PILNE! Masowe cyberataki na banki, telewizję publiczną i firmy! Co się dzieje?

Spis treści

1. Szwecja przyznaje: jesteśmy atakowani!
2. Które instytucje zostały zaatakowane?
3. Ataki DDoS – broń cyberprzestępców
4. Czym są ataki DDoS?
5. Kto stoi za atakami? Ślady wskazują na Rosję
6. Kontekst geopolityczny
7. Zmiana charakteru cyberataków – od kradzieży do operacji wpływu
8. Historia cyberataków w Szwecji
9. Jak Szwecja się broni?
10. Czy Polska jest bezpieczna?
11. Co oznaczają te ataki dla cyberbezpieczeństwa?
12. Co dalej ze szwedzkimi cyberatakami?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Które szwedzkie instytucje zostały zaatakowane i jak działają ataki DDoS
• Kto prawdopodobnie stoi za cyberatakami i jakie są motywy sprawców
• Jak Szwecja broni się przed atakami i czy polska infrastruktura jest bezpieczna
• Dlaczego współczesne cyberataki zmieniły charakter z kradzieży na operacje wpływu
• Jakie wnioski płyną z wydarzeń dla przyszłości cyberbezpieczeństwa w Europie

Szwecja przyznaje: jesteśmy atakowani!

Środowe oświadczenie szwedzkiego premiera Ulfa Kristersona nie pozostawia wątpliwości – Szwecja jest obecnie celem masowych cyberataków. Cyberataki dotknęły szwedzką telewizję publiczną, banki oraz inne ważne firmy i organizacje. Sytuacja jest na tyle poważna, że do sprawy oficjalnie odniosły się najwyższe władze państwa.

Od niedzieli mieszkańcy Szwecji doświadczają codziennych problemów z dostępem do kluczowych usług online. Od niedzieli codziennie występują powtarzające się problemy z ładowaniem strony publicznego nadawcy Svt.se oraz telewizji internetowej Svtplay.se. To jednak dopiero początek listy dotkniętych celów.

Które instytucje zostały zaatakowane?

Lista instytucji objętych cyberatakami robi wrażenie:

• Telewizja publiczna SVT – główne strony Svt.se i Svtplay.se
• Sektor bankowy – problemy zgłaszały liczne banki
• System Bank ID – elektroniczna legitymacja okresowo nie działała
• Urząd Pośrednictwa Pracy – strona internetowa nie odpowiadała
• Inne ważne firmy i organizacje (władze nie ujawniły pełnej listy)

W tym tygodniu na podobne zdarzenia była narażona m.in. strona Urzędu Pośrednictwa Pracy, a także okresowo nie działała elektroniczna legitymacja Bank ID. Problemy zgłaszały również banki.

Ataki DDoS – broń cyberprzestępców

Eksperci jednoznacznie zidentyfikowali rodzaj stosowanych ataków. Według dyrektora technicznego SVT Adde Granberga, zakłócenia mają związek z atakiem DDoS, polegającym na przeciążeniu systemu poprzez sztucznie wywołaną dużą klikalność w krótkim czasie.

Czym są ataki DDoS?

Atak DDoS (Distributed Denial of Service) to cybernetyczna broń polegająca na przeciążeniu serwera lub usługi poprzez wysyłanie ogromnej liczby żądań jednocześnie z wielu urządzeń. Celem jest spowodowanie niedostępności usługi dla normalnych użytkowników.

Charakterystyczne cechy obecnych ataków:

• Wyjątkowa skala – zdaniem ekspertów, nigdy wcześniej Szwecja nie doświadczyła tak rozległych ataków
• Długotrwałość – ataki trwają już od niedzieli bez przerwy
• Międzynarodowy charakter – ruch pochodzi z różnych krajów na świecie
• Różnorodność celów – dotknięte zostały zarówno media, banki jak i urzędy

"Nie tylko skala tego incydentu jest wyjątkowo duża, ale też jego długość. Ruch pochodzi z różnych krajów, nie wiadomo, kto za tym stoi" - podkreślił Granberg.

Kto stoi za atakami? Ślady wskazują na Rosję

Choć premier Kristersson oficjalnie unika wskazywania sprawców, eksperci mają już swoje podejrzenia. W rozmowie z mediami Kristersson nie chciał bezpośrednio wskazać Rosji jako sprawcy ataku, dopóki "nie będzie stuprocentowej pewności". Nawiązał jednak do ostatniego raportu szwedzkich służb specjalnych SAPO, w którym ostrzeżono przed cyberatakami ze strony podmiotów rosyjskich, irańskich i chińskich.

Kontekst geopolityczny

Niedawne przystąpienie Szwecji do NATO i jej wsparcie dla Ukrainy prawdopodobnie doprowadziły do nasilenia cyberataków. Eksperci zwracają uwagę, że timing ataków nie jest przypadkowy – Szwecja jako nowy członek NATO może być postrzegana jako cel dla wrogich państw.

Szwedzkie służby specjalne SAPO od miesięcy ostrzegają przed rosnącym zagrożeniem cyberatakami ze strony:

• Rosji – główne podejrzenie w kontekście wojny na Ukrainie
• Iranu – aktywny w operacjach cybernetycznych na Zachodzie
• Chin – rosnąca aktywność w cyberprzestrzeni przeciwko krajom NATO

Zmiana charakteru cyberataków – od kradzieży do operacji wpływu

Najnowsze ataki na Szwecję różnią się od tradycyjnych cyberataków znanych z przeszłości. Według dziennikarza SVT zajmującego się bezpieczeństwem Johna Granlunda w ostatnim czasie zmienia się charakter cyberataków w Szwecji. Wcześniej w większym stopniu miały one na celu przejęcie informacji lub zdobycie korzyści majątkowej na skutek szantażu. "Teraz chodzi o wywołanie w społeczeństwie niepokoju, dlatego może to być operacja wpływu" - uważa Granlund.

To kluczowa obserwacja – współczesne cyberataki często mają za cel:

• Destabilizację społeczeństwa poprzez wywołanie niepokoju
• Testowanie odporności infrastruktury krytycznej
• Operacje wpływu mające osłabić zaufanie do instytucji
• Demonstrację siły potencjalnych przeciwników

Historia cyberataków w Szwecji

Szwecja nie jest nowicjuszem w kwestii cyberataków. Największe incydenty z przeszłości to:

1. 2021 rok – cyberatak na sieć sklepów Coop. Przez kilka dni zamkniętych było 800 sklepów spożywczych z powodu awarii systemu płatności Kaseya. Za atakiem stała powiązana z Rosją grupa REvill, żądająca okupu za przywrócenie oprogramowania.
2. 2023 rok – zhakowanie strony internetowej luterańskiego Kościoła Szwecji przez przestępców
3. Początek 2025 roku – atak na aplikację sportową Sportakademin, w wyniku którego wykradziono dane znanych osób, w tym członków rodziny królewskiej.

Jak Szwecja się broni?

Szwedzkie władze nie pozostają bierne wobec zagrożenia. Dochodzenie w tej sprawie prowadzi Urząd ds. Ochrony Ludności i Gotowości (MSB), a także policja oraz służby specjalne SAPO.

Działania obronne:

• Współpraca służb specjalnych z policją i MSB
• Inwestycje w cyberbezpieczeństwo w ramach zobowiązań NATO
• Zwiększenie wydatków na obronność do 2% PKB
• Modernizacja systemów zabezpieczeń infrastruktury krytycznej

Mimo dużych inwestycji w zabezpieczenia, zmieniają się scenariusze ataków, co utrudnia obronę – przyznaje dyrektor techniczny SVT.

Czy Polska jest bezpieczna?

Sytuacja w Szwecji powinna być ostrzeżeniem także dla Polski. Nasz kraj, jako aktywny członek NATO i sojusznik Ukrainy, może być podobnym celem cyberataków.

Polskie doświadczenia z cyberatakami:

• Regularne ataki na strony rządowe i służb specjalnych
• Rekordowy atak DDoS w 2024 roku o sile 586,5 Gbps
• Niedawny atak o sile 1,3 Tbps – największy w historii polskiego internetu

Polskie służby, podobnie jak szwedzkie, regularnie odpierają tego typu ataki, ale skala zagrożenia stale rośnie.

Co oznaczają te ataki dla cyberbezpieczeństwa?

Wydarzenia w Szwecji to symptom szerszego trendu w cyberbezpieczeństwie:

Nowa era cyberkonfliktów

• Ataki państwowe zastępują działania pojedynczych hackerów
• Cyberprzestrzeń staje się nowym polem bitwy geopolitycznej
• Infrastruktura cywilna coraz częściej jest celem ataków

Wyzwania dla obronności

• Trudność w jednoznacznej identyfikacji sprawców
• Asymetria między łatwością ataku a trudnością obrony
• Potrzeba międzynarodowej współpracy w cyberobronie

Wpływ na społeczeństwo

• Rosnąca zależność od systemów cyfrowych zwiększa podatność
• Cyberataki mogą sparaliżować całe sektory gospodarki
• Konieczność edukacji społeczeństwa w zakresie cyberbezpieczeństwa

Co dalej ze szwedzkimi cyberatakami?

Cyberataki dotknęły szwedzką telewizję publiczną, banki oraz inne ważne firmy i organizacje, pokazując jak podatne są współczesne społeczeństwa na tego typu zagrożenia. Choć szwedzkie władze nie wskazują jeszcze oficjalnie sprawców, kontekst geopolityczny i modus operandi sugerują udział państwowych aktorów, prawdopodobnie z Rosji.

Wydarzenia te to ostrzeżenie dla całej Europy – w dobie rosnących napięć geopolitycznych, cyberbezpieczeństwo staje się kluczowym elementem obrony narodowej. Kraje NATO muszą być przygotowane na podobne ataki i inwestować w odporność swojej infrastruktury cyfrowej.

Kwestie kluczowe:

• Szwecja doświadcza największych cyberataków w swojej historii wymierzonych w infrastrukturę krytyczną
• Ataki DDoS zmieniły charakter z finansowego na operacje wpływu mające destabilizować społeczeństwo
• Przystąpienie do NATO prawdopodobnie uczyniło Szwecję celem dla wrogich państw
• Polska jako sojusznik NATO również musi przygotować się na podobne zagrożenia
• Międzynarodowa współpraca w cyberobronie staje się kluczowa dla bezpieczeństwa Europy