6000 zł za uszczerbek wolne od podatku. Prezydent Nawrocki podpisał ustawę

• Rekompensata 6000 zł za każdy 1 proc. uszczerbku na zdrowiu zamiast niepewnych procesów sądowych
• Postępowanie administracyjne trwające 2 miesiące w miejsce wieloletnich batalii prawnych
• Wszystkie rekompensaty wolne od podatku dochodowego
• Możliwość składania wniosków przez 2 lata od orzeczenia uszczerbku

Dramatyczna zmiana po latach niepewności prawnej

Dotychczas polscy weterani poszkodowani podczas misji zagranicznych mogli ubiegać się o zadośćuczynienie wyłącznie na drodze sądowej. Skala problemu była dramatyczna. Dochodzenie roszczeń tą drogą jak na razie zakończyło się wydaniem jednego wyroku. Z 867 weteranów poszkodowanych, którzy otrzymali status weterana od MON, przed sądami powszechnymi toczy się pięć postępowań cywilnych wytoczonych przeciwko Skarbowi Państwa przez poszkodowanych weteranów.

Precedensowa sprawa starszego plutonowego Saczka

Jedyną udaną sprawą było 250 tysięcy złotych zadośćuczynienia i 105 tysięcy złotych odszkodowania, które przyznał warszawski sąd Mariuszowi Saczkowi, polskiemu żołnierzowi rannemu w Afganistanie w 2010 roku. Mariusz Saczek został ciężko ranny, gdy pod transporterem opancerzonym Rosomak wybuchła mina. Żołnierz miał w trzech miejscach złamany kręgosłup i uszkodzony rdzeń kręgowy.

Proces trwał ponad 2,5 roku - od stycznia 2014 do września 2016 roku. Weteran domagał się od Skarbu Państwa 2 milionów złotych, ale sąd przyznał mu znacznie mniejszą kwotę. Jego pełnomocnik podkreślał wówczas:

Po raz pierwszy sąd w Polsce uznał, że za szkody poniesione na misjach zagranicznych przez żołnierzy należy się zadośćuczynienie i odszkodowanie.

Nowy system rekompensat eliminuje niepewność prawną

Ustawa z 5 sierpnia 2025 roku radykalnie zmienia sytuację weteranów. Teraz zamiast batalii sądowej będą mogli złożyć prosty wniosek i - jeśli spełnią warunki - otrzymają rekompensatę bez długoletnich procesów, kosztów i opłat sądowych.

Podstawą nowego systemu jest stała stawka 6000 złotych za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. To oznacza, że weteran z 50-procentowym uszczerbkiem otrzyma 300 tysięcy złotych rekompensaty, a z 80-procentowym uszczerbkiem - 480 tysięcy złotych.

Szybka procedura administracyjna zamiast sądowych batalii

Nowy system zakłada prostą procedurę administracyjną. Weteran składa wniosek do odpowiedniego organu:

• Ministra Obrony Narodowej,
• ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
• Szefa ABW,
• Szefa Agencji Wywiadu.

Urząd sprawdzi dokumenty i podejmie decyzję o przyznaniu świadczenia w ciągu dwóch miesięcy.

Po otrzymaniu pozytywnej decyzji, weteran ma 30 dni na złożenie oświadczenia o przyjęciu rekompensaty. Po złożeniu oświadczenia o przyjęciu rekompensaty, pieniądze trafią na konto weterana poszkodowanego w ciągu 14 dni.

Waloryzacja i zwolnienie podatkowe

Kwota bazowa 6000 złotych będzie podlegać corocznej waloryzacji od 1 marca każdego roku zgodnie ze wskaźnikiem inflacji. Kwoty po waloryzacji są zaokrąglane do pełnych setek złotych w górę.

Istotną korzyścią dla weteranów jest, że rekompensata będzie zwolniona z podatku dochodowego – nie trzeba będzie odprowadzać od niej podatku. Ustawa wprowadza odpowiednie zmiany w przepisach podatkowych.

Ograniczenia i wykluczenia

System przewiduje precyzyjne wykluczenia. Rekompensaty nie otrzymają weterani, którzy:

• otrzymali już prawomocny wyrok przyznający zadośćuczynienie lub zawarli ugodę
• toczą postępowanie sądowe o zadośćuczynienie
• otrzymali zadośćuczynienie od sprawcy lub innych podmiotów
• w których sprawie sąd karny orzekł już zadośćuczynienie

Złożenie oświadczenia o przyjęciu rekompensaty oznacza jednocześnie zrzeczenie się wszelkich roszczeń o zadośćuczynienie związanych z danym uszczerbkiem na zdrowiu.

Przepisy przejściowe dla wcześniejszych przypadków

Ustawa nie zapomina o weteranach poszkodowanych przed jej wejściem w życie. Wnioski dotyczące uszczerbków orzeczonych przed 9 września 2025 roku można składać przez 2 lata od dnia wejścia ustawy w życie.

To szczególnie istotne dla 867 weteranów poszkodowanych, którzy już mają przyznany status, ale dotychczas mogli jedynie toczyć niepewne batalie prawne z państwem. 

Finansowanie z budżetu państwa

Środki na rekompensaty pochodzą z budżetu państwa z części pozostających w dyspozycji odpowiednich organów. Ustawa wprowadza również odstąpienie od obowiązku określania maksymalnego limitu wydatków na 10 lat, co zapewnia stabilność finansowania systemu.

Przełom po latach batalii prawnych

Przyjęcie ustawy kończy wieloletnie starania środowiska weteranów o systemowe rozwiązanie problemu rekompensat.

Czekaliśmy na ustawę, która systemowo rozwiąże kwestie zadośćuczynienia, czyli rekompensat za utracone na misji zdrowie

– przyznaje Tomasz Kloc przewodniczący Stowarzyszenia Rannych i Poszkodowanych w Misjach poza Granicami Kraju.

Nowe przepisy wejdą w życie 9 września 2025 roku, czyli 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw z 26 sierpnia 2025 roku. Od tego momentu polscy weterani wreszcie otrzymają sprawiedliwe, szybkie i przewidywalne rekompensaty za krzywdy doznane w służbie państwu - bez konieczności toczenia wieloletnich procesów sądowych o niepewnym wyniku.