Oto lista firm strategicznych. Te firmy objęte są rządową ochroną

Oto spółki pod specjalnym nadzorem. Co to oznacza w praktyce?

Rząd na mocy rozporządzenia aktualizuje listę spółek pod specjalnym nadzorem. Do wykazu ma trafić TVN i Polsat. 

"Celem wydania nowego rozporządzenia jest ustalenie listy podmiotów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o kontroli niektórych inwestycji, jak również przypisanie tym podmiotom właściwych organów kontroli" — napisał MAP we wpisie do wykazu prac RM. Resort planuje, że rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r. i obowiązywać będzie do dnia 31 grudnia 2027 r.

O to co oznacza w praktyce takie rozwiązanie, zapytaliśmy dr Tomasza Chilarskiego eksperta BCC z kancelarii radców prawnych Moczkowski Chilarski Sieklicki i partnerzy. 

Jak wyjaśniał ekspert na mocy tej ustawy, minister ds. aktywów państwowych ma prawo sprzeciwu wobec takiej transakcji z powołaniem się na potrzebę ochrony porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego.

„W razie wpisania określonej spółki na listę spółek podlegających ochronie, potencjalny nabywca zobowiązany jest zawiadomić ministra o zamiarze nabycia udziałów/akcji tej spółki” – mówi Chilarski. I dodaje, że "minister zanim wyda decyzję ma prawo żądać dodatkowych informacji i dokumentów od nabywcy, aby ustalić czy nabycie może zagrażać porządkowi lub bezpieczeństwu publicznemu".

Chilarski wskazuje, że "każdy potencjalny nabywca jest przedmiotem indywidualnego badania pod kątem czy nabycie udziałów/akcji spółki zagraża porządkowi publicznemu lub bezpieczeństwu publicznemu, niezależnie od tego czy podmiot pochodzi z UE czy z poza Unii".

Istnieje jeszcze druga lista spółek, którą określa stosowna ustawa, które w ogóle nie mogą być wystawione na sprzedaż. 

Oto lista firm strategicznych dla Polski na mocy rozporządzenia:

• Centrum Rozwojowo-Wdrożeniowe Telesystem-Mesko Sp. z o.o. z siedzibą w Lubiczowie (prace badawczo-rozwojowe na rzecz przemysłu obronnego),
• Emitel S.A. z siedzibą w Warszawie (operator naziemnej infrastruktury radiowo-telewizyjnej),
• ALPETROL Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (firma logistyczna działająca na rynku gazu),
• Stoen Operator Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (branża energetyczna),
• Tauron Polska Energia S.A. z siedzibą w Katowicach (branża energetyczna),
• Gaspol S.A. z siedzibą w Warszawie (branża energetyczna),
• Grupa Azoty S.A. z siedzibą w Tarnowie (branża chemiczna),
• Baltchem S.A. Zakłady Chemiczne z siedzibą w Szczecinie (branża chemiczna),
• HAWE TELEKOM S.A. w restrukturyzacji z siedzibą w Warszawie (branża telekomunikacyjna),
• Polkomtel Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (branża telekomunikacyjna),
• Orange Polska S.A. z siedzibą w Warszawie (branża telekomunikacyjna),
• TK Telekom Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (branża telekomunikacyjna),
• KGHM Polska Miedź S.A. z siedzibą w Lubinie (sektor surowcowy),
• Oktan Energy & V/L Service Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie (branża paliwowa),
• Orlen S.A. z siedzibą w Płocku (branża paliwowa),
• Unimot Terminale Sp. z o.o. z siedzibą w Czechowicach-Dziedzicach (branża paliwowa),
• Rafineria Gdańska Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku (branża paliwowa)

Oto lista firm strategicznych na mocy ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym:

Art. 13. 1. Nie mogą być zbyte akcje lub prawa z akcji należące do Skarbu Państwa w następujących spółkach:

1) Agencja Rozwoju Przemysłu Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;2) Centralny Port Komunikacyjny Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie;3) Enea Spółka Akcyjna z siedzibą w Poznaniu;4) Energa Spółka Akcyjna z siedzibą w Gdańsku;5) Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;6) Grupa Azoty „Puławy” Spółka Akcyjna z siedzibą w Puławach;7) Grupa Azoty Spółka Akcyjna z siedzibą w Tarnowie;8) Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” Spółka Akcyjna z siedzibą w Policach;9) Grupa LOTOS Spółka Akcyjna z siedzibą w Gdańsku;10) Jastrzębska Spółka Węglowa Spółka Akcyjna z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju;11) KGHM Polska Miedź Spółka Akcyjna z siedzibą w Lubinie;12) PERN Spółka Akcyjna z siedzibą w Płocku;13) PGE Polska Grupa Energetyczna Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;14) PKP Cargo Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;15) PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;16) Poczta Polska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;17) Polska Grupa Lotnicza Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;18) Polska Grupa Zbrojeniowa Spółka Akcyjna z siedzibą w Radomiu;19) Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;20) Polski Fundusz Rozwoju Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;21) Polski Holding Nieruchomości Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;22) Polski Holding Obronny Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie;23) Polski Koncern Naftowy Orlen Spółka Akcyjna z siedzibą w Płocku;24) Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;25) Polskie Koleje Państwowe Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;26) Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;27) Powszechny Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie;28) Tauron Polska Energia Spółka Akcyjna z siedzibą w Katowicach;29) Totalizator Sportowy Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie;30) spółka celowa, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie (Dz. U. poz. 1551 oraz z 2023 r. poz. 1688).

W rozmowie z Super Biznesem prawnik i medioznawca dr Macieja Mrozowskiego  z Instytutu Dziennikarstwa UW i SWPS, wyjaśnia, że w takim wypadku, służby „prześwietlają” pochodzenie kapitału firmy, która będzie chciała nabyć media.

-To oznacza, że gdyby okazało się, że pochodzi on z kraju nieprzyjaznego Polsce, to będzie można taką transakcję zablokować lub unieważnić. Państwo ma prawo, a nawet obowiązek chronić polskie media przed wrogim przejęciem. Uważam, że bezpieczeństwo narodowe w tym wypadku powinno stać ponad biznesem – komentuje dr Mrozowski dla Super Biznesu. 

Chilarski podobnie jak Mrozowski oceniają, że jest to dobra decyzja rządu, objęcia ochroną akurat tych dwóch spółek.