- Oszczędności i ograniczenia: Polska planuje ograniczyć dostęp do świadczeń zdrowotnych dla nieubezpieczonych obywateli Ukrainy, co ma przynieść blisko 30 mln zł oszczędności od października do marca.
- Zmiana zasad dostępu: Nowy projekt ustawy MSWiA przewiduje okrojenie katalogu bezpłatnych świadczeń dla obywateli Ukrainy, aby zminimalizować obciążenie systemu i przeciwdziałać nadużyciom.
- Wykluczone świadczenia: Ograniczenia dotkną m.in. leczenie uzdrowiskowe, rehabilitację, stomatologię, programy lekowe i niektóre skomplikowane zabiegi, z wyłączeniem dzieci do 18. roku życia i osób poszkodowanych w wyniku działań wojennych.
- Kontekst polityczny: Jest to kolejna próba nowelizacji ustawy, po wcześniejszym zawetowaniu przez prezydenta, który postulował dostęp do świadczeń tylko dla osób ubezpieczonych
Ile rząd zaoszczędzi na leczeniu Ukraińców?
Nowy projekt nowelizacji ustawy przygotowany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, który został już przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów, zakłada znaczące cięcia. Ministerstwo Zdrowia oszacowało, że planowane ograniczenia w dostępie do świadczeń dla nieubezpieczonych obywateli Ukrainy przyniosą wymierne korzyści finansowe dla budżetu państwa. Według szacunków Ministerstwa Zdrowia, planowana zmiana w zasadach dostępu do opieki zdrowotnej dla Ukraińców przyniesie łącznie niemal 30 mln zł oszczędności w okresie od października 2025 do marca 2026 roku.
Oszczędności mają rozkładać się w czasie. W ostatnim kwartale 2025 roku (październik - grudzień) budżet zaoszczędzi 10,76 mln zł. Z kolei w pierwszych miesiącach 2026 roku (styczeń - 4 marca) kwota ta wyniesie 18,55 mln zł. Po wprowadzeniu zmian, szacowany koszt zapewnienia opieki medycznej obywatelom Ukrainy w tym okresie wyniesie 102,2 mln zł w 2025 r. oraz 176,2 mln zł w 2026 r. Obecnie leczenie uchodźców jest finansowane z budżetowego Funduszu Pomocy, a nie ze składek na NFZ.
Jakie świadczenia zdrowotne zostaną ograniczone Ukraińcom?
Projekt MSWiA precyzyjnie określa, które usługi medyczne nie będą już dostępne dla dorosłych, nieubezpieczonych obywateli Ukrainy. Proponowane ograniczenie świadczeń zdrowotnych dla obywateli Ukrainy dotyczyć ma 11 rodzajów usług, w tym leczenia uzdrowiskowego, rehabilitacji, programów lekowych czy zabiegów endoprotezoplastyki i usunięcia zaćmy. Na liście świadczeń, które zostaną wyłączone z darmowego dostępu, znalazły się między innymi:
- leczenie uzdrowiskowe i rehabilitacja uzdrowiskowa,
- programy polityki zdrowotnej ministra zdrowia,
- rehabilitacja lecznicza,
- leczenie stomatologiczne,
- refundowane leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne dostępne na receptę,
- programy lekowe i ratunkowy dostęp do technologii lekowych,
- zaopatrzenie w wyroby medyczne,
- świadczenia związane z przeszczepami,
- planowe zabiegi endoprotezoplastyki i usunięcia zaćmy.
Jednocześnie resort zastrzegł, że ograniczenia nie obejmą osób poniżej 18. roku życia oraz tych obywateli Ukrainy, którzy podlegają w Polsce obowiązkowemu lub dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ministerstwo Zdrowia postuluje również, by osoby, które osiągną pełnoletność w trakcie terapii, miały prawo do jej kontynuacji.
Dlaczego rząd ogranicza pomoc? Walka z „turystyką medyczną”
Rząd argumentuje swoją decyzję dwojako. Po pierwsze, chodzi o zmniejszenie obciążenia systemu ochrony zdrowia i potencjalnego wpływu na dostępność świadczeń dla polskich pacjentów. Po drugie, celem jest ukrócenie zjawiska tzw. turystyki medycznej. W uzasadnieniu projektu resort wyjaśnia:
„Proponowane ograniczenie katalogu świadczeń opieki zdrowotnej (...) ma ono na celu przeciwdziałanie ryzyku nadużywania prawa do opieki zdrowotnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez obywateli Ukrainy, którzy niekiedy przyjeżdżają do naszego kraju głównie albo wyłącznie z zamiarem skorzystania z określonych świadczeń zdrowotnych, jak np. leczenia w ramach programów lekowych, planowych zabiegów ortopedycznych czy też leczenia stomatologicznego”.
Nowelizacja jest kolejną próbą uregulowania zasad pomocy po tym, jak poprzednią wersję ustawy zawetował prezydent Andrzej Duda, argumentując, że dotychczasowe zasady łamią konstytucyjną zasadę równości. Prezydent zaproponował własny projekt, który uzależniałby dostęp do opieki zdrowotnej od opłacania składek, jednak został on zwrócony przez marszałka Sejmu z powodu braków formalnych.
Polecany artykuł:
Podcasty
Playlisty tematyczne
