Radzimy jak podwyższyć emeryturę TABELA WALORYZACJI emerytur 2014

Możesz zmienić wysokość świadczenia przez:

doliczenie dotychczas nieuwzględnionych okresów składkowych i nieskładkowych, zarówno z okresu przed przyznaniem emerytury, jak już po przyznaniu świadczenia;

doliczenie nieuwzględnionego składnika wynagrodzenia z okresu przyjętego do obliczenia podstawy wymiaru emerytury;

zamianę tzw. lat zerowych na lata z minimalnym wynagrodzeniem;

przeliczenie podstawy wymiaru emerytury:

- od nowych zarobków uzyskanych w całości przed przyznaniem prawa do emerytury (kwota bazowa z daty przyznania emerytury),

- od nowych zarobków uzyskanych w całości lub części po przyznaniu prawa do emerytury (kwota bazowa z daty wniosku o przeliczenie);

od zarobków uzyskanych w okresie co najmniej 30 miesięcy po przyznaniu świadczenia.

Sposób pierwszy - przelicz świadczenie

Kiedy możesz przeliczyć?

Przeliczenie emerytury to po prostu ponowne obliczenie wysokości już przyznanego świadczenia. Każdy emeryt może zgłosić wniosek o przeliczenie świadczenia, natomiast ZUS przeliczy emeryturę tylko wtedy, gdy zaistniały okoliczności uzasadniające to przeliczenie. Warto pracować po przyznaniu emerytury, bo liczy się to podwójnie. Po pierwsze, zarabiasz pieniądze, po drugie, dodatkowo przepracowany okres oraz ewentualnie osiągnięte zarobki podwyższą wysokość świadczenia. Jeśli będąc na emeryturze, nadal pracujesz, możesz wystąpić do ZUS nie tylko z wnioskiem o doliczenie stażu pracy, ale też z wnioskiem o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem nowych zarobków przypadających (w całości lub choć w części) po jej przyznaniu. Jednak uzyskane w tym czasie zarobki podniosą podstawę wymiaru emerytury na ogół tylko wtedy, jeśli są wyższe od wskazanych we wniosku o emeryturę. Żeby wiedzieć, czy dodatkowe zarobki podwyższą podstawę wymiaru, musisz je porównać z przeciętnymi zarobkami z tego okresu (znajdziesz je na stronie www.zus.pl). Jeśli okaże się, że nowy wskaźnik podstawy wymiaru emerytury jest wyższy, do przeliczenia świadczenia zastosowana zostanie kwota bazowa obowiązująca w dacie zgłoszenia wniosku o ponowne obliczenie emerytury. Tak wyliczone świadczenie (a więc z wyższym wskaźnikiem) i oblicCzy przeliczenie zawsze się opłaca?

CZYTAJ TEŻ: Waloryzacja 2014 Emerytów czeka podwyżka świadczenia ZOBACZ TABELĘ

W niektórych przypadkach przeliczone świadczenie może się okazać niższe od dotychczasowego. Wówczas ZUS będzie wypłacał emeryturę w dotychczasowej wysokości (zgodnie z zasadą, że musi wybrać wariant korzystniejszy dla przyszłego emeryta). Na podwyżkę z pewnością mogą jednak liczyć osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r., które będąc na wcześniejszej emeryturze dorabiały przez co najmniej 30 miesięcy (odprowadzając w tym czasie należne składki emerytalno-rentowe), bo część socjalna ich emerytury będzie liczona od nowej kwoty bazowej. Także ci wszyscy, którym udało się odnaleźć dodatkowe dokumenty potwierdzające ich staż lub zarobki, które pozwolą przyjąć korzystniejszą podstawę wymiaru emerytury (np. przez przyjęcie do wyliczeń innych niż dotąd lat z najkorzystniejszymi zarobkami). Korzystne też może być zastąpienie tzw. okresów zerowych zarobkami w kwocie minimalnego wynagrodzenia.

Natomiast zamiana wcześniejszej emerytury na zwykłą, ale liczoną według nowych zasad (dotyczy osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., przebywających obecnie na wcześniejszej emeryturze, które osiągną tzw. powszechny wiek emerytalny) nie zawsze się opłaca. Szansa, że nowa emerytura będzie wyższa od starej jest tym większa, im zarobki wypłacane po 1998 r. są korzystniejsze w stosunku do zarobków, które uwzględnione zostaną przy obliczaniu kapitału początkowego. Jeśli natomiast, te zarobki były porównywalne z wcześniejszymi albo nawet niższe, trudno liczyć na podwyżkę świadczenia.

Sposób drugi - znalazłeś zarobki

Dotarłeś do zarobków, które uzyskiwałeś przed przyznaniem emerytury, a których nie przedłożyłeś, ubiegając się o emeryturę. Przynieś do ZUS zaświadczenie - a pracownicy sprawdzą, czy przyjęcie zarobków z tego zaświadczenia do podstawy wymiaru będzie korzystne. Jeśli przechodziłeś na emeryturę dawno, jeszcze przed 1999 r., może korzystniejsze będą zarobki z innych lat niż te, od których obliczono ci emeryturę. A może korzystniejsze będą zarobki z 10 kolejnych lat czy nawet z 20 lat wybranych ze wszystkich lat pracy? Warto sprawdzić. Pamiętaj jednak, że warunkiem takiego przeliczenia emerytury jest wyższy wskaźnik podstawy wymiaru świadczenia. Kwota bazowa będzie wprawdzie ta sama, jednak wyższy wskaźnik zagwarantuje ci wyższe świadczenie.

Sposób trzeci - dolicz staż

Znalazłeś nieuwzględnione przy składaniu wniosku o emeryturę papiery potwierdzające staż pracy. W każdej chwili możesz wystąpić do ZUS z wnioskiem o doliczenie nieuwzględnionych okresów składkowych i nieskładkowych, które dotyczą okresu przed przyznaniem prawa do świadczenia. Wówczas twoja emerytura zostanie ponownie obliczona. Doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych nie spowoduje jednak zmiany kwoty bazowej przyjętej do obliczenia wysokości świadczenia. Będzie to ta sama kwota bazowa, jaka była przyjęta do obliczenia świadczenia przed doliczeniem tych okresów (zarówno w części socjalnej, jak i w podstawie wymiaru).

Mając przyznaną emeryturę, możesz dodatkowo pracować. Liczy się każdy przepracowany miesiąc, czyli staż pracy - pod warunkiem że odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne. Dlatego co najmniej raz na kwartał powinieneś składać wniosek do ZUS o doliczenie przepracowanych miesięcy (składkowych i nieskładkowych) do stażu pracy. Wówczas co trzy miesiące możesz liczyć na wyższą kwotę emerytury. Wielkość tej podwyżki będzie oczywiście zależała od wysokości już przyznanego ci świadczenia. Dlatego nie spodziewaj się dużej podwyżki, jeśli wyliczona ci przez ZUS emerytura jest niewysoka, ale przecież ważna jest każda złotówka. Poza tym kolejne podwyżki będą już liczone od wyższej kwoty świadczenia.

Sposób czwarty - znalazłeś nowe dokumenty

Warto rozejrzeć się, czy w wykazie zarobków, który przedłożyłeś do wniosku zostały podane rzeczywiście te najlepsze, jakimi dysponował zakład pracy. Sprawdź, czy nie możesz wykazać zarobków, których nie dołączyłeś, starając się o emeryturę. Dostarczyłeś np. tylko te dokumenty, które były łatwe do zdobycia. Tymczasem każdy na nowo zdobyty dowód i uwzględniony przez ZUS to szansa na wyższe świadczenie. Sprawdź u byłych pracodawców i w archiwach, czy nie ma gdzieś dokumentów, które mogłyby podwyższyć twoje świadczenie. Powstają nowe archiwa gromadzące dokumentację pracowniczą, z każdym rokiem powiększa się także wykaz zlikwidowanych i przekształconych firm opracowany przez ZUS. Część informacji można znaleźć, nie wychodząc z domu - przeglądając strony internetowe www.zus.pl.

Warto więc sprawdzić, czy nie ma gdzieś dokumentacji, która podniesie wysokość świadczenia:

= dokumentacji potwierdzającej staż pracy (okresy składkowe i nieskładkowe) - np. świadectwa pracy, wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej, zaświadczenie z uczelni. Liczy się każdy dzień. Co prawda ustawa emerytalna pozwala płacić tylko za lata i miesiące. Może jednak zdarzyć się tak, że udokumentowałeś np. 30 lat pracy, 10 miesięcy i 29 dni. Do ustalenia prawa do emerytury ZUS uwzględnił cały ten okres, jednak przy jej obliczaniu przyjął tylko pełne lata i miesiące. Gdyby znalazł się 1 dzień, będziesz mieć pełny miesiąc, który zostanie doliczony. Im więcej takich sytuacji, tym więcej uzbiera się pieniędzy;

= dokumentów płacowych - np. druk Rp-7 wystawiony przez pracodawcę lub jego następcę prawnego, kopie list płac, zaświadczenia wydane przez archiwa lub inne placówki przechowujące dokumentację płacową, legitymacje ubezpieczeniowe zawierające wpisy o zarobkach.

Jeśli udało ci się zdobyć zaświadczenia o zarobkach, które uzyskiwałeś przed przyznaniem emerytury, a których nie przedstawiłeś, składając wniosek o emeryturę, mogą one podnieść twoje świadczenie. ZUS przeliczy ci emeryturę, jeśli okaże się, że nowe zarobki podwyższą podstawę wymiaru. Kwota bazowa będzie wprawdzie ta sama, jednak wyższy wskaźnik zagwarantuje wyższe świadczenie.

Jeśli nie uda ci się odkryć żadnych nowych dokumentów potwierdzających twoje zatrudnienie, możesz poszukać świadków, którzy potwierdzą, że pracowałeś w danej firmie. Świadkowie mogą potwierdzić np. rodzaj pracy, jaką wykonywałeś, jak długo byłeś zatrudniony, czy była to praca na cały etat, czy byłeś ubezpieczony itp. Możliwość udowodnienia zatrudnienia przy pomocy świadków dotyczy tylko dokumentów, które zaginęły przed 15 listopada 1999 r.

Sposób piąty - wniosek o ponowne wyliczenie kapitału początkowego

Do niedawna ZUS odmawiał wyliczania kapitału początkowego osobom, które urodziły się po 31 grudnia 1948 r., a do 1 stycznia 1999 r. nie przepracowały co najmniej sześciu miesięcy i jednego dnia. Teraz zyskujesz, bo przy obliczaniu kapitału początkowego staż będzie liczony w dniach, a nie w pełnych latach. Jeśli więc wcześniej ZUS nie wyliczył ci kapitału, bo przed 1999 r. pracowałeś krócej niż 6 miesięcy i 1 dzień, możesz ponownie złożyć wniosek. Są też inne korzystne zmiany. Pierwsza - 10 lat kolejnych lat do wyliczenia kapitału początkowego możesz wybrać z całego okresu zatrudnienia przed 1999 r., a nie tylko od 1980 r. Druga - jeśli nie przepracowałeś całego roku, twoje średnie wynagrodzenie będzie porównywane z przeciętnym wynagrodzeniem za okres, w którym rzeczywiście pracowałeś, a nie do średniego wynagrodzenia w całym roku (jak było wcześniej).

Sposób szósty - minimalne wynagrodzenie zamiast lat zerowych

Jeśli do wyliczania emerytury nie udało ci się udowodnić wysokości uzyskiwanych zarobków w niektórych latach w okresie wskazanym do obliczenia podstawy wymiaru, to te lata uwzględniono jako tzw. lata zerowe. Czyli ZUS traktował cię tak, jakbyś w tym okresie w nie zarobił ani złotówki. Obecnie ZUS może przyjmować do wyliczeń zamiast wynagrodzenia zerowego obowiązującą w tamtych latach wysokość płacy minimalnej (zasada ta dotyczy osób, które były zatrudnione na umowę o pracę). Podwyżka zależy od tego, ile lat z zerowymi zarobkami ZUS przyjął wcześniej do wyliczeń. Im więcej takich zerowych lat i im dłuższy staż pracy, tym więcej można zyskać. Jeśli do tej pory nie zgłosiły wniosku o "zamianę" wynagrodzenia zerowego na minimalne, możesz to zrobić w każdym czasie. Jednak przeliczenie nastąpi tylko na twój wniosek, a nie z urzędu! ZUS nie zrobi tego automatycznie, musisz złożyć wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia.

Sposób siódmy - z wcześniejszej na zwykłą

Zamiana emerytury wcześniejszej na tzw. emeryturę powszechną też może przynieść korzyści. Warunek - opłacanie składek emerytalno-rentowych co najmniej przez 30 miesięcy po przejściu na wcześniejszą emeryturę (jeśli jednak w tym czasie odprowadzane były tylko składki zdrowotne, nie możesz liczyć na wyższe świadczenie). Twoja nowa emerytura będzie wyższa dzięki temu, że część socjalna emerytury (wynosząca 24 proc. kwoty bazowej) będzie ustalona według wyższej kwoty bazowej obowiązującej w dniu przyznania nowej emerytury. Pozostałą część emerytury ZUS oblicza od dotychczasowej kwoty bazowej, a następnie waloryzuje. Gdyby jednak się okazało, że ustalona nowa emerytura jest niższa od poprzedniej, dostaniesz świadczenie dotychczasowe.

Uwaga!

Na przeliczenie wcześniejszej emerytury na zwykłą po przepracowaniu co najmniej 30 miesięcy mają szansę tylko osoby urodzone przed 1949 r. Te, które urodziły się po 1 stycznia 1949 r., też mogą zgłosić wniosek o emeryturę powszechną, ale zostanie ona wyliczona według nowych zasad, czyli na podstawie zwaloryzowanego kapitału początkowego i zwaloryzowanych składek zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym.

Sposób ósmy - z renty na emeryturę

Gdy jesteś na rencie i zarabiasz, powinieneś przed osiągnięciem wieku emerytalnego zgłosić do ZUS wniosek o przyznanie emerytury (wraz z dokumentami od pracodawcy potwierdzającymi pracę). Większy staż pracy i większe zarobki to wyższa emerytura. Korzyści może być tu więcej, ale to już zależy m.in. od tego, czy zarobki przyjęte do obliczenia podstawy wymiaru renty lub też dodatkowo udokumentowane umożliwiają obliczenie podstawy wymiaru emerytury na nowo, a więc z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej.

Sposób dziewiąty - renta plus emerytura lub odwrotnie

Gdy nabędziesz prawo do emerytury, a masz przyznaną rentę z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej albo z tytułu wypadku w drodze do pracy lub z pracy, który miał miejsce przed 1.01.2003 r., bądź rentę inwalidy wojennego czy wojskowego z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą wojskową albo rentę dla kombatantów lub osób represjonowanych, oprócz renty możesz pobierać emeryturę. Ale musisz wybrać - dostaniesz emeryturę powiększoną o połowę renty lub rentę powiększoną o połowę emerytury.