Nowe limity dorabiania do rent i emerytur. Kiedy ZUS zawiesi wypłatę emerytury?

Spis treści

1. ZUS może zmniejszyć lub zawiesić
2. Kiedy ZUS zmniejszy lub zawiesi emeryturę/rentę?
3. Kto może dorabiać bez ograniczeń?
4. Ile można dorobić do pomostówki?
5. Ile można dorobić do emerytury mundurowej?
6. Ulga podatkowa dla pracujących emerytów
7. Możesz skorzystać z ulgi w trakcie roku lub w rocznym PIT

Ponieważ zmiany limitów dorabiania mają wpływ na sytuację finansową emeryta, warto być czujnym, aby nie stracić świadczeń. Dla emerytów, którzy nadal pracują, ustalono limity zarobków, uzależniając te ograniczenia od danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). Limity dorabiania są ściśle powiązane z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce, a ich przekroczenie może oznaczać, że świadczenia osób dorabiających zostaną zmniejszone lub nawet anulowane.

Nowe wyższe limity dorabiania do emerytury związane są z ogłoszonym przez GUS wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w III kwartale 2024 roku, które wyniosło 8161,62 zł (wzrost o 123,21 zł w porównaniu z II kwartałem 2024 r.). Od 1 grudnia 2024 do końca lutego 2025 roku zmniejszenia emerytury czy renty nie spowodują zarobki do 5713,13 zł brutto miesięcznie. To oznacza wzrost o 86,23 zł w stosunku do poprzedniego kwartału, gdy limit wynosił 5626,90 zł.

ZUS może zmniejszyć lub zawiesić

Zmniejszenie lub zawieszenie renty lub emerytury dotyczy dorabiających osób, które nie osiągnęły wieku emerytalnego. ZUS może zmniejszyć lub zawiesić świadczenie będące przychodem z takiej działalności, od której są obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne.

Chodzi np. o:

• emeryturę
• emeryturę pomostową
• nauczycielskie świadczenie kompensacyjne
• rentę z tytułu niezdolności do pracy
• rentę rodzinną

ZUS może zawiesić lub zmniejszyć świadczenia (emerytury lub renty) w przypadku osiągania na emeryturze bądź rencie dodatkowych przychodów np. z:

• pracy na podstawie stosunku pracy
• pracy na podstawie umowy zlecenia i umowy agencyjnej oraz współpracy przy jednej z tych umów

Kiedy ZUS zmniejszy lub zawiesi emeryturę/rentę?

• Zmniejszenie: w razie osiągania przychodu brutto przekraczającego 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (5713,13 zł)
• Zawieszenie: w razie osiągania przychodu brutto większego niż 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (10610,10 zł)

Kto może dorabiać bez ograniczeń?

Powyższe limity dotyczą wyłącznie emerytów pobierających wcześniejszą emeryturę, czyli tzw. świadczenie przedemerytalne. Emeryci pobierający emeryturę właściwą, którzy przekroczyli wiek emerytalny (wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) mogą dorabiać do świadczenia bez ograniczeń.

Limity dorabiania nie dotyczą:

• Osób, które mają prawo do emerytury oraz ukończyły powszechny wiek emerytalny. Wyjątek od tej zasady stanowią ci emeryci, którym ZUS podwyższył wyliczoną emeryturę do kwoty świadczenia minimalnego. Najniższa emerytura w 2024 roku (od 1 marca 2024 do końca lutego 2025) to 1780,96 zł brutto. Jeżeli ich przychód z tytułu pracy przekroczy wysokość kwoty podwyższenia do minimalnej emerytury, ich emerytura będzie wypłacana bez dopłaty do minimum.
• Osób mających prawo do emerytury częściowej.
• Osób mających prawo do renty inwalidy wojennego, z tytułu pobytu w obozie i w miejscach odosobnienia lub renty rodzinnej po tych inwalidach.

Ile można dorobić do pomostówki?

Od 1 stycznia 2024 roku prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu w razie podjęcia pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Ile można dorobić do emerytury mundurowej?

Emerytura policyjna przysługuje po 15 latach służby osobom, które zaczęły pracować w Policji przed 1 stycznia 2013 roku, a po 25 latach służby osobom, które zaczęły pracować w Policji po 31 grudnia 2012 roku. Policjant na emeryturze może dorabiać, a obowiązują go limity jak przy wcześniejszych emeryturach z ZUS. Emerytura wojskowa przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, który w dniu zwolnienia z tej służby posiada 15 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim. Gdy żołnierz rozpoczął służbę po 31 grudnia 2012 roku, na emeryturę przechodzi po 25 latach służby. Gdy policjant lub żołnierz na emeryturze przekroczy drugi limit, czyli 10610,10 zł przychodu, świadczenie zostanie pomniejszone o 25 proc., nie dojdzie jednak do jego zawieszenia. Przy przekroczeniu pierwszego limitu, czyli 5713,13 zł emerytura zostanie proporcjonalnie zmniejszona.

Uwaga! Jeżeli ktoś pobiera rentę rodzinną, która jest kwotowo korzystniejsza od ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego – może zarobkować bez ograniczeń.

Ulga podatkowa dla pracujących emerytów

Jeżeli pozostajesz aktywny/aktywna zawodowo pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, możesz skorzystać z tzw. ulgi dla pracujących seniorów. Preferencja podatkowa polega na zwolnieniu z PIT przychodów do kwoty 85528 zł. Jeśli przekroczysz limit ulgi, do dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej zastosuj kwotę wolną od podatku w wysokości 30 000 zł. Możesz skorzystać z ulgi, jeżeli jesteś kobietą powyżej 60. roku życia lub mężczyzną powyżej 65. roku życia, a do tego, pomimo nabycia uprawnienia do emerytury, zawieszasz ją i nadal pracujesz. 

Ulga podatkowa dla pracujących seniorów polega na zwolnieniu od podatku dochodowego przychodów, maksymalnie do kwoty 85528 zł, osiągniętych:

• z pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy),
• z umowy zlecenie (zawartej z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, właścicielem/posiadaczem nieruchomości, jeżeli wykonujesz te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością),
• z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, podatkiem liniowym, 5-procentową stawką oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Uwaga! Warunkiem jest podleganie z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym.

Ulga nie dotyczy:

• przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej,
• przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem,
• kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze,
• działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, podatkiem liniowym, 5-procentową stawką (tzw. ulga IP Box) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Ulga nie obejmuje m.in. przychodów z umów o dzieło i z praw autorskich (z wyjątkiem tych uzyskanych w ramach umowy o pracę). 

Możesz skorzystać z ulgi w trakcie roku lub w rocznym PIT

Jeżeli uzyskujesz przychody z pracy na etacie lub z umowy zlecenia zawartej z firmą, aby pracodawca czy zleceniodawca mógł stosować ulgę, powinieneś złożyć stosowne oświadczenie. Ulga może być zastosowana już w trakcie roku, ale ostatecznego jej rozliczenia dokonasz w zeznaniu rocznym. Jeśli chcesz skorzystać z ulgi już w trakcie roku, złóż stosowne oświadczenie na nowym formularzu PIT-2.

Jeżeli oświadczenie spełni wszystkie wymogi co do jego treści, pracodawca lub zleceniodawca zastosuje zwolnienie najpóźniej od następnego miesiąca po złożeniu oświadczenia.

Uwaga! Jeżeli przestaniesz spełniać warunki uprawniające do stosowania ulgi (np. zaczniesz pobierać emeryturę), masz obowiązek poinformować o tym swojego pracodawcę lub zleceniodawcę. Po otrzymaniu takiej informacji przestanie on stosować ulgę najpóźniej od następnego miesiąca.