Renta rodzinna przysługuje członkom rodziny zmarłego:
- emeryta lub rencisty mającego ustalone prawo do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia (tj. emerytury lub renty inwalidzkiej z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin albo emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy),
- ubezpieczonego, który w chwili śmierci spełniał warunki do uzyskania emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy; przyjmuje się, że był on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.
Kto jest uprawniony Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny zmarłego:
- dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
- wnuki, rodzeństwo i inne dzieci,
- małżonek (wdowa, wdowiec),
- rodzice, w tym również ojczym i macocha, oraz osoby przysposabiające,
- jeżeli spełniają warunki do uzyskania takiej renty w myśl przepisów emerytalnych.
Dzieci
Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej do ukończenia 16. roku życia, a jeśli się uczą - nie dłużej niż do 25. roku życia. Jeżeli jednak dziecko ukończyło 25 lat, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, ma prawo do pobierania renty rodzinnej aż do zakończenia tego roku studiów.
Jeżeli dziecko jest całkowicie niezdolne do pracy (całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym), a niezdolność powstała przed 16. rokiem życia dziecka lub w czasie jego nauki w szkole - przed ukończeniem 25 lat - może pobierać rentę rodzinną bez względu na wiek.
Wnuki
Wnuki, rodzeństwo i dzieci, przyjęte na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej, przed osiągnięciem pełnoletności, jeśli spełniają warunki stawiane dzieciom. Poza tym muszą jeszcze spełnić dodatkowe warunki:
- zostały przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią emeryta lub rencisty (chyba, że śmierć była następstwem jego wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym lub choroby zawodowej) i - nie mają prawa do renty rodzinnej po zmarłych rodzicach, albo
- gdy rodzice żyją, ale nie mogą zapewnić im utrzymania, albo
- gdy emeryt, rencista (lub jego małżonek) był ich opiekunem ustanowionym przez sąd
Wdowa
Ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:
- w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy (całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym), albo:
- wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli się uczy - 18 lat, albo
- gdy opiekuje się dzieckiem uznanym za całkowicie niezdolne do pracy (całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym) uprawnionym do renty rodzinnej, albo
- jeśli spełnia warunki dotyczące wieku lub niezdolności do pracy w okresie nie dłuższym niż 5 lat od śmierci męża lub od zaprzestania wychowywania dzieci, wnuków lub rodzeństwa.
Małżonka rozwiedziona oraz wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, również ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:
- spełniała warunki przedstawione powyżej,
- miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.
Wdowiec
Renta rodzinna przysługuje mu na takich samych zasadach jak wdowie.
Uwaga!
Świadczenie nie przysługuje w razie śmierci partnera z konkubinatu.
Rodzice
Rodzice mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym dziecku ubezpieczonym (emerycie, renciście), jeżeli:
- zmarłe dziecko ubezpieczone (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniało się do ich utrzymania oraz
- spełniają odpowiednio warunki określone dla wdowy i wdowca.
Ile dla rodziny
Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna renta rodzinna. Jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba, renta wynosi 85 proc. najniższej emerytury, powiększonej o:
- 50 proc. nadwyżki - ponad kwotę emerytury podstawowej lub renty inwalidzkiej z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tj. świadczeń przyznanych przed 1.01.1991 r.), jaka przysługiwała zmarłemu w chwili śmierci, albo
- 50 proc. części składkowej emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, która przysługiwała lub przysługiwałaby zmarłemu w chwili śmierci.
Za każdą następną osobę uprawnioną wysokość renty rodzinnej, ustalonej w sposób określony wyżej, zwiększa się o 5 proc., a gdy śmierć nastąpiła w wyniku wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej rentę tę zwiększa się dodatkowo o 10 proc.
Łącznie renta rodzinna nie może być wyższa od kwoty świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, i nie może być niższa od emerytury podstawowej.
Jak dzieli się rentę
Renta rodzinna zostanie podzielona między uprawnionych, jeżeli:
- do renty rodzinnej uprawnione są osoby małoletnie, nad którymi opiekę sprawują różne osoby,
- pełnoletni członek rodziny zażąda podziału renty rodzinnej,
- zachodzą inne okoliczności uzasadniające podział renty rodzinnej.
Kiedy zawieszą ci rentę
Jeżeli osoba pełnoletnia, uprawniona do renty rodzinnej, prowadzi działalność rolniczą, wypłata tej renty zostanie zawieszona na zasadach określonych w przepisach ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Kiedy stracisz prawo do renty
Jeśli masz prawo do renty rodzinnej, a urodziłeś się po 31 grudnia 1948 r., prawo do tego świadczenia utracisz, gdy uzyskasz prawo do emerytury pracowniczej. Jeżeli jednak, zanim wystąpisz z wnioskiem o emeryturę pracowniczą, złożysz oświadczenie, że wybierasz rentę rodzinną, nadal możesz ją pobierać. W razie złożenia takiego oświadczenia, środki zgromadzone na twoim rachunku w otwartym funduszu emerytalnym (OFE) zostaną przekazane na dochody budżetu państwa. Twoje oświadczenie o wyborze świadczenia (w tym przypadku - renty rodzinnej) jest ostateczne i nie przysługuje od niego prawo odstąpienia. KRUS wezwie cię do złożenia oświadczenia o wyborze świadczenia, na co najmniej 3 miesiące przed osiągnięciem przez ciebie wieku emerytalnego.