Szybsze postępowanie w sądzie. Ministerstwo wprowadza zmiany

Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro we wrześniu zapowiadał rewolucję w sądach. Teraz w wykazie prac legislacyjnych rządu w końcu pojawił się projekt.

- Obiecywałem szybkie i sprawne sądy. Słowa dotrzymuję. Głęboka zmiana Kodeksu postępowania karnego zmierza przede wszystkim do tego, aby przyspieszyć bieg procesów. Temida powinna być ślepa, ale nie powinna być śmieszna - przekonywał we wrześniu szef resortu. Podkreślił, że zlikwiduje absurdalne procedury, takie jak np. odczytywanie wyroków przy pustej sali.

Ograniczenie zasady bezpośredniości

Walce z obstrukcją ma służyć ograniczenie stosowania zasady bezpośredniości, czyli jednej z naczelnych zasad postępowania karnego. W polskim postępowaniu procesowym składają się na nią zasada wyłączności rozprawy, czyli nakaz opierania orzeczeń sądu na podstawie całości materiału dowodowego zgromadzonego w trakcie rozprawy głównej oraz dwa aspekty: formalny i materialny. Rząd chce ograniczenia wymogu, aby wyrok opierał się wyłącznie na dowodach przeprowadzonych na rozprawie głównej, a sąd miał możliwość zetknięcia się z nimi osobiście. Po zmianach skład orzekający ma uzyskać w tej kwestii więcej swobody. Tylko na wniosek strony bądź gdy sąd uzna to za konieczne na rozprawę będą sprowadzane dowody rzeczowe.

Co więcej, zniknie też konieczność wymieniania w toku procesu wszystkich dokumentów zaliczonych do materiału dowodowego. W protokole rozprawy ma znaleźć się natomiast wzmianka o ich ujawnieniu.

Trzymanie się terminów 

Zmiany zakładają także ściślejsze trzymanie się wyznaczonych terminów rozpraw. W przypadku kiedy oskarżony bądź jego obrońca usprawiedliwią wcześniej swoją nieobecność na rozprawie lub nie mogą się na niej zjawić z powodu przeszkód życiowych, sąd będzie mógł mimo to przesłuchać wezwanych świadków. W takiej sytuacji najpóźniej na kolejnej rozprawie adwokat miałby prawo złożyć wniosek o uzupełniające przesłuchanie, przy czym musiałby w nim wykazać, że sposób przeprowadzenia takiego dowodu naruszał gwarancje procesowe. Wprowadzone zostaną także ujednolicone, zwięzłe formularze uzasadnień wyroków sądów I i II instancji.

Szybkie przesłuchanie 

Nowy projekt uwzględnia też pozycję pokrzywdzonego, w tym m.in. przedłużenie terminu, w którym może on cofnąć wniosek o ściganie do czasu zamknięcia przewodu sądowego. Ministerstwo planuje również ustanowienie sztywnego, 14-dniowego terminu na przeprowadzenie przesłuchania dzieci (ofiar przestępstwa). Obecnie k.p.k. nie precyzuje, w jakim musi to nastąpić terminie, ale regulamin sądów nakazuje traktować takie sprawy jako pilne i wyznaczać w tej sprawie posiedzenia jak najszybciej.

Konsekwencje dla niesłusznie skazanych

Kolejna zmiana dotyczy osób niesłusznie skazanych, tymczasowo aresztowanych bądź zatrzymanych. Osoby te będą musiały dokładnie wykazać, jaką poniosły szkodę. W postępowaniach o odszkodowanie za niesprawiedliwe orzeczenia należy lepiej zadbać o interesy fiskalne państwa, dlatego w takich sprawach będzie musiał wziąć udział np. prezes sądu, w którym wydano wyrok skazujący.

Źródło: gazetaprawna.pl