Gwałtownie rośnie zadłużenie. Polski budżet na wielkim minusie

Alarmujące dane: deficyt budżetu państwa po czerwcu 2025

Deficyt budżetu państwa po pierwszych sześciu miesiącach 2025 roku osiągnął poziom 119,7 mld zł. To zatrważająca kwota, która stanowi aż 41,5% planowanego deficytu na cały rok. Oznacza to, że w połowie roku budżet państwa jest już w znacznym stopniu obciążony, co rodzi pytania o dalszą stabilność finansów publicznych. Ministerstwo Finansów we wtorkowym komunikacie podało, że dochody budżetu państwa po czerwcu wyniosły 264,2 mld zł, a wydatki 383,9 mld zł.

Jak reforma finansowania JST wpływa na deficyt budżetu państwa?

Ministerstwo Finansów zwraca uwagę, że na tegoroczny budżet znaczący wpływ ma reforma finansowania jednostek samorządu terytorialnego (JST). "W warunkach porównywalnych, tj. bez reformy udziałów JST, dochody budżetu państwa w okresie styczeń-czerwiec wyniosłyby 335,5 mld zł, tj. 71,2 mld zł więcej" – czytamy w komunikacie. To pokazuje, jak istotna zmiana w podziale wpływów z PIT i CIT między budżet państwa a JST wpływa na obraz finansów publicznych. Wysokość udziałów przekazanych JST z tytułu udziału w dochodach z PIT w okresie styczeń-czerwiec 2025 r. wyniosła 107 mld zł. W porównaniu z kwotą 36,5 mld zł przekazaną w analogicznym okresie poprzedniego roku stanowi to wzrost o 70,6 mld zł (193,6 proc.) r/r.

Dochody podatkowe budżetu państwa pod lupą - VAT, akcyza, PIT i CIT

Dochody podatkowe budżetu państwa wyniosły 233,5 mld zł, co oznacza spadek o 14,3% w porównaniu z analogicznym okresem roku 2024. Jednak, jak podkreśla MF, sytuacja jest zróżnicowana w zależności od podatku. Dochody z VAT wzrosły o 12,4% i wyniosły 161 mld zł, a z akcyzy o 2,5% do 43 mld zł. Z kolei dochody z PIT spadły o 58,3 mld zł, osiągając wartość -17,8 mld zł. Spadek dochodów z CIT wyniósł 1,9% do 36,3 mld zł. Resort podkreślił także, że w czerwcu br. dokonywane były zwroty z tytułu rozliczenia rocznego CIT za 2024 r. Przypomniał także, że na dochody z akcyzy wpływ miały wprowadzone w tym roku podwyżki stawek na alkohol oraz wyroby tytoniowe.

Gdzie uciekają pieniądze? Analiza wydatków budżetu państwa

Wydatki budżetu państwa po 6 miesiącach tego roku wyniosły blisko 383,95 mld zł, czyli 41,7 proc. kwoty zaplanowanej na cały rok. W stosunku do analogicznego okresu roku 2024 wydatki wzrosły o 10,2 mld zł, czyli o 2,7 proc. "Porównując wykonanie wydatków po czerwcu 2025 r. z okresem styczeń – czerwiec 2024 r. ich wyższe wykonanie wynika przede wszystkim z przekazania w marcu br. środków w kwocie ok. 19 mld zł z części 20- Gospodarka (I transza) na spłatę zobowiązań z tytułu obligacji wraz z odsetkami Polskiego Funduszu Rozwoju S. A. wyemitowanych w roku 2020 na sfinansowanie rządowego programu «Tarcz Finansowych»" – podkreśliło MF w komunikacie. Największe wydatki odnotowano na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (83,2 mld zł), obronę narodową (44,3 mld zł) oraz subwencje ogólne dla JST (28,3 mld zł).

Czy Polsce grozi kryzys finansowy taki jak w Grecji? 

Deficyt budżetowy i wysokie zadłużenie budzą obawy o przyszłość polskiej gospodarki. "Berliner Zeitung" ostrzega, że Polska, chwalona za szybki wzrost gospodarczy, niskie bezrobocie i proeuropejski kurs, może znaleźć się na krawędzi kryzysu finansowego porównywalnego do tego, który 15 lat temu dotknął Grecję – o czym pisze DW.com. Jak wskazuje portal wp.pl, Klaus Bachmann, polsko-niemiecki dziennikarz mieszkający w Polsce, zwraca uwagę na podobne źródła problemu: nadmierne zadłużenie wynikające z kosztownych programów socjalnych, które nie były równoważone wzrostem dochodów budżetowych. Jak czytamy w portalu wp.pl, "Bachmann przywołuje słowa ekonomisty Sławomira Dudka, który porównał polską sytuację do "wydatków jak w Skandynawii i podatków jak w Irlandii". Jego zdaniem pozostawanie Polski poza strefą euro sprawia, że w razie kłopotów nikt jej nie będzie ratować, tak jak to miało miejsce w przypadku Grecji".