Senat zatwierdził. Mariusz Haładyj nowym prezesem NIK

• Senat zatwierdził kandydaturę Mariusza Haładyja na prezesa NIK, który wcześniej został powołany przez Sejm.
• Mariusz Haładyj, dotychczasowy prezes Prokuratorii Generalnej, podkreślał, że NIK powinna być strażnikiem finansów publicznych i audytorem państwa.
• Nowy prezes NIK zamierza skupić się na badaniu celowości i efektywności wydatków publicznych, a także wykorzystać AI do stworzenia systemu wczesnego ostrzegania.
• Premier Tusk wskazał na niezależność Haładyja, podkreślając jego rolę w sprawach takich jak wybory kopertowe czy ochrona niezależnych mediów

Kto został nowym prezesem NIK po Marianie Banasiu?

To koniec wielotygodniowych spekulacji wokół jednego z najważniejszych urzędów kontrolnych w państwie. W środę (17.09) Senat niemal jednogłośnie przypieczętował decyzję Sejmu, wyrażając zgodę na powołanie Mariusza Haładyja na stanowisko szefa Najwyższej Izby Kontroli. 

Za jego kandydaturą opowiedziało się 83 senatorów, przy zaledwie jednym głosie sprzeciwu. Jest to zwieńczenie procesu wyboru następcy Mariana Banasia, którego sześcioletnia kadencja upłynęła 30 sierpnia. Kilka dni wcześniej, w zeszły piątek, kandydaturę Haładyja poparł Sejm, gdzie uzyskał on poparcie 421 posłów.

Droga do objęcia funkcji była nietypowa – pierwotnie klub PiS zgłosił Tadeusza Dziubę, jednak tuż przed głosowaniem prezes Jarosław Kaczyński wycofał tę kandydaturę. W tej sytuacji jedynym kandydatem pozostał Mariusz Haładyj, zgłoszony przez marszałka Sejmu Szymona Hołownię po konsultacjach z rządem.

Kim jest Mariusz Haładyj? Doświadczenie i kariera 

Nowy prezes NIK to prawnik z bogatym doświadczeniem w administracji publicznej. Jest absolwentem Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL oraz studiów podyplomowych z prawa spółek na Uniwersytecie Warszawskim. Mariusz Haładyj, urodzony w 1978 r., od 2019 r. pełnił funkcję prezesa Prokuratorii Generalnej, a na stanowisko to powołał go ówczesny premier Mateusz Morawiecki.

 Instytucja ta reprezentuje Skarb Państwa w kluczowych sporach sądowych i negocjacjach. Co ciekawe, mimo powołania przez poprzednią władzę, Haładyj zyskał publiczne uznanie obecnego szefa rządu. Premier Donald Tusk, komentując jego kandydaturę, podkreślał jego niezależność i zasługi. Wskazał, że to właśnie dzięki niemu możliwe było m.in. postawienie zarzutów w sprawie tzw. wyborów kopertowych. "- (Haładyj) wykazał się także bardzo obywatelską postawą wtedy, kiedy usiłowano wprowadzić tzw. lex TVN" - mówił premier. Dodał, że opinie Prokuratorii pomogły "ochronie niezależnych mediów w Polsce" i zapobiegły niekorzystnym zapisom w umowie dotyczącej budowy elektrowni jądrowej.

Jakie zmiany w NIK zapowiada nowy prezes?

Podczas publicznego przesłuchania kandydatów Mariusz Haładyj przedstawił swoją wizję funkcjonowania Najwyższej Izby Kontroli. Podkreślił, że NIK powinna być nie tylko strażnikiem finansów publicznych, ale także "audytorem państwa pod kątem systemowym".

Jego zdaniem dotychczasowe kontrole zbyt często koncentrowały się na stwierdzaniu uchybień formalnych. Nowy prezes NIK chce, aby Izba skupiła się na badaniu realnych efektów działań instytucji publicznych, czyli ich celowości, efektywności, wydajności i oszczędności. 

"- Miarą skuteczności Najwyższej Izby Kontroli powinna być skuteczność w wykrywaniu poważnych nadużyć, a z drugiej strony taka zmiana funkcjonowania instytucji publicznych, żeby obywatel odczuwał te zmiany w codziennym życiu" - powiedział Haładyj podczas przesłuchania. Wśród jego postulatów znalazło się również wykorzystanie nowoczesnych technologii, w tym sztucznej inteligencji, do stworzenia systemu wczesnego ostrzegania przed nieprawidłowościami.