Polacy masowo padają ofiarami mobbingu. Inspekcja pracy jest nieskuteczna

Mobbing w pracy. PIP publikuje dane

Od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 roku wpłynęły do Państwowej Inspekcji Pracy 1003 skargi dotyczące mobbingu. W całym zeszłym roku było ich 2116.- wynika z danych opracowanych przez Departament Planowania, Analiz i Statystyki Głównego Inspektoratu Pracy.

"Dane z dłuższego okresu, np. z ostatnich 18 lat, pokazują, że świadomość społeczeństwa w tym zakresie wzrosła. Jednak pracownicy wciąż obawiają się konsekwencji walki o swoje prawa i utraty pracy. Zwłaszcza w dobie inflacji i różnych zobowiązań, jakie mają, wręcz przyzwyczajają się do bycia ofiarami. Silniejsza pozycja pracodawcy powoduje rezygnację z ochrony i zadbania o własne prawa. Osoby mobbingowane boją się, że nie będą w stanie udowodnić przesłanek wynikających z art. 943 § 2 Kodeksu Pracy, które brzmią niejednoznacznie"– podkreśla dr Barbara Pawełko-Czajka z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej cytowana przez portal Business Insider.

Warszawa na szczycie "niechlubnej listy"

Najwięcej skarg wpłynęło do PIP Warszawa – 171. Na dwóch kolejnych miejscach w zestawieniu widać Katowice i Gdańsk – odpowiednio 152 i 83 zgłoszenia. Natomiast na końcu listy znalazł się Białystok – 15. Przed nim jest Zielona Góra – 19, a wcześniej – Olsztyn z wynikiem 26 - informuje portal Business Insider.

" Z pewnością liczba skarg jest powiązana z ogólną liczbą pracowników, ale to nie wszystko. Liczą się też zasady panujące w organizacjach działających na danym terenie. Ponadto ważna jest świadomość tego, jakie sytuacje można zaliczyć do katalogu zdarzeń wyczerpujących mobbing. Można stwierdzić, że mieszkańcy stolicy mają na ten temat większą wiedzę, bo np. w Warszawie więcej się o tym mówi niż w Białymstoku" - informuje Michał Murgrabia na łamach portalu Business Insider.

Państwowa Inspekcja Pracy w Katowicach z największą liczbą kontroli

W I półroczu tego roku przeprowadzono 775 kontroli w odpowiedzi na wniesione skargi dot. mobbingu. W całym 2021 r. było 1666 takich działań. Do tego wiadomo, że od stycznia do czerwca br. najwięcej kontroli przeprowadził PIP Katowice – 148. Kolejny wynik, prawie o połowę mniejszy, zanotowano w Warszawie – 75. Następny w tabeli jest Gdańsk – 67. Natomiast na końcu zestawienia figuruje Białystok – 12, Zielona Góra – 13, a także Opole – 21 - wynika z danych GIP PIP przytoczonych przez BI.

"Liczba kontroli ściśle związana jest z wielkością województw. Do tego widać, że w miastach, w których było najwięcej skarg, wzmożono kontrole. Może dziwić tylko to, że w stolicy przeprowadzono ich niemal o połowę mniej, skoro Warszawa przoduje w liczbie zgłoszeń. Z kolei tam, gdzie widać najniższą liczbę kontroli, złożono też najmniej skarg" - podkreśla Michał Pajdak z platformy ePsycholodzy.pl.

Co dziesiąte zgłoszenie było anonimowe

Zgłoszenia anonimowe stanowiły 13 procent wszystkich zgłoszeń. "Odsetek anonimowych zgłoszeń waha się w okolicy kilkunastu procent. Osoby, które ich dokonują, z jednej strony liczą na pomoc i odpowiednie wsparcie w trudnej sytuacji, z jaką mają do czynienia, ale z drugiej – obawiają się negatywnych konsekwencji swoich działań. Mogą odczuwać lęk przed tym, że zostaną uznani za donosicieli, a także obawę np. przed zemstą przełożonych – poinformował Michał Murgrabia cytowany przez BI.

Zasadność skarg, skala zjawiska i rola PIP-u

Michał Murgrabi współpracujący z portal ePsycholodzy.pl podkreśla, że przytoczone dane nie oddają rzeczywistej skali zjawiska. w I półroczu br. na wszystkie przedmioty skargowe 21 było zasadnych w całości, 34 uznano za zasadne częściowo, 724 – niemożliwe do ustalenia, a 223 – bezzasadne - wynika z danych opublikowanych przez GIP PIP.

"Rolą PIP-u jest reagowanie na zgłaszane przez pracowników skargi. Jednak ze względu na brak rozwiązań prawnych, jego działania sprowadzają się do dokonań prewencyjnych. Tym samym PIP jasno wskazuje sąd jako jedyny organ uprawniony do ostatecznego weryfikowania wystąpienia mobbingu. GIP wyjaśnia też, że w większości przypadków nie jest możliwe obiektywne rozstrzygnięcie. Zgłaszane skargi mają głównie charakter psychologiczny i nie poddają się bezpośrednim zabiegom kontrolno-nadzorczym, zwłaszcza gdy pracodawca i pracownicy nie współpracują z inspektorem. Zbieranie dowodów i kierowanie pozwów do sądów będzie skuteczniejszą metodą walki o swoje prawa niż wnoszenie skarg do PIP-u" - podsumowała  dr Barbara Pawełko-Czajka z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej na łamach "BI".