Czym jest scam?
Scam, czyli opisana powyżej metoda oszustwa, polega na wzbudzeniu czyjegoś zaufania, aby wyłudzić pieniądze danej osoby lub inne składniki jej majątku. Przykładowo, oszuści mogą podszywać się pod sprzedawców, którzy oferują w internecie markowe produkty w wyjątkowo niskich cenach. Jeżeli udało ci się zorientować, że przelane przez ciebie środki zasiliły konto podejrzanej osoby, nie zwlekaj – reaguj. W wielu przypadkach można złożyć reklamację i doprowadzić do zwrotu kwoty ściągniętej z konta.
Zobacz: Zakupy przez internet. Kiedy można zwrócić lub wymienić towar
Często osoby chcące wyłudzić pieniądze skłaniają do zrobienia przelewu. Konsument myśli, że dokonuje zakupu, podczas kiedy jego środki zostają wysłane na konto podejrzanego odbiorcy, np. do Chin. Potem niejednokrotnie okazuje się, że owszem, nabywca otrzymuje przesyłkę, ale z zupełnie innym przedmiotem. Na szczęście nawet, jeżeli dałeś się nabrać i dokonałeś płatności za rzekomo oryginalny produkt, pozornie stracone pieniądze da się odzyskać. Wyjaśniamy, jak to zrobić.
Historia transakcji
Jeżeli po dokonaniu zakupu online zorienowałeś/-aś się, że mogłeś/-aś paść ofiarą oszustwa, nie ma powodów do paniki. Nadal istnieje szansa na odzyskanie pieniędzy. W pierwszej kolejności sprawdź historię transakcji i zobacz, dokąd zostały wysłane twoje środki. W przypadku płatności kartą nazwa odbiorcy początkowo mogła Ci się nie wyświetlić, ale znajdziesz ją w systemie bankowości elektronicznej, w historii transakcji. Jeżeli zamiast nazwy firmy w opisie transakcji figuruje dziwny ciąg znaków, np. „ FHT*WISUNTA CO, 000, CN", możesz mieć niemal całkowitą pewność, że trafiłeś/-aś na fałszywy sklep.
Telefon do banku
W pierwszej kolejności wykonaj telefon do banku. Konieczne może się okazać podanie loginu i hasła do bankowości elektronicznej. Jeżeli nie pamiętasz hasła, poproś konsultanta o wygenerowanie nowego. Operator może poprosić cię o odpowiedzenie na kilka dodatkowych pytań w celu potwierdzenia twojej tożsamości. Pracownik infolinii doradzi też, co zrobić w twojej sytuacji.
Zastrzeżenie karty
W przypadku płatności kartą debetową lub kredytową, warto zastrzec kartę. Pamiętaj bowiem, że dane karty wpisane na niezaufanej stronie, np. jej numer i kod CVV, mogły zostać przechwycone przez oszustów. Kartę zastrzeżesz telefonicznie lub w oddziale banku, gdzie możesz zlecić dyspozycję wyrobienia nowej, imiennej karty lub dostać od ręki niespersonalizowany plastik. Na wysyłkę imiennej karty trzeba czekać nawet dwa tygodnie, dlatego prostszym rozwiązaniem może być wariant bez wygrawerowanego imienia i nazwiska.
Złożenie reklamacji
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że narzędziem służącym do odzyskania wyłudzonych środków jest reklamacja w banku. Jeżeli wpłynie ona do instytucji w odpowiednim terminie, pieniądze mogą wrócić na twój rachunek. Trzeba jednak śpieszyć się z dopełnieniem formalności. Przykładowo, Getin Bank daje na złożenie reklamacji 30 dni.
Polecamy: Kupujesz na promocji? Nie popełniaj tych błędów
Reklamacja w banku to niezbędny krok na drodze do odzyskania pieniędzy. Możesz zgłosić ją osobiście, w oddziale banku, mailowo lub poprzez formularz reklamacyjny na stronie internetowej. Postaraj się podać jak najwięcej danych na temat oszusta i transakcji, a zwłaszcza wskaż: nazwę odbiorcy, numer konta, z którego ściągnięto środki, siedzibę odbiorcy i dokładną kwotę oraz datę zlecenia płatności. Jeżeli składasz reklamację online, pamiętaj o wydrukowaniu, wypełnieniu, podpisaniu oraz zeskanowaniu wniosku, który należy załączyć do formularza reklamacyjnego. Jeśli twój bank nie udostępnia na swojej stronie odpowiedniego formularza, podaj niezbędne dane własnoręcznie.
Jak wyjaśnił nam rzecznik finansowy, im prędzej zostanie złożona reklamacja, tym lepiej. Przykładowo, wiele osób składa reklamację z dużym opóźnieniem, nawet rok po incydencie. W takiej sytuacji ryzyko, że bank odrzuci wniosek o zwrot pieniędzy, rośnie. Chociaż nie ma reguły, a poszczególne instytucje różnie podchodzą do próby odzyskania środków przelanych oszustom, to jednak wiele banków zwraca kwotę transakcji klientom, którzy zostali oszukani, jeżeli reklamacja wpłynie w odpowiednim terminie. Potem instytucja finansowa usiłuje odzyskać pieniądze od nieuczciwego sprzedawcy na własną rękę.
Pomoc konsultanta lub urzędu
W razie wątpliwości możesz skorzystać z infolinii swojego banku i poprosić o radę. O pomoc warto również zwrócić się do rzecznika finansowego, a w przypadku zakupu dokonanego u zagranicznego sprzedawcy – do Europejskim Centrum Konsumenckim. O podejrzeniu wyłudzenia pieniędzy na terenie Polski warto poinformować policję lub prokuraturę.
Interwencja rzecznika finansowego
Jeżeli bank rozpatrzy negatywnie reklamację, można poprosić o interwencję rzecznika finansowego, który świadczy pomoc osobom prywatnym. W tym celu należy złożyć wniosek o poreklamacyjne postępowanie interwencyjne. Nie wiąże się to z żadnymi dodatkowymi kosztami, a postępowanie jest bezpłatne. Wskazówki, jak rozpocząć poreklamacyjne postępowanie interwencyjne, znajdują się pod adresem https://rf.gov.pl/zasady-przyjmowania-skarg
Przydatne telefony
Rzecznik Finansowy
22 333 73 25
Europejskie Centrum Konsumenckie
22 55 60 118
Infolinia konsumencka Stowarzyszenia Konsumentów Polskich
801 440 220, 22 290 89 16
Źródło: rf.gov.pl, uokik.gov.pl, konsumenci.org, konsument.gov.pl, Getin Bank, kir.pl