- Senat zajmie się kluczowymi ustawami wpływającymi na gospodarkę i finanse publiczne, w tym ustawą okołobudżetową na 2026 rok, która przewiduje deficyt 271,7 mld zł.
- Planowane są podwyżki akcyzy na alkohol (o 15% w 2026 i 10% w 2027) oraz opłaty cukrowej, a także zaostrzenie kar za wypalanie traw (do 30 tys. zł grzywny) i ataki na medyków (do 5 lat więzienia).
- Wprowadzone zostaną ułatwienia dla firm w gminach o wysokim bezrobociu (przyspieszona amortyzacja) i dla doradców podatkowych, a także zmiany w prawie budowlanym poszerzające listę inwestycji wymagających jedynie zgłoszenia.
- UFG zyska szerszy dostęp do danych firm w celu lepszej oceny ryzyka ubezpieczeniowego, a UOKiK zwiększy kompetencje w nadzorze nad bezpieczeństwem produktów, z maksymalną karą do 1 mln zł.
Senat na dwudniowym posiedzeniu: Kluczowe ustawy pod lupą
Senat rozpoczyna dwudniowe posiedzenie, podczas którego senatorowie zajmą się szeregiem istotnych ustaw, mających wpływ na gospodarkę, finanse publiczne oraz bezpieczeństwo obywateli. Wśród najważniejszych punktów obrad znalazły się ustawa okołobudżetowa na przyszły rok, nowelizacja zwiększająca podwyżki akcyzy na alkohol, nowelizacja podnosząca opłatę cukrową oraz ustawa o nadzorze nad ogólnym bezpieczeństwem produktów.
Jednym z kluczowych punktów obrad jest ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2026. Regulacje te koncentrują się na kilku kluczowych obszarach. Dotyczą one m.in. ustalania podstawy wymiaru i maksymalnych wysokości wynagrodzeń dla kadry kierowniczej w spółkach Skarbu Państwa i jednostkach samorządowych, przewidując podwyżki zgodne ze wskaźnikiem wzrostu wynagrodzeń w sferze budżetowej. Ustawa reguluje też kwestie związane z finansami publicznymi. Wprowadza elastyczność w dysponowaniu środkami budżetowymi w obliczu niepewności geopolitycznej oraz regulacje dotyczące Krajowego Funduszu Drogowego i finansowania rekompensat dla otwartych funduszy emerytalnych.
Projekt budżetu państwa na rok 2026 – dochody, wydatki i deficyt
Projekt ustawy budżetowej na rok 2026, nad którym pracuje Sejm, zakłada, że wydatki budżetu państwa wyniosą 918,9 mld zł, a deficyt budżetowy ukształtuje się na poziomie 271,7 mld zł. Dochody budżetu państwa zaplanowano na poziomie 647,2 mld zł. Z tego budżet ma pozyskać 341,5 mld zł z VAT, 103,3 mld zł z akcyzy, 80,4 mld zł z podatku dochodowego od firm oraz 32 mld zł z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Senat zajmie się też nowelą ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, której celem jest ułatwienie stosowania przyspieszonej amortyzacji w gminach o wysokim bezrobociu. Po zmianie podatnicy będący mikro-, małymi lub średnimi przedsiębiorcami będą mogli stosować indywidualne stawki amortyzacyjne dla środków trwałych, czyli budynków niemieszkalnych i budowli, jeśli inwestycja zostanie ulokowana na terenie gminy należącej do powiatu, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju.
Wyższe podwyżki akcyzy na alkohol – co to oznacza dla konsumentów?
W porządku obrad jest też nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym, która zakłada zwiększenie skali podwyżek akcyzy na alkohol w przyszłym roku. Obecnie w ustawie zapisane są podwyżki tego podatku o 5 proc. w roku 2026 oraz o 5 proc. w roku 2027. Nowela podnosi stawki akcyzy w roku 2026 o 15 proc., a w roku 2027 – o 10 proc.
Senatorowie rozpatrzą też nowelizację ustawy o zdrowiu publicznym oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zakłada ona podniesienie wysokości opłaty stałej za zawartość cukrów lub słodzików w napoju – z 0,50 zł do 0,70 zł – za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju lub za zawartość w jakiejkolwiek ilości co najmniej jednej z substancji słodzących oraz opłaty zmiennej – z 0,05 zł do 0,10 zł – za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju. Przy czym opłata maksymalna będzie wynosić 1,8 zł za litr napoju (obecnie jest to 1,2 zł). W nowych przepisach zapisano również podniesienie wysokości opłaty stałej za zawartość kofeiny lub tauryny, które występują m.in. w napojach energetycznych, z 0,10 zł do 1 zł.
Ułatwienia dla doradców podatkowych
Senat zajmie się także nowelą ustawy o doradztwie podatkowym oraz nowelą Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Ma ona umożliwić wykonywanie czynności doradztwa podatkowego na podstawie umowy cywilnoprawnej. Doradcy podatkowi będą mogli reprezentować klientów przed organami administracji i sądami.
W porządku obrad Senatu jest nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług, która przewiduje, że przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT związany z importem towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy posiadają pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i je stosują. W ocenie projektodawcy przepisy są konieczne, ponieważ wprowadzenie nowego systemu celnego sprawiło, że niektóre firmy stosujące zgłoszenia uproszczone zostały niejako pozbawione tej możliwości.
Senatorowie zajmą się też nowelizacją ustawy, która zakłada, że Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny będzie zbierał od osób prowadzących działalność gospodarczą więcej danych. UFG uzyska dostęp zarówno do numeru REGON, jak i numeru PESEL osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, które to dane następnie będą wykorzystywane przez zakłady ubezpieczeń do dokonywania oceny ryzyka ubezpieczeniowego. Pozwoli to przy ocenie ryzyka brać pod uwagę zarówno zdarzenia, do których doszło przy prowadzeniu pojazdu firmowego, jak i te, do których doszło przy prowadzeniu auta prywatnego.
Zmiany w prawie budowlanym i ochronie środowiska
Izba rozpatrzy też nowelizację Prawa budowlanego, która poszerza listę inwestycji niewymagających pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia - dodano do niej m.in. wolno stojące budynki użyteczności publicznej o powierzchni użytkowej nie większej niż 200 mkw. i maksymalnie dwóch kondygnacjach oraz nowelizację Prawa ochrony środowiska, która ma poprawić warunki prowadzenia działalności, dotyczącej gospodarki odpadami.
Senat pochyli się nad nowelizacją ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych umożliwiającą organizatorom turystyki prostszy dostęp do poręczeń oraz gwarancji ubezpieczeniowych i bankowych. Senat zajmie się też nowelizacją Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, która ma uelastycznić reguły gospodarowania przez uczelnie środkami dotacji na świadczenia dla studentów.
W porządku obrad znalazła się też ustawa o nadzorze nad ogólnym bezpieczeństwem produktów, która rozszerza m.in. kompetencje prezesa UOKiK i wojewódzkich inspektorów handlowych w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem produktów oraz podwyższającą maksymalną karę za złamanie przepisów ze 100 tys. zł do 1 mln złotych.
Zaostrzenie kar za wypalanie traw i ataki na medyków
Senatorowie zajmą się także nowelizacją Kodeksu wykroczeń oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Zmienione przepisy zakładają, że zaostrzeniu ulegną kary za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach. Granica grzywny za sprowadzenie zagrożenia pożarowego ma wzrosnąć z 5 tys. zł do 30 tys. zł, a mandaty za wykroczenia – z 500 zł do 5 tys. zł.
W porządku obrad jest też nowela Kodeksu karnego, Kodeksu wykroczeń oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Podnosi ona kary za ataki m.in. na medyków. Przygotowana przez resort sprawiedliwości zmiana zakłada do pięciu lat więzienia za napaść na medyka lub obywatela niosącego pomoc.
Senat rozpatrzy również zmiany w niektórych ustawach w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Zmiany zakładają, że z udziału w ruchu drogowym mają zostać wyeliminowani m.in. recydywiści i posiadacze wielokrotnych zakazów prowadzenia pojazdów. Surowsze sankcje mają dać efekt odstraszający.
Senat rozpatrzy też projektu noweli Kodeksu wyborczego, autorstwa grupy senatorów, którego celem jest zwiększenie udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych.
Podcasty
Playlisty tematyczne
