UOKiK dobierze się do skóry bankom! Klienci dostaną rekompensaty?

Rekompensata za kradzież - co mówi prawo?

"Jeśli ktoś dokona przelewu z Twojego konta bez Twojej wiedzy, taka transakcja jest w świetle prawa nieautoryzowana i bank ma obowiązek zwrócić pieniądze osobie okradzionej w ciągu jednego dnia roboczego" - tak brzmi zapis, który wyjaśnia procedurę jaką powinien podjąć bank w przypadku tak zwanej "transakcji nieautoryzowanej" - czyli kradzieży.

Wiele osób oburza się twierdząc, że osoba, która padła ofiarą kradzieży bądź oszustwa finansowego często jest "sama sobie winna" ponieważ nie zastosowała się do obowiązujących zasad bezpieczeństwa oraz do zasady "ograniczonego zaufania", nie poddała weryfikacji autora podejrzanej wiadomości czy potencjalnego odbiorcy przelewu.

Działania banków dezorientują klientów

Jednak banki również obowiązują różne zasady - między innymi te związane z bezpieczeństwem klientów oraz ich środków finansowych zgromadzonych w danym banku. Często banki prowadząc swoją działalność utrudniają klientom codzienne czynności swoimi niektórymi działaniami na przykład: zbyt zintensyfikowane działania marketingowe (zachęcają do klikania w różne linki - w celu przekierowania na stronę banku), zbyt ułatwione procedury dostępu do pieniędzy, brak monitoringu "anomalii" bankowych, skomplikowane systemy bankowe oraz brak wystarczającego edukowania klientów.

Furtka do niewywiązywania się ze zobowiązań

W ustawie o usługach płatniczych jest jednak jeden zapis, który "ułatwia" bankom niewywiązywanie się z obowiązku wypłaty rekompensat klientom, którzy padli ofiarom cyberprzestępstwa - przypadek, gdy klient dopuścił się "rażącego zaniedbania" - co doprowadziło do kradzieży. Banki dość często powołują się na ten argument.

"Rażące niedbalstwo" nie jest wystarczającym argumentem

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) zwrócił uwagę, że samo powołanie się na kwestię "rażącego niedbalstwa" nie jest wystarczające. Bank powinien zwrócić pieniądze i gdy uda mu się udowodnić zaniedbania po stronie klienta - zażądać ich zwrotu np. na drodze sądowej - czytamy na portalu Niebezpiecznik.pl.

Według wyroków sądowych za "rażące zaniedbania" należy uznać takie działania, które były świadomym, wyraźnym oraz lekkomyślnym ignorowaniem zasad bezpieczeństwa.

UOKiK stawia zarzuty bankom

UOKiK poinformował, że zebrał materiał dowodowy umożliwiający postawienie zarzutów naruszenia zbiorowych interesów konsumentów pięciu bankom:

• Santander Bank Polska
• mBank
• Bank Millenium
• Credit Agricole Bank Polska
• BNP Paribas Bank Polska

Podstawą zarzutów jest analiza skarg konsumentów oraz reakcji i odpowiedzi banków na zgłoszenia kradzieży pieniędzy z kont konsumentów.

Czy to koniec problemów ?

Interwencja UOKiK to z całą pewnością krok w dobrą stronę. Nagłośnienie tematu cyberprzestępstw oraz rekompensat z tym związanych również może przyczynić się do wielu pozytywnych aspektów w tej sprawie. jednak jak czytamy na stronie Niebezpiecznik.pl sytuacja ofiar prawdopodobnie szybko nie ulegnie poprawie - ofiary przestępstw wciąż będą musiały wychodzić na drogę sądową, by dochodzić swoich praw (wspomniana interwencja Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może stanowić argument podczas rozprawy sądowej).

Jak ustrzec się przed oszustwem?

Na szczęście pojawia się coraz więcej kampanii oraz materiałów edukujących klientów jak chronić się przed oszustwami. Również Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) w swoim ostatnim komunikacie opublikował listę ostrzeżeń i działań, które należy podjąć, by chronić się przed oszustwem:

• Nie podawaj swojego loginu czy hasła dostępu do konta. Nie instaluj żadnych aplikacji. Rozłącz się, zadzwoń na oficjalną infolinię instytucji finansowej, aby to potwierdzić. Nie korzystaj z numeru podanego przez osobę dzwoniącą do ciebie i przedstawiającą się jako pracownik banku
• Nie klikaj w linki czy załączniki przysłane w e-mailach, SMS-ach czy na komunikatorach, jeżeli nie jesteś pewien, że pochodzą od zweryfikowanego nadawcy. Możesz w ten sposób zainstalować niebezpieczne oprogramowanie
• Zachowaj ostrożność, jeśli sprzedajesz na portalu aukcyjnym, a potencjalny klient chce się kontaktować poza nim – np. tylko mailowo lub poprzez komunikator. Nigdy nie podawaj mu danych do logowania w banku ani numeru karty płatniczej i kodu CVV/CVC – dzięki nim oszust może uwierzytelnić każdą transakcję
• Zwracaj uwagę na treść SMS-kodów przysyłanych przez bank, żebyś wiedział, jaka transakcja jest wykonywana. Informują one jakiej transakcji dotyczą – sprawdzaj kwotę i konto przelewu. Uważaj też, aby nie zatwierdzić np. zmiany numeru telefonu, na który otrzymujesz dane służące do uwierzytelniania transakcji na inny - należący do oszustów, którzy wówczas będą mogli potwierdzić każdy przelew wykonywany z twojego konta
• Zadbaj o to, aby na urządzeniach, które wykorzystujesz do logowania się do bankowości elektronicznej, zainstalowane było oprogramowanie antywirusowe i zaktualizowany system operacyjny. Zwiększy to szanse na wczesne wykrycie oprogramowania szpiegującego i może zapobiec wykradnięciu danych uwierzytelniających przez oszustów

Co zrobić jeśli padniesz ofiarą oszustwa?

Jeżeli padniesz ofiarą oszustwa zgłoś transakcję do placówki bankowej, zmień dane logowania oraz zastrzeż kartę. Powiadom instytucję finansową (masz na to 13 miesięcy - jednak im szybciej tym lepiej) i zawiadom policję. W przypadku, gdy bank odrzuci twoją reklamację możesz zwrócić się o pomoc do Rzecznika Finansowego lub powiatowego rzecznika konsumentów - czytamy na stronie UOKiK.