Pomoc społeczna. Jakie wsparcie oferuje w trudnej sytuacji życiowej?

Spis treści

1. Definicja pochodzi z ustawy o pomocy społecznej 
2. Kto może ubiegać się o pomoc społeczną?
3. Komu przysługuje pomoc społeczna?
4. Kryterium dochodowe w pomocy społecznej 2022
5. Na czym polega udzielenie pomocy społecznej?
6. Cele i zadania pomocy społecznej
7. Zasady udzielania pomocy społecznej

Definicja pochodzi z ustawy o pomocy społecznej 

Pomoc społeczna organizowana jest przez odpowiednie instytucje administracji rządowej i samorządowej, aby wspierać  osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej mają bowiem obowiązek współdziałania z pomocą społeczną w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej. Pomoc społeczna funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. ( Dz. U. z 2009 roku , nr 175, poz. 1362 ze zm.)

Kto może ubiegać się o pomoc społeczną?

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:

• osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym osiedlającym się, rezydentom długoterminowym, uchodźcom, a także obywatelom innych państw, którym wydano zgodę na pobyt tolerowany (np. podczas deportacji).
• mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) oraz członkom ich rodzin, posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Komu przysługuje pomoc społeczna?

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności. Również w sytuacji bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych. Także w przypadku  trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach. Świadczenia pomocy społecznej przysługują także w sytuacji trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizmu lub narkomanii, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Kryterium dochodowe w pomocy społecznej 2022

Prawo do świadczeń pieniężnych przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej. Od dnia 1 stycznia 2022 r. obowiązują następujące kryteria dochodowe w pomocy społecznej: 

• dla osoby samotnie gospodarującej 776 zł, 
• dla osoby w rodzinie 600 zł. 

Progi dochodowe reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. 2021 poz. 1296)).

Przez rodzinę rozumie się w tym przypadku osoby spokrewnione lub niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i razem gospodarujące.

Na czym polega udzielenie pomocy społecznej?

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

•  przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń,
•  pracy socjalnej,
•  prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,
•  analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,
•  realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,
•  rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Cele i zadania pomocy społecznej

Główne cele pomocy społecznej to:

• wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie – w miarę możliwości – do ich życiowego usamodzielniania i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka,
• zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej – dla osób nie posiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym,
• zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia,
• zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie,
• integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie,
• stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie.

Zasady udzielania pomocy społecznej

Świadczenia pomocy społecznej udzielane są na wniosek:

• osoby zainteresowanej,
• jej przedstawiciela ustawowego,
• innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.

Pomoc społeczna może być także udzielana z urzędu.

Osoba lub rodzina może zgłosić się o przyznanie pomocy do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania.

Decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania pomocy wymagają uprzednio przeprowadzenia przez pracownika socjalnego rodzinnego wywiadu środowiskowego. Decyzje w sprawach świadczeń pomocy społecznej wydawane są zawsze w formie pisemnej. Oznacza to, że każda decyzja wydawana jest na piśmie i doręczona z poświadczeniem tego faktu. Świadczeniobiorcom przysługuje odwołanie od decyzji Ośrodka Pomocy Społecznej do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni od otrzymania decyzji za pośrednictwem Kierownika OPS. Odwołanie wnosi się również na piśmie w sekretariacie Ośrodka.