Rewolucja w Karcie Nauczyciela. Zmiany od 1 września 2025 r. Decyzja należy do Nawrockiego

Prezydent zdecyduje o przyszłości Karty Nauczyciela

Sejm uchwalił trzy nowelizacje Karty Nauczyciela 25 lipca 2025 roku, a 31 lipca Senat nie wniósł do nich poprawek. 4 sierpnia ustawy trafiły do prezydenta, który ma 21 dni na podjęcie decyzji. Jeśli głowa państwa zaakceptuje zmiany, wejdą one w życie z dniem 1 września 2025 r., otwierając nowy rozdział w polskiej edukacji.

Pierwsza z nowelizacji, to wyczekiwane przez wielu, zlikwidowanie od 1 września 2025 r. godzin dostępności nauczycieli, potocznie zwanych "godzinami czarnkowymi". Te kontrowersyjne godziny, wprowadzone 1 września 2022 r. przez ówczesnego ministra edukacji i nauki, Przemysława Czarnka, budziły wiele emocji i krytyki. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, nauczyciel był zobowiązany do jednej godziny tygodniowo, w ramach 40-godzinnego tygodnia pracy, do „dostępności w szkole”, aby prowadzić konsultacje dla uczniów lub ich rodziców. Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) od samego początku krytykował to rozwiązanie. W maju br., w piśmie do minister edukacji Barbary Nowackiej, ZNP argumentował, że po trzech latach funkcjonowania godzin, nauczyciele uważają je za "martwy przepis", który nie ułatwił kontaktów między szkołą a rodzicami, a rodzice i uczniowie rzadko z niego korzystają.

Zmiany w zatrudnianiu specjalistów w szkołach niepublicznych

Druga nowelizacja skupia się na zatrudnianiu nauczycieli specjalistów – pedagogów, psychologów i logopedów – w szkołach i placówkach niepublicznych. Od 1 września 2025 r. do 31 sierpnia 2027 r. będzie można powierzać im zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w wymiarze do 9 godzin tygodniowo (wcześniej było to maksymalnie 4 godziny) na podstawie umów innych niż umowa o pracę, takich jak umowa-zlecenie czy umowa B2B.

Duża Nowelizacja Karty Nauczyciela 

Trzecia, tzw. "duża nowelizacja" Karty Nauczyciela, to efekt pracy Zespołu do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli, w skład którego wchodzą przedstawiciele rządu, związków zawodowych i organizacji samorządowych. Większość jej zapisów, z wyjątkiem tych, które mają bezpośredni wpływ na finanse samorządów, ma wejść w życie 1 września 2025 r.

Nowelizacja skróci okres zatrudnienia nauczyciela z wymaganymi kwalifikacjami, ale bez stopnia awansu zawodowego, na podstawie umowy o pracę na czas określony z dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego. Doprecyzowano obowiązki mentora. Nowe przepisy uszczegóławiają rolę i obowiązki mentora, który wspiera nauczyciela na początku jego kariery zawodowej.Nowelizacja precyzuje zasady obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i zastępstwa doraźne. Określono sytuacje, w których nauczyciel zachowuje lub traci prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, np. gdy w tym czasie realizuje inne zajęcia zlecone przez dyrektora, uwzględniające potrzeby uczniów. Wprowadzono regulacje, które mają zapobiegać przydzielaniu nauczycielom zastępstw doraźnych za nieobecnych nauczycieli w czasie, w którym powinni oni realizować swoje regularne zajęcia (dotyczy to m.in. bibliotekarzy i nauczycieli specjalistów). Przesunięto termin wypłaty niektórych składników wynagrodzenia. Składniki wynagrodzenia, których wysokość zależy od wykonanych prac, będą wypłacane miesięcznie lub jednorazowo z dołu, do 5. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje wynagrodzenie. Nauczyciele, którym brakuje mniej niż rok do emerytury, będą mogli skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację. Przywrócona zostaje możliwość powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres bez konieczności organizowania konkursu.

Emerytury i Nagrody Jubileuszowe

Od 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie przepisy dotyczące odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych, w tym wprowadzenie nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy (w wysokości 400% wynagrodzenia) oraz podwyższenie nagrody za 40 lat pracy (z 250% do 300% wynagrodzenia).

Rozszerzona zostanie również grupa nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, obejmując nauczycieli publicznych i niepublicznych placówek oświatowo-wychowawczych, centrów kształcenia zawodowego, placówek artystycznych, bibliotek pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli, kolegiów pracowników służb społecznych oraz nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich.

Ujednolicenie pensum nauczycieli praktycznej i teoretycznej nauki zawodu

Od 1 września 2025 r. ujednolicony zostanie tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z wymiarem godzin zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe. Obie grupy nauczycieli będą miały taki sam tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć, czyli 18 godzin. Obecnie pensum nauczycieli praktycznej nauki zawodu wynosi 20 godzin.