenie zawiadomienia o miejscu instalacji kasy, spełniającej odpowiednie kryteria i warunki techniczne;
zapłata całej należności za kasę.
We wniosku o zwrot powinni m.in. podać:
imię i nazwisko lub nazwę firmy;
dane adresowe;
NIP;
oryginał faktury potwierdzającej zakup kasy rejestrującej z dowodem zapłaty całej należności za kasę rejestrującą;
dane (imię i nazwisko lub nazwę) firmy świadczącej usługi serwisowe.
Kto ma obowiązek
Jeżeli rozpoczynasz działalność gospodarczą, powinieneś sprawdzić, czy działalność, którą prowadzisz, wymaga posługiwania się kasą fiskalną. Nie musisz jej mieć, gdy sprzedajesz towary lub świadczysz usługi tylko i wyłącznie na rzecz firm lub organizacji, organów administracji państwowej i samorządowej. Natomiast masz obowiązek rejestrowania za pomocą kasy fiskalnej sprzedaży:
na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej;
na rzecz osób fizycznych - przedsiębiorców dokonujących zakupów prywatnie, nie na rzecz swojego przedsiębiorstwa;
na rzecz rolników ryczałtowych (zakup dla gospodarstwa i prywatnie).
Przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż poprzez aukcje internetowe mają takie same obowiązki jak przy sprzedaży w sklepie. Powinni zarejestrować każdą sprzedaż, wydrukować każdorazowo paragon i wysłać go razem z towarem do nabywcy.
Uwaga! Podatnicy zwolnieni z podatku VAT również mają obowiązek zainstalowania kas fiskalnych tak samo jak wszyscy podatnicy VAT (nie tracą z tego powodu prawa do zwolnienia).
Ustal, czy możesz korzystać ze zwolnienia
Niektóre zawody i określone usługi mogą nie być objęte obowiązkiem rejestrowania sprzedaży przy użyciu kasy fiskalnej. Dlatego najpierw sprawdź, czy wykonywane przez ciebie usługi lub sprzedawane towary nie są zwolnione z obowiązku ewidencjonowania. Zakres zwolnień obowiązujących do 31 grudnia 2010 roku znajdziesz w rozporządzeniu ministra finansów z 23 grudnia 2009 roku. Natomiast 1 stycznia 2011 roku wchodzi w życie nowe rozporządzenie ministra finansów z 26 lipca 2010 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas fiskalnych. Rozporządzenie to wprowadza okres przejściowy - zwolnienia przedmiotowe obowiązujące w tym roku nie stracą mocy natychmiast w dniu wejścia w życie nowego rozporządzenia, ale będą obowiązywać jeszcze do 30 kwietnia 2011 r. W załączniku do rozporządzenia wymienione są czynności, przy których kasa nie musi być stosowana (np. sprzedaż wysyłkowa lub sprzedaż, za którą zapłata w całości jest realizowana za pośrednictwem banku) - i w tej części zmian w stosunku do stanu obowiązującego w 2010 r. nie ma. Oprócz tego załącznik określa rodzaje działalności gospodarczych, które nie muszą być rejestrowane na kasie. I tutaj są liczne zmiany.
Niektórzy stracą zwolnienia
Od 1 maja 2011 roku niektóre usługi, dotychczas zwolnione z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas fiskalnych, tracą do tego prawo. Są to m.in.
usługi prawnicze, rachunkowo-księgowe, badania rynków i opinii publicznej, doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (z wyjątkiem usług notariuszy prowadzących repertorium A i P),
usługi rzeczoznawstwa, architektoniczne i inżynierskie - których świadczenie przez podatnika w całym zakresie dokumentowane jest fakturą,
usługi rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu - których świadczenie przez podatnika w całym zakresie dokumentowane jest fakturą,
usługi detektywistyczne i ochroniarskie - których świadczenie przez podatnika w całym zakresie dokumentowane jest fakturą,
usługi sekretarskie i tłumaczenia, z wyłączeniem usług drukarskich i powielaczowych,
usługi komercyjne pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane - m. in. usługi w zakresie oceny zdolności kredytowej, usługi świadczone przez agencje inkasa - których świadczenie przez podatnika w całym zakresie dokumentowane jest fakturą,
usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej,
usługi związane z rekreacją, kulturą i sportem, które dotychczas nie były jeszcze objęte obowiązkiem stosowania kas,
usługi pogrzebowe i pokrewne,
usługi świadczone w gospodarstwach domowych, w tym usługi sprzątania i czyszczenia obiektów (np. usługa sprzątaczki prowadzącej działalność gospodarczą na rzecz osób fizycznych w posesjach prywatnych).
Karta podatkowa bez zwolnienia
Nowe rozporządzenie nie przewiduje również całej kategorii zwolnień od ewidencji przy zastosowaniu kas odnoszących się do grup podatników rozliczających się w formie tzw. karty podatkowej w podatku dochodowym.
Od 1 mają 2011 roku zwolnienia przestają obejmować m. in.: usługi ślusarskie, usługi w zakresie wyrobu i naprawy naczyń blaszanych, usługi pobielania kotłów i naczyń, usługi w zakresie kotlarstwa, usługi w zakresie mechaniki maszyn i urządzeń rolniczych, witrażownictwo, kołodziejstwo, bednarstwo, koszykarstwo, wytwarzanie mioteł, wyrobów z gałęzi i słomy, gręplarstwo, kilimiarstwo, usługi hafciarskie, dziewiarstwo na drutach i szydełkach, repasacja pończoch, usługi w zakresie bieliźniarstwa, usługi w zakresie gorseciarstwa, modniarstwo, usługi krawieckie, sprzątanie wnętrz, udzielanie lekcji na godziny.
Mali bez kasy
Nie zmienią się limity, po przekroczeniu których trzeba będzie założyć kasę. Oznacza to, że nadal podatnicy rozpoczynający działalność w 2011 roku nie będą musieli założyć kasy do kwoty 20 000 zł, a podatnicy, którzy rozpoczęli sprzedaż w latach ubiegłych, ale do tej pory nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania - przy przychodach ze sprzedaży nieprzekraczających 40 000 zł.
W 2011 r. limit uprawniający do zwolnienia ze stosowania kasy fiskalnej z tytułu wysokości obrotów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych będzie taki sam jak w 2010 roku. Dla przedsiębiorców kontynuujących w tym roku działalność (jeśli wcześniej nie mieli obowiązku ewidencjonowania) - nadal wynosi on 40 tys. zł rocznie. Jednak nie muszą oni rozpoczynać rejestrowania obrotów na kasie natychmiast w momencie przekroczenia tego limitu - obowiązek ten powstaje dopiero po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40 tys. zł (np. jeśli przedsiębiorca osiągnął obrót na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności 42 tys. zł 13 maja 2011 r., to ma on obowiązek zainstalować kasę fiskalną od 1 sierpnia 2011 r.).
Natomiast dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność w 2011 lub w 2012 roku limit zwalniający ich z obowiązku posiadania kas fiskalnych wynosi 20 tys. zł, a obowiązek stosowania kas fiskalnych powstaje po przekroczeniu tego limitu.
80 zamiast 70 proc.
Przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż mieszaną (tzn. gdy firma sprzedaje towary i usługi, które na mocy rozporządzenia są zwolnione z obowiązku stosowania kasy oraz takie, które muszą być obowiązkowo ewidencjonowane) mają obowiązek obliczenia udziału sprzedaży zwolnionej z rejestrowania na kasie w sprzedaży ogółem w celu ustalenia, czy muszą założyć kasę.
Jeżeli uzyskany wynik przekroczy 80 proc., są zwolnieni z obowiązku (wcześniej wskaźnik ten wynosił 70 proc.). I w tym przypadku rozporządzenie przewiduje okres przejściowy. Przedsiębiorcy, u których udział wartości sprzedaży towarów i usług objętych zwolnieniem w ogólnych obrotach w 2010 roku był większy niż 70 proc., będą zwolnieni z obowiązku założenia kasy do 30 kwietnia 2011 roku. Kontroli przekroczenia wskaźnika 80 proc. dokonuje się w systemie półrocznym. Obowiązek ewidencjonowania powstanie po upływie dwóch miesięcy, licząc od końca pierwszego półrocza danego roku, w którym podatnik korzysta z tego zwolnienia.
kTO NADAL BEZ KASY
Do końca 2011 roku zwolnione będą z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas fiskalnych m.in.:
niektóre usługi dotyczące rolnictwa (takie jak: przygotowanie pól do upraw, pielęgnowanie upraw, opryskiwanie, zbiór upraw, nadzór i opieka nad stadem),
niektóre usługi komunalne i sieciowe (np. w zakresie dostaw energii, gazu, usługi telekomunikacyjne),
komunikacja miejska oraz przewozy świadczone przy zastosowaniu rykszy, dorożek, łodzi flisackich na Dunajcu,
obozowiska dla dzieci, usługi i sprzedaż przy zastosowaniu automatów (z wyjątkami np. dotyczącymi wyrobów akcyzowych),
usługi pocztowe i kurierskie,
usługi finansowe,
usługi administracji publicznej i ubezpieczeń,
usługi w zakresie edukacji,
usługi typu statutowego świadczone przez organizacje,
usługi notariuszy ewidencjonowane w tzw. repertoriach A i P,
niektóre inne usługi (np. wynajmowanie i obsługa nieruchomości w całości dokumentowane fakturami, usługi opłacane za pośrednictwem poczty lub banku, świadczone przez podatników zawierających małą liczbę transakcji w skali roku, dzierżawa gruntów, sprzedaż na rzecz pracowników).
Pełny wykaz zwolnień przedmiotowych zawiera załącznik do rozporządzenia.
Podcasty
Playlisty tematyczne
