Rewolucja w zasiłkach ZUS. Zmiany nie tylko w zasiłku macierzyńskim

Urlop macierzyński 2023

Pracownicy, która urodziła jedno dziecko przysługuje prawo do 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, przy ciąży bliźniaczej – 31 tygodni, przy trojaczkach 33 tygodni, czworaczkach – 35 tygodni, pięcioraczkach – 37.

Jeśli pracownica pragnie wykorzystać część urlopu macierzyńskiego jeszcze przed narodzinami dziecka – musi złożyć wniosek o urlop. Zgodnie z prawem przed datą porodu może skorzystać maksymalnie z 6 tygodni, a z reszty przysługujących jej wolnych dni – po narodzinach dziecka.

Urlop ojcowski 2023

Po nowelizacji prawa ojcowie nadal zachowują prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, który przysługuje na wniosek pracownika z okazji narodzin dziecka. 

Istotna zmiana nastąpiła w okresie, w którym można wykorzystać urlop ojcowski. Skrócono o połowę dotychczasowy okres w którym ojciec mógł wykorzystać urlop ojcowski. 

Po wejściu w życie nowelizacji pracownik-ojciec wychowujący dziecko będzie mógł skorzystać z urlopu ojcowskiego nie dłużej niż do: 

• ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia albo 
• upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia.

Zasiłek macierzyński 2023

Tutaj nie ma zmian. Nadal za cały okres urlopu macierzyńskiego (także urlopu ojcowskiego) przysługuje 100 proc. podstawy wymiaru wynagrodzenia. 

Dłuższy urlop rodzicielski 2023

To jedna z ważniejszych zmian w urlopach rodzicielskich w 2023. W poprzednim okresie, czyli do 26 kwietnia br., urlop rodzicielski trwał 32 tygodnie przy jednym dziecku i 34 tygodnie po urodzeniu więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie. Od 26 kwietnia br. łączny wymiar urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców będzie wynosił:

• do 41. tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie)
• do 43. tygodni (w przypadku porodu mnogiego). 

Pracownicy będący rodzicami dziecka posiadającego zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad tym dzieckiem w wymiarze do:

• 65 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie
• 67 tygodni – w przypadkach porodu mnogiego.

Dłuższy urlop rodzicielski dla rodziców dziecka upośledzonego, bądź nieuleczalnie chorego, to efekt wdrożenia rządowego programu „Za życiem”.

W ramach urlopu rodzicielskiego każdemu z  pracowników-rodziców dziecka będzie przysługiwało wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, a prawa tego nie będzie można przenieść na drugiego z rodziców dziecka. 

Zasiłek rodzicielski - zmiany 2023

Dla wniosków składanych po 26 kwietnia 2023 r. wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego wyniesie 70% podstawy wymiaru wynagrodzenia. Jeśli jednak ubezpieczony złoży wniosek o zasiłek w terminie 21 dni od dnia porodu, łącząc urlop macierzyński z urlopem rodzicielskim, wówczas podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego za cały okres wyniesie 81,5% za wyjątkiem 9 tygodni urlopu ojcowskiego.

Oznacza to, że w każdym przypadku pracownikowi będącemu ojcem dziecka za okres 9-tygodniowej części urlopu rodzicielskiego, przysługującego ojcu i nie przenoszalnemu na matkę, będzie przysługiwał zasiłek w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Do tej pory zasiłek rodzicielski wynosił 100 proc. podstawy wymiaru – za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego – w przypadku porodu pojedynczego lub za pierwsze 8 tygodni urlopu rodzicielskiego – w przypadku porodu mnogiego. Za pozostałą część urlopu rodzicielskiego przysługiwał zasiłek w wysokości 60 proc. podstawy wymiaru.