Uwaga! Tyle mogą zabrać seniorom z emerytury! Potrącenia komornicze z rent i emerytur

Potrącenia komornicze z emerytury
Jeżeli po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego wysokość świadczenia jest niższa niż kwota świadczenia wolna od potrąceń i egzekucji, nie można dokonywać wtedy żadnych potrąceń i egzekucji.

Dwa limity
Przy egzekucji świadczeń z ubezpieczenia społecznego (zasiłki chorobowe, opiekuńcze lub macierzyńskie, zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego lub świadczenie rehabilitacyjne) obowiązują dwa limity potrąceń w postaci:

* maksymalnej dopuszczalnej kwoty potrącenia, którą stanowi odpowiedni procent kwoty świadczenia brutto oraz

* kwoty wolnej od potrąceń.

Limit pierwszy: maksymalna dopuszczalna kwota potrącenia
Z zasiłków z ubezpieczeń społecznych mogą być potrącane należności: z tytułu świadczeń alimentacyjnych egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych oraz potrącanych na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego – do wysokości 60 proc. kwoty zasiłku brutto; przy egzekucji świadczeń niealimentacyjnych – do wysokości 25 proc. kwoty zasiłku brutto,

To oznacza, że na poczet zadłużenia komornik może zająć jednorazowo maksymalnie 25 proc. świadczenia w przypadku długów innych niż alimentacyjne, a 60 proc., gdy chodzi o egzekwowanie długów z tytułu alimentów.

Uwaga: W razie zbiegu egzekucji długów alimentacyjnych z egzekucją innych należności, są one potrącane zgodnie z podaną wyżej kolejnością, przy czym egzekucja tych należności nie może łącznie przekraczać 60 proc. kwoty zasiłku. Jeśli potrącenia obejmują tylko inne należności niż alimentacyjne, kwota potrącenia nie może przekroczyć 25 proc. świadczenia.

Limit drugi: kwota wolna od potrąceń
Kolejnym limitem, który ogranicza wysokość możliwych potrąceń ze świadczenia jest kwota wolna od potrąceń. Zgodnie z prawem, komornik nie może zająć całej kwoty emerytury czy renty, może jednak zmniejszy świadczenie (w zależności od rodzaju płatności). Dokonując zajęcia, zawsze musi pozostawić na koncie dłużnika kwotę wolną od potrąceń, czyli niezbędne minimum, które pozwoli mu w miarę normalnie egzystować i spełniać podstawowe potrzeby bytowe. Kwota wolna od potrąceń przez komornika to część świadczenia, która musi zostać u dłużnika i nie może być egzekwowana przez komornika.

Dotychczas wysokość kwoty wolnej od potrąceń ustalana była w odniesieniu do kwot najniższych emerytur i rent. Do końca czerwca 2018 r. stanowiła określony procent najniższej emerytury (odpowiednio 75 proc., 60 proc., 50 proc. albo 20 proc.).

Od 1 lipca 2018 r. zasada ta ulega jednak zmianie. Ustawa z 10 maja 2018 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1076) ustaliła konkretną wysokość kwot wolnych, które nie mogą zostać potrącone w trakcie egzekucji świadczeń z ubezpieczenia społecznego. To oznacza, że dotychczasowy procentowy związek z minimalną emeryturą został zastąpiony odpowiednimi kwotami, uwzględniającymi poziom minimum socjalnego w jednoosobowym gospodarstwie domowym prowadzonym przez emeryta.

Kwota emerytury i renty wolna od potrąceń i egzekucji wynosi do 28 lutego 2019 roku:

825 zł – w przypadku sum egzekwowanych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (wraz z kosztami i opłatami), 
660 zł – w przypadku potrącania kwot nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, funduszu alimentacyjnego, pomocy społecznej, 
500 zł – w przypadku sum egzekwowanych na pokrycie należności alimentacyjnych, 
200 zł – w przypadku potrącania należności z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych. 

Kwoty wolne od potrąceń będą corocznej waloryzowane od 1 marca na takich samych zasadach jak emerytury i renty. Ważne! Jeżeli po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego wysokość świadczenia jest niższa niż kwota świadczenia wolna od potrąceń i egzekucji, to nie dokonuje się potrąceń i egzekucji.

Uwaga! Kwota wolna jest traktowana jako dodatkowe ograniczenie. W pierwszej kolejności, komornik bierze pod uwagę limit zajęć.

Ile komornik może zająć z emerytury i renty w 2019 roku?
Komornik ma prawo zająć 25 proc. kwoty emerytury, jednak kwota wolna od zajęcia powinna wynosić 75 proc. minimalnego świadczenia tego typu. Jako że najniższa emerytura wynosi obecnie 1 029,80 zł, komornik może zająć z niej 257,45 zł, pozostawiając na koncie dłużnika 772,35 zł.

Podobnie jak w przypadku emerytury, komornik może zająć także 25 proc. świadczenia rentowego. Kwota wolna od zajęcia w przypadku renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 75 proc. minimalnego świadczenia. Najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi obecnie 1 029,80 zł, komornik może zająć z niej 257,45 zł, pozostawiając na koncie dłużnika 772,35 zł. Minimalna kwota renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi natomiast 772,35 zł. Kwota wolna od zajęcia wyniesie w tym przypadku 579,27 zł (0,75 x 772,35 zł).