Ściągawka dla przyszłego rencisty

Podczas dyżuru eksperta telefony od Czytelników nawet przez chwilę nie przestawały dzwonić. Liczba pytań o zasady przyznawania rent, wysokość świadczeń, a także możliwości otrzymania renty socjalnej - to tylko nieliczne zagadnienia, które spędzają sen z powiek przyszłym rencistom. Nasza ekspertka, Ewa Wrzesień z Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych Centrali ZUS, przez dwie godziny objaśniała tajniki zawiłych przepisów rentowych naszym Czytelnikom. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

Czy mogę podjąć pracę zarobkową, mając całkowitą niezdolność do pracy?

Przepisy emerytalno-rentowe nie ograniczają możliwości zatrudnienia przez osoby całkowicie niezdolne do pracy. To zakład pracy musi zagwarantować panu warunki pracy, w których pański stan zdrowia nie ulegnie pogorszeniu.

Skończyła mi się renta okresowa z tytułu niezdolności do pracy. Na luty mam wyznaczony termin badania przez lekarza orzecznika. Co mogę zrobić, jeśli lekarz orzeknie, że jestem już zdolny do pracy, a ja się z tym nie zgodzę?

Jeśli orzeczenie lekarza orzecznika będzie mówiło o tym, że jest pan zdolny do pracy, może pan wnieść sprzeciw do komisji lekarskiej. Jeżeli ta również uzna, że jest pan zdolny do wykonywania zawodu, może pan się odwołać się od decyzji odmawiającej przyznania renty do sądu. Sąd powołuje biegłych specjalistów, którzy orzekają, czy rzeczywiście jest pan nadal niezdolny do pracy, czy już jest pan do niej zdolny. Jeżeli i ta decyzja będzie dla pana niekorzystna, to jeśli po upływie pewnego czasu pański stan zdrowia się pogorszy, będzie pan mógł ponownie zgłosić wniosek do oddziału ZUS o ponowne przebadanie przez lekarza orzecznika w związku z pogorszeniem stanu zdrowia.

Jestem kobietą. Moja córka jest uprawniona do renty rodzinnej, ja zaś mam własną rentę. Czy kiedy córka ukończy 25 lat i utraci prawo do renty, mogę wystąpić z wnioskiem o przyznanie renty dla siebie? Mam 53 lata.

Jeżeli wystąpi pani o rentę rodzinną po mężu, w trakcie kiedy córka jeszcze ją pobiera, jest to nieopłacalne. Świadczenie zostałoby wtedy przyznane na dwie osoby i podzielone. Jeśli w ciągu pięciu lat od śmierci męża osiągnęła pani wiek 50 lat, albo w dniu śmierci małżonka była już pani uznana za niezdolną do pracy, to gdy córka przestanie być uprawniona do pobierania renty rodzinnej, może pani wystąpić o przyznanie renty rodzinnej po mężu dla siebie.

Wiele lat pracowałem przy amoniaku. Jestem chory, po operacji onkologicznej. Uważam, że moją chorobę należy uznać za zawodową. Czy mogę ubiegać się o rentę z tytułu choroby zawodowej?

Musi pan najpierw wszcząć postępowanie w sprawie decyzji, uznającej pana chorobę jako zawodową. W tym celu powinien się pan zwrócić do Państwowego Inspektora Sanitarnego. Z pozytywną decyzją tej instytucji może pan wystąpić do ZUS z wnioskiem o rozpatrzenie uprawnień do uzyskania renty z tytułu choroby zawodowej.

Mam ponad 30 lat. Uległam wypadkowi na ulicy między zatrudnieniami, cztery miesiące po ustaniu poprzedniego zatrudnienia. Czy mogę się ubiegać o rentę?

Może się pani ubiegać o rentę, ale tylko z tytułu ogólnego stanu zdrowia, ponieważ pani wypadek, który miał miejsce na ulicy, nie był w pani przypadku ani wypadkiem przy pracy, ani w drodze do pracy. Spełnia pani warunek o nieupłynięciu 18 miesięcy od momentu ustania ubezpieczenia. Ponieważ ma pani ponad 30 lat, musi pani udowodnić 5 lat okresów składkowych oraz nieskładkowych w ostatnim 10-leciu przed zgłoszeniem wniosku o niezdolność do pracy. Jeśli spełnia pani wszystkie konieczne warunki przysługuje pani prawo do renty.