NBP - PRZEWODNIK FINANSOWY: Samodzielnie czy w spółce?

Najbardziej popularne to jednoosobowa działalność gospodarcza i spółka. Warto jednak wiedzieć, że każda z tych form ma swoje wady i zalety. Różnice występują chociażby w zasadach odpowiedzialności za zobowiązania czy w wielkości majątku wymaganej do uruchomienia firmy.

Własna działalność

Najłatwiej rozpocząć swoją przygodę z biznesem w formie działalności gospodarczej. To dobre rozwiązanie na małą firmę. Nie trzeba bowiem wyposażać jej w jakikolwiek dobytek, nie potrzeba określonej gotówki na start. Dlatego najczęściej tego rodzaju działalność prowadzona jest po prostu w domu przedsiębiorcy, bez dodatkowych kosztów. Ale tutaj czai się pułapka.

W razie niepowodzenia finansowego przedsiębiorca może stracić swój dobytek, tak naprawdę niezwiązany z firmą.

Działalność gospodarczą można założyć łatwo i szybko. Pierwszym krokiem jest jej zarejestrowanie drogą elektroniczną w systemie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Ta procedura jest bezpłatna! Należy podkreślić, że wypełniony elektroniczny formularz jest jednocześnie wnioskiem o wpis do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej (przy którym nadaje się numer REGON). Jest również zgłoszeniem identyfikacyjnym do urzędu skarbowego (nadanie lub wskazanie numeru NIP i wybór formy opodatkowania) oraz zgłoszeniem płatnika składek ubezpieczeniowych dla ZUS lub KRUS (płatnika, czyli osoby opłacającej swoją składkę, jak i składki swoich pracowników).

Wniosek o rejestrację firmy można złożyć także w urzędzie gminy. Bywają też konieczne wizyty w urzędzie skarbowym i ZUS. Oczywiście, jeśli chcesz prowadzić firmę wymagającą licencji czy pozwolenia sanepidu, to jak najszybciej postaraj się o niezbędne dokumenty.

Pamiętaj, by przed startem z własnym biznesem sprawdzić dokładnie wymagane dokumenty i procedury charakterystyczne dla określonej działalności (np. ochrona osób i mienia, restauracja).

Warto, by przedsiębiorca posiadał również konto w banku i służbową pieczątkę.

Dobre spółki

Dla osób, które wspólnie chcą działać na rynku, dobrym rozwiązaniem może być spółka. Ale warto wiedzieć, że wbrew nazwie, niektóre spółki można zakładać pojedynczo. Spółki można podzielić na spółki prawa cywilnego (spółka cywilna) i prawa handlowego (jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna). Inny podział spółek zakłada rozróżnienie między spółkami osobowymi a kapitałowymi - spośród wymienionych do tych drugich należą spółka z.o.o. oraz akcyjna.

Wspólnikiem spółki osobowej może zostać niemal każdy. Tylko spółka partnerska została zarezerwowana dla określonej grupy, tzw. wolnych zawodów, np. adwokatów, aptekarzy, architektów, inżynierów budownictwa, lekarzy, pielęgniarek, położnych, radców prawnych.

Większość spółek posiada podmiotowość prawną (nie ma jej spółka cywilna). To nic innego jak zdolność do bycia podmiotem (stroną) praw i obowiązków określonych przepisami. Jedną z najistotniejszych konsekwencji tego stanu rzeczy jest fakt, że to nie konkretny wspólnik, ale sama spółka nabywa prawa i zaciąga kredyty. Zatem w przypadku problemów finansowych wspólnicy nie odpowiadają swoimi osobistymi majątkami za długi spółki (np. spółka z o.o.).

Ale trzeba pamiętać, że są też takie rodzaje spółek (np. cywilna), kiedy to wspólnik musi się liczyć z tym, że za ich zobowiązania zapłaci z własnego majątku! Zatem na starcie warto dokładnie zapoznać się z zasadami działania konkretnych rodzajów spółek.

Najprościej założyć spółkę cywilną. Powstaje ona na podstawie umowy zawartej między konkretnymi przedsiębiorcami.

Więcej biurokracji wiąże się ze spółkami innego typu. Dla przykładu, zakładając większą spółkę kapitałową, trzeba u notariusza zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego. Należy też złożyć wniosek o wpis do KRS. Oczywiście niezbędne są REGON, NIP i wszystkie inne formalności, jak przy otwieraniu działalności gospodarczej. Spółka powinna mieć też swój kapitał zakładowy oraz powołać zarząd.

Podatek do wyboru

Decydując się na działalność gospodarczą lub spółkę, należy na wstępie określić formę opodatkowania. Podatnik rozpoczynający działalność podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. Ale ma też prawo do wyboru innej formy - podatku liniowego w wysokości 19 proc., lub jeżeli przepisy na to pozwalają - ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych czy rozliczenia w formie karty podatkowej.

Za szczególnie korzystne i proste uważa się ryczałt i kartę podatkową. Przedsiębiorca może również, a w określonych przypadkach musi, zarejestrować się jako podatnik VAT (formalności załatwia w skarbówce; opłata za rejestrację płatnika VAT wynosi 170 zł).

Podsumujmy

Indywidualna działalność gospodarcza doskonale nadaje się dla osób samozatrudniających się, świadczących usługi bądź prowadzących handel w ograniczonym zakresie, których roczne przychody nie przekraczają 150 tysięcy złotych. Taką działalność można szybko i bardzo prosto założyć oraz zamknąć. A obowiązki księgowe i podatkowe ograniczyć do minimum. Minusem tej formy prowadzenia działalności jest odpowiedzialność za wszystkie zobowiązania firmy całym majątkiem (także prywatnym) przedsiębiorcy.

Spółka to dobre rozwiązanie dla grupy osób, które chcą działać pod jednym szyldem. Jednak zanim zdecydują się na konkretną jej formę, muszą dokładnie poznać zasady działania wszystkich rodzajów spółek. W razie niepowodzenia finansowego w przypadku niektórych z nich (np. z ograniczoną odpowiedzialnością) wspólnicy nie odpowiadają swoimi prywatnymi majątkami za zobowiązania spółki.

Biznes w pojedynkę czy spółka? Jakie rozwiązanie wybrać? Formalności. Jaki sposób opodatkowania będzie najlepszy…

KATARZYNA URBAŃSKA - Radca prawny, dyrektor Departamentu

Prawnego Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych LewiatanPrzy podejmowaniu działalności gospodarczej w pierwszej kolejności musimy zdecydować o formie prawnej, w jakiej będziemy ją prowadzić. Obecnie mamy do wyboru tzw. indywidualną działalność gospodarczą, którą prowadzimy pod swoim imieniem i nazwiskiem, powszechnie uznawaną za najłatwiejszą formę tej działalności, spółkę cywilną oraz jedną ze spółek prawa handlowego (np. spółkę jawną, komandytową, partnerską lub spółkę z o.o.).

To, jaką formę prawną działalności wybierzemy, w dużej mierze będzie zależało od tego, jaki typ działalności gospodarczej chcemy prowadzić. I czy chcemy to robić samodzielnie, czy też z kimś. Są bowiem przepisy prawne, które w określonych przypadkach wskazują od razu formę prawną dla danego typu działalności; np. banki, biura informacji gospodarczej, firmy recyklingowe mogą działać tylko w formie spółek akcyjnych. Przepisy prawne mogą też jakąś formę w sposób jasny wykluczyć. Np. radcy prawni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej w formie spółek z o.o.

Pomiędzy indywidualną działalnością gospodarczą a spółkami istnieją liczne różnice: począwszy już od podstawy prawnej poprzez sam formalny proces zakładania określonej działalności. I co bardzo ważne, zasadnicza różnica dotyczy również kwestii odpowiedzialności. Przy działalności gospodarczej indywidualnej ponosimy odpowiedzialność całym swoim majątkiem. Przy spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wspólnicy ponoszą odpowiedzialność do wysokości wniesionego kapitału zakładowego.