Nowe obowiązki, stare problemy? Jak oddać ubrania do PSZOK?
Znowelizowana ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nałożyła na gminy obowiązek gromadzenia zużytych ubrań i tekstyliów w PSZOK-ach. Mieszkańcy, którzy wyrzucą tekstylia do zwykłych śmieci, mogą spodziewać się wyższych opłat za wywóz odpadów.
Wiele gmin, chcąc ułatwić mieszkańcom przestrzeganie nowych regulacji, wprowadziło dodatkowe formy zbiórki. We Wrocławiu od lutego kursuje SZOT (Samochód Zbierający Odzież i Tekstylia), a w Poznaniu działa gratowóz, który podczas jednego z kursów zebrał ponad 1 tonę zużytej odzieży.
DGP zwróciło się do wybranych samorządów z pytaniem o wpływ nowych przepisów na ilość tekstyliów oddawanych do PSZOK-ów. Mieszkańcy chętnie angażują się w segregację, ale co dzieje się z ubraniami później?
Z PSZOK do spalarni? Gdzie kończą tekstylia?
Olga Goitowska, dyrektorka Wydziału Gospodarki Komunalnej w Urzędzie Miejskim w Gdańsku, wyjaśnia:
- „Komunikujemy mieszkańcom Gdańska, że nic się nie zmieniło. Ten, kto chce oddać stare ubrania do PSZOK, może to zrobić, tak jak do tej pory. Może nadal korzystać z sieci komercyjnych pojemników na odzież. Nie ma jednak przymusu. Nic się nie stanie, jeśli ubrania trafią do kosza na odpady zmieszane, nie naliczamy za to kar. Wynika to z tego, że miażdżąca większość ubrań jest wykonana z poliestru, więc nie nadaje się do recyklingu. Nieważne, czy stare ubrania trafią do PSZOK, czy do kubła resztkowego, i tak ostatecznie staną się paliwem do odzysku energetycznego”.Z kolei Urząd Miasta w Warszawie wskazał, że zebrana odzież trafia do instalacji przetwarzania odpadów, gdzie jest sortowana i poddawana wstępnym procesom przetwarzania, pozostała część jest przekazywana do spalarni. Podobne informacje przekazał Urząd Miasta w Zielonej Górze, gdzie część tekstyliów trafia do ponownego użycia, a reszta jest przetwarzana na czyściwo. Urząd Miasta we Wrocławiu odpowiedział , że tekstylia trafiają do uprawnionych odbiorców w celu poddania ich dalszym procesom, nie precyzując, na czym te procesy polegają.
Brak mocy przerobowych? Problemy z recyklingiem tekstyliów
Piotr Szewczyk, prezes zarządu Rady RIPOK – Związku Pracodawców, alarmuje:
- „Ogromny wzrost liczby tekstyliów oddawanych do PSZOK-ów powoduje, że nie jesteśmy w stanie ich właściwie przetwarzać. Nie mamy w Polsce odpowiedniej liczby instalacji do ich przetwarzania. Efekt jest taki, że niewielka część zebranych tekstyliów jest przerabiana na czyściwo, a miażdżąca większość trafia do spalarni. Wątpliwym pocieszeniem jest to, że podobny problem ma niemal cała Europa”.Szewczyk dodaje, że ubrania zbierane przez samorządy są często wykonane z niskiej jakości materiałów, mieszanek włókien sztucznych i naturalnych, które nie nadają się do recyklingu. Ubrania zdatne do ponownego użytku trafiają do sklepów z odzieżą używaną, a to, co zbieramy w PSZOK-ach, w większości nie ma już wartości.
ROP – szansa na lepszy recykling odzieży?
Rozwiązaniem problemu mogłoby być wprowadzenie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), które zobowiązywałoby firmy odzieżowe do ponoszenia kosztów recyklingu ich produktów i zachęcało do produkcji ubrań lepszej jakości. Filip Piotrowski z Waste Free Oceans uważa jednak, że nie można zasłaniać się brakiem ROP.
Piotrowski wskazuje na przykład Maastricht, gdzie w specjalnej sortowni ludzie, a nie maszyny, oceniają potencjał ubrań i kwalifikują je do dalszego użytku.
Resort klimatu odpowiada: palenie ubrań tylko w ostateczności?
Zapytany o problem spalania tekstyliów, resort klimatu odpowiedział, że prawo zakazuje termicznego przekształcania selektywnie zebranych odpadów.Resort dodaje, że tekstylia zebrane w PSZOK-ach muszą zostać przesortowane i przetworzone zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, zanim zostaną poddane termicznemu przekształceniu. W zaleceniach dla gmin podkreśla się konieczność podziału odpadów na czyste i suche oraz zanieczyszczone, co ma ograniczyć ilość tekstyliów, które nie mogą być zagospodarowane inaczej niż poprzez spalanie.
Podcasty
Playlisty tematyczne
