POMOC DLA PRZEDSIĘBIORCZYCH

Nie każda osoba przedsiębiorcza lub bezrobotna może liczyć na dotację unijną lub pożyczkę na preferencyjnych zasadach.

Dla kogo pomoc

Przede wszystkim środki we wszystkich programach regionalnych zarezerwowane są dla osób od 30. Roku życia i pozostających bez pracy. Jednak pierwszeństwo w uzyskaniu dotacji będą miały też osoby znajdujące się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy. Najczęściej są to:

-osoby po 50. roku życia,
-kobiety,
-osoby niepełnosprawne,
-osoby długotrwale bezrobotne,
-osoby o niskich kwalifikacjach.

W przypadku pożyczek ta grupa została rozszerzona o pozostałe osoby od 30. roku życia, pozostające bez zatrudnienia oraz nieaktywne zawodowo. Pożyczki będą przydzielane na rozpoczęcie działalności gospodarczej i sfinansowanie działań z tym związanych, np. zakup środków trwałych, urządzeń i usług.

Sięgamy po dotacje

Przyszły przedsiębiorca, który chce działać np. w Wielkopolsce, będzie musiał przejść tzw. diagnozę kompetencji. Po co? Ma ona wykazać, czy kandydat posiada kompetencje do prowadzenia własnej firmy. Na Dolnym Śląsku takiego wymogu nie będzie. Osoba, która zakwalifikuje się do otrzymania dotacji, dostanie nie tylko pomoc finansową. Trudno jest ruszyć z własną firmą, kiedy się jej dotąd nie prowadziło lub robiło to dawno i bez powodzenia. Autorzy programów oferują więc kompleksową pomoc – przyszły przedsiębiorca może liczyć na wsparcie doradcze oraz szkolenia.

Dzięki temu zyska wiedzę i umiejętności, które pomogą mu założyć firmę i wprowadzić ją na rynek. Mało tego – ta pomoc będzie także działała przez jakiś czas po ruszeniu firmy. Chodzi o wsparcie pomostowe, które obejmie również szkolenia i doradztwo w zakresie efektywnego wykorzystania dotacji oraz pomostowe wsparcie finansowe. W dolnośląskim programie regionalnym zapisano także, że większe szanse na dotację będą miały te przyszłe firmy, które będą tworzyć nowe miejsca pracy, zwłaszcza w powiatach, w których bezrobocie jest najwyższe. Na preferencyjne traktowanie mogą liczyć także osoby chcące założyć jednoosobową firmę, ale pochodzące z obszarów o niskim poziomie aktywności gospodarczej.

Województwo śląskie z kolei wyodrębniło oddzielną pulę środków na promocję samo zatrudnienia jako formy zwalczania bezrobocia na obszarach rewitalizowanych. Pojęcie „rewitalizacja" jest stosowane najczęściej w odniesieniu do terenu, miasta lub zespołu obiektów budowlanych, które w wyniku przemian gospodarczych, społecznych, ekonomicznych i innych utraciły częściowo swoją pierwotną funkcję i przeznaczenie. Osoby bezrobotne, nieaktywne zawodowo, mające powyżej 29 lat (w szczególności grupy, o których mowa powyżej) będą mogły otrzymać bezzwrotną dotację na założenie firmy poprzedzoną szkoleniami, doradztwem i połączoną z okresowym wparciem pomostowym. Województwo wielkopolskie deklaruje, że środki na założenie własnej firmy będą dostępne w szczególności dla bezrobotnych i nieaktywnych zawodowo zamieszkujących na obszarach o wysokim bezrobociu.

INNOWACJE BĘDĄ DOCENIONE

Każdy z programów regionalnych ma za zadanie wspierać te firmy, które chcą wprowadzać innowacje w swojej działalności. Innowacje oznaczają bowiem rozwój przedsiębiorstw i miejsca pracy.

W każdym z województw firmy będą mogły starać się o dotacje na innowacje. Pieniądze mogą być przeznaczone na prace badawczo-rozwojowe (B+R), a także na zakup sprzętu, który umożliwi te prace. W każdy programie regionalnym wygląda to jednak trochę inaczej.

Inteligentne specjalizacje

Każde województwo musi opracować listę dziedzin kluczowych dla rozwoju regionu, o dużym potencjale rozwojowym. Chodzi o konkretne branże. Noszą one nazwę potencjałów rozwojowych, a potem inteligentnych specjalizacji. Firmy, których profil działania czy rozwoju jest zgodny z owymi inteligentnymi specjalizacjami, mają większe szanse na dofinansowanie. Listę inteligentnych specjalizacji znajdziemy w Regionalnych Strategiach Innowacji każdego z województw (szukajmy ich na stronach odpowiednich urzędów marszałkowskich). Jakie to specjalizacje?

Oto kilka przykładów:

- województwo lubuskie postawiło między innymi na zdrowie i wysoką jakość życia, ekorozwój, zieloną gospodarkę i ekoinnowacje,
- województwo lubelskie na m.in. informatykę i automatykę, energetykę niskoemisyjną, medycynę i zdrowie, biogospodarkę
- województwo mazowieckie na m.in. inteligentne systemy zarządzania, nowoczesne usługi dla biznesu, usługi związane z wysoką jakością życia i technologie związane z bezpieczną żywotnością. Pod tymi wszystkimi nazwami kryją się konkretne branże gospodarki. Inteligentne specjalizacje niejednokrotnie budzą duże zaciekawienie swoją oryginalnością – tak jest w przypadku woj. warmińsko-mazurskiego, które wybrało m.in. ekonomię wody, woj. łódzkiego, które chce rozwijać nowoczesny przemysł włókienniczy i mody, czy też woj. podlaskiego, które stawia na branże dające potencjał do określenia regionu jako „brama na Wschód". Brak innowacji w firmach to kłopoty z rozwojem regionów i pracą. Dlatego autorom programów regionalnych bardzo zależy na pobudzeniu działalności innowacyjnej i prac badawczo-rozwojowych w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw.

Co można zrealizować

Na co firma stawiająca na innowacje może przeznaczyć dotację? Pokażmy to na przykładzie województwa dolnośląskiego.

1. Wsparcie ma być kierowane do firm, które chcą rozpocząć lub rozwinąć działalność badawczo-rozwojową

a. Inwestycje w badania

Projekty mogą obejmować inwestycje w badania naukowe i eksperymentalne prace rozwojowe. Dzięki temu powstawać będą nowe lub ulepszone produkty albo procesy produkcyjne. Z dotacji pokryć można m.in.:

-prowadzenie badań przemysłowychi eksperymentalnych pracrozwojowych,
-innowacje technologiczne,
-opracowanie linii pilotażowych,
-opracowanie prototypów,
-ocenę potencjału komercyjnego projektu.

Przedsiębiorstwa mogą prowadzić te projekty samodzielnie lub z partnerem, np. jednostkami naukowymi, szkołami wyższymi, instytucjami otoczenia biznesu lub podmiotami leczniczymi.

b. Zakup i wdrożenie wyników prac B+R (np. patentów, licencji, know-how)

Wdrożenie kupionych wyników prac B-R jest możliwe tylko wtedy, gdy technologie te zostaną dostosowane do specyfiki przedsiębiorstwa. Prace rozwojowe dostosowujące czy rozwijające zakupione wyniki B+R będą mogły być prowadzone zarówno samodzielnie przez przedsiębiorstwa, jak i w formie zlecenia innemu podmiotowi, np. jednostce naukowej.

Z dotacji można pokryć

-tworzenie lub rozwój infrastruktury badawczo-rozwojowej,
-ochronę własności intelektualnej, czyli np. koszty związane z uzyskaniem patentów czy wzorów użytkowych,
-wzornictwo przemysłowe,
-szkolenie kadr osób zaangażowanych w realizację prac rozwojowych.

2. Tworzenie i rozwój infrastruktury B+R przedsiębiorstw

Szansę na dotację mają tu projekty, które zakładają tworzenie i rozwój zaplecza badawczo-rozwojowego firm. Dotację można więc wykorzystać na inwestycje w:
- specjalistyczne laboratorium,
- centra B+R w firmach rozpoczynających lub rozwijających działalność, których głównym zadaniem jest prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych. Z dotacji można sfinansować zakup m.in. aparatury, sprzętu i technologii i oraz szkolenia kadr.

W CZYM POMOGĄ NAM INSTYTUCJE OTOCZENIA BIZNESU

Początkujący przedsiębiorcy i osoby rozwijające własna firmę często potrzebują wsparcia w formie doradztwa czy szkolenia. Zajmują się tym instytucje otoczenia biznesu.

1. Zrobią miejsce dla firm

Do instytucji otoczenia biznesu należy miedzy innymi przygotowanie i zagospodarowanie terenów, na których przedsiębiorcy mogą prowadzić działalność gospodarczą. Chodzi także o strefy aktywności gospodarczej oraz parki biznesu. Mają one powstawać przede wszystkim na terenach już zdegradowanych, nieużytkach czy w przypadku parków biznesu w pobliżu inwestycji transportowych. Przygotowanie terenów pod działalność biznesową będzie polegało (na przykładzie woj. dolnośląskiego) m.in. na:

- uporządkowaniu i przygotowaniu terenów,
- uzbrojeniu ich i wyposażeniu w sieć elektroenergetyczną, gazową, wodociągową, kanalizacyjną, ciepłowniczą i telekomunikacyjną. Instytucja wnioskująca o dotację musi też zapewnić dostęp do terenów inwestycyjnych przedsiębiorcom. Warto wiedzieć, że jeśli firmy nie utrzymają się do końca trwania projektu na tym, przygotowanym z dotacji terenie, wnioskodawca będzie musiał zwrócić część lub nawet całość dotacji.

2. Zaopiekują się start-upami

Start-upy to nowo powstające firmy. Instytucje otoczenia biznesu, czyli m.in. inkubatory przedsiębiorczości czy parki biznesu zapewnią im infrastrukturę do działania. Chodzi o zaplecze administracyjne, biurowe, parkingi itd. W woj. dolnośląskim priorytetowo traktowane będą m.in. projekty dotyczące inkubatorów przedsiębiorczości, które poprawią warunki dla rozwoju przedsiębiorstw (również w początkowej fazie rozwoju). Efektem działania instytucji otoczenia biznesu w tym przypadku ma być zwiększenie liczby małych i średnich przedsiębiorstw, które skorzystają z powstałej z dotacji infrastruktury, i wzrost liczby miejsc pracy, które te przedsiębiorstwa utworzą.

3. Będą doradzać

Programy regionalne nieco się różnią w tym zakresie. Na Dolnym Śląsku firmy we wczesnej fazie rozwoju objęte wsparciem z programu regionalnego będą mogły liczyć np. na voucher na usługi doradcze. Dzięki temu uzyskają pomoc w stworzeniu strategii swojej firmy, spełnią normy jakościowe przez uzyskanie lub odnowienie certyfikatów, wykorzystanie technologii informatycznych w firmie. Doradztwo będzie także dotyczyło pozyskiwania źródeł finansowania. W Wielkopolsce jest podobnie, choć pierwszeństwo będą miały firmy działające w obszarach związanych z inteligentnymi specjalizacjami tego regionu. W województwie podlaskim finansowaniem objęte będą także usługi świadczone przez instytucje otoczenia biznesu na rzecz przedsiębiorców drogą elektroniczną. W tym regionie także bardzo szczegółowo opracowano kryteria oceny instytucji otoczenia biznesu. Określono warunki, jakie muszą spełnić, by jak najlepiej wspierać przedsiębiorczość, a co za tym idzie – otrzymać dofinansowanie.

FUNDUSZE UNIJNE NA DZIAŁALNOŚĆ EKSPORTOWĄ

Programy regionalne wspierają firmy, które chcą rozpocząć lub rozwinąć działalność eksportową. Zasady wsparcia są różne w zależności od regionu.

W Wielkopolsce na przykład autorzy programu zastrzegli, że firmy, które zamierzają aplikować o dotację na wdrożenie lub rozwój eksportu, muszą zaplanować realizację przynajmniej dwóch z zadań znajdujących się na liście w programie. Lista ta składa się z działań obowiązkowych (firma aplikująca musi realizować przynajmniej jedno z nich) i działań dodatkowych.

Działania obowiązkowe to:

- doradztwo i opracowania w zakresie wdrożenia nowych modeli biznesowych-
- poszukiwanie partnerów na rynkach docelowych (analizy, opracowania),
- uzyskanie dokumentów niezbędnych do wprowadzenia produktów lub usług przedsiębiorcy na wybrane rynki docelowe (doradztwo, zakup),
- doradztwo w zakresie strategii finansowania przedsięwzięć eksportowych i działalności eksportowej,
- doradztwo w zakresie opracowania koncepcji wizerunku przedsiębiorcy na wybranych rynkach,
- wsparcie inwestycyjne w zakresie dostosowania produktów/usług do wymogów na rynkach docelowych. Wielkopolska chce się także zaangażować w pomoc eksporterom, budując portal internetowy, za pomocą którego będzie promować firmy z regionu za granicą oraz budować markę Wielkopolska. Województwo pomorskie stawia zaś na projekt „Pomorski Broker Eksportowy". Ma to być całościowy i skoordynowany systemu wspierania eksportu w regionie. Zapewni on kompleksową ofertę dla firm z regionu i dzięki temu zapewni im wyjście na rynki zagraniczne.