Wdowia emerytura – dla kogo, od kiedy? Ile wyniesie?

Spis treści

1. Co to jest renta wdowia lub wdowia emerytura?
2. Od kiedy nowa renta wdowia?
3. Warunki 
4. Na jak długo przyznawane jest świadczenie?
5. Ile wyniesie renta wdowia?
6. Limity wdowiej emerytury
7. Renta wdowia 2024 – wyliczenia przy wskaźniku 20 proc.
8. Renta wdowia wyliczona przy wskaźniku 50 proc.

Renta wdowia jest nowym świadczeniem, którym mają zostać objęci seniorzy jeszcze w tym roku. Jest to w zasadzie renta rodzinna w szczególnym wymiarze – przysługująca wdowie lub wdowcowi po zmarłym współmałżonku.

Co to jest renta wdowia lub wdowia emerytura?

Zgodnie z projektem ustawy dotyczącej tzw. renty wdowiej, wszyscy, którzy nabyli prawo do renty lub emerytury w ZUS, KRUS, wojskowej, policyjnej lub wynikającej z Karty Nauczyciela, będą mogli wybrać między swoim świadczeniem i świadczenia zmarłego małżonka (małżonki), to które jest korzystniejsze oraz dodać do niego 50 proc. świadczenia, z którego zrezygnują.

Osoby z najniższymi emeryturami to głównie kobiety – ich emerytury są nawet o 40 proc. niższe niż emerytury mężczyzn. Do tego statystycznie kobiety żyją dłużej. Dlatego zakłada się, że ów wybór będzie dotyczył głównie kobiet.

Według obecnie funkcjonującego prawa w małżeństwie emerytów, gdy umiera mąż, kobieta ma prawo do wyboru – albo zachowuje swoja emeryturę, albo z niej rezygnuje i bierze rentę rodzinną – to jest 85 proc. emerytury męża. Projekt przewiduje, że będzie można wybrać tę z opcji, która daje większy przychód. Wdowa będzie mogła albo zachować swoja emeryturę, a do tego uzyskać dodatek 50 proc. renty po mężu, albo wybrać rentę po mężu i dodać 50 proc. swojej emerytury.

Od kiedy nowa renta wdowia?

Renta wdowia powinna wejść w życie jeszcze w 2024 roku. Nad nowym świadczeniem trwają prace, a przepisy mają zostać zatwierdzone jeszcze w pierwszym kwartale tego roku. Takie przewidywania pojawiły się po tym, jak 7 lutego projekt renty wdowiej miał swoje czytanie w Sejmie, po czym trafił do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Od chwili przyjęcia ustawy do wdrożenia przepisów może minąć kilka miesięcy, ponieważ trzeba przygotować system informatyczny do obsługi wypłat. Dlatego też, nawet jeśli renta wdowia zostanie zatwierdzona już w pierwszym kwartale, może zacząć obowiązywać w połowie 2024 roku, a nawet później – po wakacjach. Renta wdowia według obecnych zapowiedzi Lewicy najprawdopodobniej będzie miała model kroczący. Co to oznacza? To, że będzie wprowadzona nie od razu przy wskaźniku 50-procentowym, ale np. 20-procentowym, a w kolejnych latach wskaźnik ten byłby stopniowo podnoszony, aż do osiągnięcia docelowego 50-procentowego. Mówi się także o tym, że model kroczący mógłby wyglądać nieco inaczej. Renta wdowia byłaby wypłacana w wysokości 15 proc. przez pierwsze sześć miesięcy po śmierci współmałżonka, przez kolejne sześć miesięcy wypłata wynosiłaby 20 proc., a dopiero po roku osiągnęłaby pełne 50 proc. świadczenia współmałżonka (lub własnego, gdyby wybrano odwrotną opcję).

Uwaga! Renta wdowia będzie ograniczona limitem trzykrotności przeciętnej emerytury, co obecnie odpowiada kwocie nieco ponad 10 tys. zł.

Warunki 

Obecnie renta wdowia jest przyznawana tylko po spełnieniu określonych warunków. By móc ubiegać się o świadczenie, trzeba skończyć co najmniej 50 lat lub w ciągu 5 lat od śmierci małżonka zyskać status osoby niezdolnej do pracy, wychowywać dziecko uprawnione do renty rodzinnej lub mieć pod opieką dziecko niezdolne do samodzielnej egzystencji.

Nowe świadczenie również będzie przyznawane według określonych kryteriów dotyczących zdolności do wykonywania pracy, wieku lub też opieki nad najmłodszymi. Te wymogi to:

• wiek, czyli co najmniej 50 lat;
• niezdolność do pracy - w ciągu 5 lat od zgonu współmałżonka;
• lub (jeśli nie ma niezdolności do pracy) wychowywanie co najmniej jednego dziecka z prawem do renty rodzinnej;
• lub (jeśli nie ma niezdolności do pracy i nie wychowuje się co najmniej jednego dziecka z prawem do renty rodzinnej) udzielanie opieki dziecku bez zdolności do samodzielnego funkcjonowania.

Na jak długo przyznawane jest świadczenie?

Po ukończeniu 50 roku życia renta wdowia jest przyznawana dożywotnio. Jeśli chodzi o przypadek wychowywania dzieci lub wnuków przez osoby młodsze, świadczenie jest przyznawane do czasu osiągnięcia przez dzieci 16. roku życia, ale z wyjątkiem sytuacji, kiedy dzieci lub wnuki kontynuują naukę. Wtedy renta wdowia będzie wypłacana do 18. roku życia. Dzieci mające orzeczoną niezdolność do samodzielnej egzystencji nie mają wcześniejszych limitów wiekowych. W ich przypadku renta rodzinna jest przyznawana dożywotnio.

Uwaga! Jeśli wdowiec lub wdowa nie spełniają warunków formalnych, ale jednocześnie nie mają stałego źródła utrzymania, mają prawo do renty przez rok do dwóch lat, pod warunkiem, że wezmą udział w szkoleniu aktywizującym do rozpoczęcia pracy zarobkowej.

Renta rodzinna dla wdowy lub wdowca to możliwość uzyskania 85 proc. świadczenia po zmarłym małżonku, jednak wówczas rezygnujemy z własnego. Nowe przepisy mają dotychczasową rentę wdowią rozszerzyć. Będzie można skorzystać z dwóch opcji.

• Opcja 1: Zachowanie 100 proc. swojego świadczenia i 50 proc. świadczenia po zmarłym małżonku;
• Opcja 2: Zachowanie 50 proc. swojego świadczenia i 100 proc. świadczenia po zmarłym małżonku.

Pierwsza z opcji jest korzystniejsza dla tych, których świadczenie przewyższa kwotę świadczenia dla małżonka. Z kolei druga opcja jest dobra dla osób, których współmałżonek otrzymywał wyższe świadczenie.

Ile wyniesie renta wdowia?

Obecnie w małżeństwie emerytów po śmierci męża kobieta może zachować swoją emeryturę albo z niej zrezygnować i wybrać rentę rodzinną. Projekt ustawy o rencie wdowiej przewiduje, że wdowa będzie mogła albo zachować swoją emeryturę, a do tego uzyskać dodatek 50 procent renty po mężu, albo wybrać rentę po mężu i dodać 50 procent swojej emerytury.

Limity wdowiej emerytury

Proponowana ustawa wprowadza pewne limity. Wysokość renty wdowiej ma nie przekroczyć trzykrotności średniej miesięcznej emerytury w Polsce, obecnie wynoszącej ok. 3500 zł brutto.

Beneficjenci nie dostaną zatem więcej niż określoną kwotę, ale limity będą zmieniać się w czasie, dlatego nie sposób mówić o jednej konkretnej kwocie. Obecnie trzykrotność ta przekracza 10 tys. zł brutto.

Oto wyliczenia renty, jaka mogłoby pojawiać się na kontach wdów i wdowców przy wskaźniku 20-procentowym i 50-procentowym:

Renta wdowia 2024 – wyliczenia przy wskaźniku 20 proc.

Przykład 1:

• emerytura przyznana (własna): 2300 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 2700 zł
• renta wdowia (20 procent 2300): 460 zł
• w sumie: 2700 zł + 460 zł = 3160 zł

Przykład 2:

• emerytura przyznana (własna): 2600 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 2900 zł
• renta wdowia (20 procent 2600): 520 zł
• w sumie: 2900 zł + 520 zł = 3420 zł

Przykład 3:

• emerytura przyznana (własna): 2800 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 3100 zł
• renta wdowia (20 procent 2800): 560 zł
• w sumie: 3100 zł + 560 zł = 3660 zł

Przykład 4:

• emerytura przyznana (własna): 3000 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 3200 zł
• renta wdowia (20 procent 3000): 600 zł
• w sumie: 3200 zł + 600 zł = 3800 zł

Przykład 5:

• emerytura przyznana (własna): 3100 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 3400 zł
• renta wdowia (20 procent 3100): 620 zł
• w sumie: 3400 zł + 620 zł = 4020 zł

Przykład 6:

• emerytura przyznana (własna): 3250 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 3500 zł
• renta wdowia (20 procent 3250): 650 zł
• w sumie: 3500 zł + 650 zł = 4150 zł

Przykład 7:

• emerytura przyznana (własna): 3000 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 3700 zł
• renta wdowia (20 procent 3000): 600 zł
• w sumie: 3700 zł + 600 zł = 4300 zł

Renta wdowia wyliczona przy wskaźniku 50 proc.

Przykład 1:

• emerytura przyznana (własna): 2300
• druga emerytura (współmałżonka): 2700
• renta wdowia (50 procent 2300):1150
• w sumie: 2700 + 1150 = 3850

Przykład 2:

• emerytura przyznana (własna): 2600 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 2900 zł
• renta wdowia (50 procent 2600): 1300 zł
• w sumie: 2900 zł + 1300 zł = 4200 zł

Przykład 3:

• emerytura przyznana (własna): 2800 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 3100 zł
• renta wdowia (50 procent 2800): 1400 zł
• w sumie: 3100 zł + 1400 zł = 4500 zł

Przykład 4:

• emerytura przyznana (własna): 3000 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 3200 zł
• renta wdowia (50 procent 3000): 1500 zł
• w sumie: 3200 zł + 1500 zł = 4700 zł

Przykład 5:

• emerytura przyznana (własna): 3100 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 3400 zł
• renta wdowia (50 procent 3100): 1550 zł
• w sumie: 3400 zł + 1550 zł = 4950 zł

Przykład 6:

• emerytura przyznana (własna): 3250 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 3500 zł
• renta wdowia (50 procent 3250): 1625 zł
• w sumie: 3500 zł + 1625 zł = 5125 zł

Przykład 7:

• emerytura przyznana (własna): 3000 zł
• druga emerytura (współmałżonka): 3700 zł
• renta wdowia (50 procent 3000): 1500 zł
• w sumie: 3700 zł + 1500 zł = 5200 zł

Listen on Spreaker.