- Tylko 12,1% Polaków twierdzi, że korzystało z systemu kaucyjnego, jednak wiele osób myli go z akcjami promocyjnymi sklepów.
- Mimo medialnego rozgłosu, 52% badanych w ogóle nie słyszało o systemie kaucyjnym, a część uważała, że działał już w lipcu, choć wszedł w życie dopiero w październiku.
- Eksperci podkreślają konieczność szeroko zakrojonej kampanii edukacyjnej, by wyjaśnić zasady systemu i zachęcić konsumentów do zwrotu opakowań.
- Prawidłowe funkcjonowanie systemu i utrwalenie nawyków konsumentów przewiduje się najwcześniej w 2026 roku, po zakończeniu okresu przejściowego dla producentów.
Nie wszyscy rozumieją, jak działa system kaucyjny
Z raportu UCE Research i Shopfully wynika, że 12,1 proc. konsumentów twierdzi, iż już korzystało z systemu kaucyjnego. Jednak aż 85,2 proc. przyznało, że jeszcze tego nie zrobiło, a 2,7 proc. nie potrafiło sobie tego przypomnieć. Eksperci zwracają uwagę, że te wyniki mogą być zafałszowane, ponieważ część respondentów nie rozumie zasad funkcjonowania systemu.
Zgodnie z nowymi regulacjami, konsument powinien oddać w sklepie specjalnie oznaczone opakowanie i otrzymać zwrot kaucji. Tymczasem, jak zauważają analitycy UCE Research, „popularnością cieszyły się akcje organizowane przez największe sieci handlowe, w których klienci mogli oddawać w sklepach opakowania bez oznaczeń”. Za takie działania konsumenci mogli otrzymać drobne bonusy lub rabaty, co mogło wprowadzić ich w błąd.
Mylenie akcji promocyjnych z systemem kaucyjnym
Niektórzy konsumenci przynoszą do sklepów puste butelki czy puszki, lecz nie otrzymują za nie zwrotu pieniędzy. Jak zauważa Robert Biegaj z Shopfully, „również i w takich przypadkach istnieje spore prawdopodobieństwo, że konsument, który tak zrobił, uznał, że spełnił swój obowiązek, a zatem skorzystał z systemu kaucyjnego”.
Badacze przytaczają wcześniejsze dane, według których ponad 13 proc. ankietowanych uważało, że system działał już w lipcu, mimo że wszedł w życie dopiero 1 października 2025 roku. Co więcej, 52 proc. badanych przyznało, że w ogóle nie słyszało o systemie, choć temat był szeroko omawiany w mediach.
Edukacja społeczna kluczem do sukcesu
Eksperci z UCE Research podkreślają, że „bez przeprowadzenia zakrojonej na szeroką skalę i sprawnie zrealizowanej akcji edukacyjnej, system kaucyjny wciąż będzie kulał”. Ich zdaniem państwo nie może liczyć na to, że sklepy samodzielnie przeprowadzą kampanię informacyjną, ponieważ może to wywołać niechęć wśród konsumentów.
Dopiero odpowiednia liczba produktów z wyraźnym oznaczeniem objęcia systemem kaucji pozwoli utrwalić wśród klientów nawyk zwrotu opakowań. Według raportu, stanie się to najwcześniej w 2026 roku, kiedy zakończy się okres przejściowy dla producentów i sieci handlowych.
Podcasty
Playlisty tematyczne
