Sposób na wyższą emeryturę: stare dokumenty mogą podwyższyć Twoją emeryturę

Spis treści

1. Podstawa obliczenia emerytury
2. Dlaczego ważny jest staż pracy
3. Okresy składkowe i nieskładkowe
4. Ponowne przeliczenie emerytury przez ZUS
5. Potwierdzenie zatrudnienia przed 1999 roku
6. Zeznania świadków
7. Okresy bezrobocia
8. Opieka nad dzieckiem 
9. Okres studiów
10. Inicjatywa prywatna

Osoby posiadające dokumenty potwierdzające zatrudnienie i odprowadzanie składek sprzed 1999 roku mają możliwość ubiegania się o ponowne przeliczenie świadczenia emerytalnego w 2024 roku. Warto zapoznać się z tą opcją, gdyż w niektórych przypadkach może ona prowadzić do zwiększenia wysokości emerytury.

Podstawa obliczenia emerytury

Odprowadzanie składek przed 1999 rokiem jest kluczowe, bo od tego momentu wszystkie składki są już ujmowane w ZUS na indywidualnych kontach ubezpieczonych. Od 1999 r. każda osoba ubezpieczona ma indywidualne konto w ZUS-ie, na którym zapisywane są wszystkie składki należne (dotyczy osób, za które pracodawca miał obowiązek opłacenia składek) lub opłacone za dana osobę po 1998 r. (dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą). Dowodem na zatrudnienie przed rokiem 1999 może być np. stary dowód osobisty ze wpisami o zatrudnieniu.

Ustalając podstawę obliczenia emerytury, ZUS bierze pod uwagę:

• zwaloryzowany kapitał początkowy (jeśli byliśmy objęci ubezpieczeniem społecznym przed 1 stycznia 1999 r.),
• zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne, zapisane na koncie w ZUS po 1998 r. (do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zacznie być wypłacana emerytura),
• zwaloryzowane środki zapisane na subkoncie w ZUS (w tym również przeniesione z OFE) – jeżeli dana osoba jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE).

Dlaczego ważny jest staż pracy

1. Im więcej zgromadzonych składek, czyli im dłuższy staż pracy i późniejsze przejście na emeryturę, tym wyższe świadczenie.
2. Od stażu pracy zależy także , czy świadczenie nie będzie niższe od najniższej gwarantowanej emerytury (dzisiaj jej wysokość to 1780,96 zł). Najniższą gwarantowaną emeryturę dostanie kobieta, która posiada co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz mężczyzna, który ma co najmniej 25 lat takich okresów.

Okresy składkowe i nieskładkowe

Okresy składkowe mają związek z aktywnością zawodową – jest to czas ubezpieczenia lub samodzielnego opłacania składek. Okresy nieskładkowe to np. czas nauki w szkole wyższej czy pobierania zasiłku chorobowego. Okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać 1/3 okresów składkowych.

Ponowne przeliczenie emerytury przez ZUS

ZUS powinien przeliczyć naszą emeryturę w następujących sytuacjach:

• gdy przy składaniu wniosku o przyznanie świadczenia nie dysponował wszystkimi dokumentami za okresy ubezpieczenia uwzględniane przy obliczaniu świadczenia,
• gdy wnioskodawca może udokumentować zarobki za lata przed przejściem na emeryturę lub zarobki, jakie uzyskiwał po przyznaniu świadczenia,
• gdy wnioskodawca pracował lub opłacał składki na ubezpieczenia społeczne po przyznaniu świadczenia.

Uwaga! Składanie wniosku o ponowne przeliczenie świadczenia jest bezzasadne, jeśli nie mamy nowych dowodów, wpływających na wysokość emerytury.

Potwierdzenie zatrudnienia przed 1999 roku

Dokumentami potwierdzającymi zatrudnienie i wysokość wynagrodzenia przed 1999 rokiem, umożliwiającymi przeliczenie emerytury, są świadectwa pracy oraz zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu. Gdy pracowaliśmy przed 1999 rokiem, ale nie mamy odpowiednich świadectw pracy ani zaświadczeń, możemy dostarczyć do ZUS-u inne dowody, które Zakład ma obowiązek przeanalizować. Są nimi np.:

•  legitymacja ubezpieczeniowa ze wpisami o zatrudnieniu i wynagrodzeniu,
•  umowy o pracę,
•  angaże,
•  listy płac uzyskane z archiwum lub jednostki, która przechowuje dokumentację zlikwidowanych zakładów pracy,
•  książeczka wojskowa albo zaświadczenie wojskowej komendy uzupełnień,
•  wpisy w starym „książeczkowym” dowodzie osobistym np. o zatrudnieniu, czy dotyczące dzieci,
•  legitymacje związków zawodowych,
•  opinie o pracy,
•  legitymacje służbowe,
•  legitymacje związków zawodowych,
•  pisma przesłane nam przez pracodawcę (np. o powołaniu, mianowaniu, zmianie angażu, przyznaniu nagrody),
•  kopie lub odpisy dokumentacji osobowej, lub płacowej wydane przez jednostkę upoważnioną do przechowywania dokumentacji zlikwidowanych zakładów pracy,
•  a także zeznania świadków, byłych współpracowników.

Zeznania świadków

Zeznaniami świadków można udowodnić okresy zatrudnienia:

• sprzed 15 listopada 1991 r.,
• po 14 listopada 1991 r., jeśli dokumenty zostały zniszczone wskutek powodzi w 1997 r. lub 2010 r.,
• jako pracownik młodociany przed 1 stycznia 1975 r., gdy pracodawca nie ma dokumentacji z tego okresu i nie może potwierdzić, że zawierał umowy z pracownikami młodocianymi, albo gdy może potwierdzić zawieranie umów, ale nie może potwierdzić zatrudnienia konkretnej osoby.

Okresy bezrobocia

Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych można udokumentować zaświadczeniem z urzędu pracy. Okres pobierania zasiłku stałego z opieki społecznej, od którego były opłacone składki na ubezpieczenia społeczne zaświadczeniem z ośrodka pomocy społecznej.

Opieka nad dzieckiem 

Okres niewykonywania zatrudnienia z powodu opieki nad dzieckiem (dziećmi) można udowodnić dzięki odpisowi aktu urodzenia dziecka (odpisom aktów urodzenia dzieci).

Okres studiów

Jeśli studiowaliśmy przed 1999 rokiem i ukończyliśmy te studia, możemy to potwierdzić zaświadczeniem z uczelni (zawierającym okres trwania i programowy wymiar studiów), dyplomem i indeksem (z zawartym programowym wymiarem studiów).

Inicjatywa prywatna

Byłeś zatrudniony u prywatnej firmy lub prowadziłeś własną działalność przed 1999 rokiem? Aby udokumentować okresy ubezpieczenia, potrzebne będą:

Dla zatrudnionych: Okres zatrudnienia, nazwa firmy/imię i nazwisko pracodawcy, adres firmy oraz numer konta płatnika (jeśli go masz).Dla prowadzących działalność: Okres prowadzenia działalności, adres, numer konta płatnika składek (NKP) oraz adres ZUS-u.