Ustawa deregulacyjna oczekuje na ruch rządu
Obecnie projekt ustawy deregulacyjnej oczekuje na rozpatrzenie przez Radę Ministrów. Po akceptacji przez rząd, projekt zostanie skierowany do Sejmu, gdzie rozpocznie się proces legislacyjny w parlamencie. Ponadto 4 marca 2025 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie koordynacji procesu legislacyjnego wdrażającego deregulację. W tym celu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów powstał specjalny zespół, którym kieruje Minister Maciej Berek. Do zadań zespołu należy m.in. koordynacja procesu legislacyjnego dotyczącego projektów dokumentów rządowych wdrażających deregulację oraz przedstawianie rekomendacji do przedłożonych propozycji rozwiązań legislacyjnych. Ustawa zawiera 117 zmian w 34 ustawach. Poniżej omawiamy najważniejsze.
Ustawa deregulacyjna ma ograniczyć formalności przedsiębiorców
Jednym z najważniejszych założeń ustawy jest ograniczenie liczby formalności, które przedsiębiorcy muszą spełnić, aby prowadzić swoją działalność. W ramach tej reformy przewidziano:
- Zmniejszenie procedur podatkowych, w tym uproszczenie obowiązków związanych z podatkiem od nieruchomości. W przypadku przeniesienia własności nieruchomości, notariusz będzie miał obowiązek przesłać wypis aktu notarialnego właściwemu organowi podatkowemu na wniosek osoby fizycznej, która brała udział w tym akcie. Dane w nim zawarte będą wystarczające dla organu do wydania decyzji co do podatku od nieruchomości, co przyczyni się do ograniczenia dotychczasowych formalności w zakresie procedury podatkowe
- Skrócenie czasu kontroli dla mikroprzedsiębiorców – Czas trwania kontroli dla mikroprzedsiębiorców zostanie ograniczony do 12 dni roboczych w jednym roku kalendarzowym. Dotychczasowe interpretacje przepisów dopuszczały znacznie dłuższe okresy kontroli, co stanowiło uciążliwość dla mikroprzedsiębiorców
- Możliwość zdalnego udziału w rozprawach i posiedzeniach przed Krajową Izbą Odwoławczą, co wyeliminuje konieczność fizycznej obecności przedsiębiorców i prawników na salach rozpraw.
Ustaw deregulacyjna ma zapobiec mnożeniu regulacji, oraz zapewnić przedsiębiorcom stabilność przepisów
Ustawa deregulacyjna zakłada również, aby przy wprowadzeniu nowych obowiązków administracyjnych, zmniejszano w zamian inne obowiązki przedsiębiorców. Tj. każda nowa ustawa musi być zastępowana zniesieniem innych przepisów.
Ponadto ustawa ma zobowiązywać obowiązek oceny funkcjonowania aktu normatywnego w przypadku rezygnacji z konsultacji publicznych. Ma to zapewnić, że nawet przy braku konsultacji społecznych, przepisy będą oceniane pod kątem tego jak wpłyną na przedsiębiorców.
W ustawie deregulacyjnej zawarto również konieczność wydłużenia vacatio legis, dla ustaw, z których ocen skutków regulacji wynika, że obciążą przedsiębiorców. Takie ustawy będą mogły wychodzić w życie najwcześniej 6 miesięcy od ich ogłoszenia, tak aby dostarczyć przedsiębiorcom czasu na dostosowanie się do nowych przepisów. Vacatio legis będzie można skrócić w przypadkach, gdy wprowadzenie ustawy będzie wynikać z ważnego interesu publicznego, lub będzie częścią implementacji przepisów prawa Unii Europejskiej.
Projekt ustawy wprowadza także zmiany w sposobie tworzenia prawa gospodarczego, aby było ono bardziej przewidywalne i stabilne. W tym celu przewidziano program regulacyjny, który określi priorytetowe działania rządu w zakresie zmian prawnych dla przedsiębiorców. Plan ma docelowo dążyć do "w zakresie zmniejszania obciążeń regulacyjnych"
Kontrole i wpływ administracji na przedsiębiorców.
Ustawa deregulacyjna wprowadza także obowiązek publikowania planów kontroli, co pozwoli firmom lepiej przygotować się do potencjalnych inspekcji i ograniczy ich arbitralność. Ponadto organy kontroli będę miały publikować sprawozdania o działalności kontrolnej.
Nowa ustawa kładzie także nacisk na ochronę przedsiębiorców przed nadmierną ingerencją administracji. W tym zakresie zaproponowano:
- Możliwość wniesienia sprzeciwu wobec kontroli bez jej automatycznego wstrzymywania, co pozwoli firmom na dalsze funkcjonowanie, jednocześnie zapewniając im narzędzia do obrony.
- Zniesienie dwuinstancyjności w niektórych postępowaniach administracyjnych, np. dotyczących wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru działalności związanej z alkoholem etylowym, co skróci czas oczekiwania na decyzje.
Jak ustawa deregulacyjna ułatwi prowadzenie działalności?
Oprócz ograniczenia biurokracji, ustawa przewiduje również konkretne rozwiązania ułatwiające codzienną działalność firm, takie jak:
- Wprowadzenie dokumentowej formy umowy leasingu, co wyeliminuje konieczność sporządzania jej na piśmie i przyspieszy proces zawierania umów. Usunięta ma być konieczność posiadania podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą kwalifikowanego certyfikatu
- Elektroniczny weksel, który usprawni transakcje finansowe i obieg dokumentów.
- Możliwość prowadzenia działalności nierejestrowej przez obywateli Ukrainy na tych samych zasadach co Polacy, co pozwoli im łatwiej wejść na rynek pracy.
Podcasty
Playlisty tematyczne
