- Prokuratura Europejska przejęła śledztwo w sprawie sprzeniewierzenia kilkudziesięciu milionów złotych z programu "Czyste Powietrze", co wskazuje na międzynarodowy wymiar nadużyć.
- Afera dotyczy ponad 100 pokrzywdzonych i firmy z woj. zachodniopomorskiego, która wyłudzała pieniądze przeznaczone na termomodernizację i wymianę źródeł ciepła.
- Szkoda szacowana jest na kilkadziesiąt milionów złotych, a przestępstwa miały miejsce od 2022 do grudnia 2024 roku, głównie poprzez wprowadzanie w błąd beneficjentów programu.
- Śledztwo ma charakter ogólnopolski, a program "Czyste Powietrze", finansowany m.in. ze środków unijnych, jest kluczowy dla właścicieli domów jednorodzinnych w Polsce
Dlaczego Prokuratura Europejska zajęła się Czystym Powietrzem?
Przełom w ogólnopolskim śledztwie dotyczącym nieprawidłowości w programie Czyste Powietrze. Postępowanie, które do tej pory nadzorowała Prokuratura Okręgowa w Szczecinie, zostało przejęte przez Prokuraturę Europejską (EPPO). Decyzja ta podkreśla międzynarodowy wymiar sprawy i powagę zarzutów. Powodem jest źródło finansowania programu – środki pochodzą bezpośrednio z funduszy Unii Europejskiej, w tym z Krajowego Planu Odbudowy oraz programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS).
Oficjalne potwierdzenie przekazała rzeczniczka szczecińskiej prokuratury. „Prowadzone w tutejszej jednostce postępowanie przygotowawcze (...) dotyczące sprzeniewierzenia środków Unii Europejskiej w związku z realizacją programu proekologicznego Czyste Powietrze, zostało w dniu 2 października 2025 r. przejęte do dalszego prowadzenia przez Prokuraturę Europejską” – poinformowała prok. Julia Szozda.
Dochodzenie w sprawie wielomilionowych nadużyć, prowadzone dotychczas przez prokuraturę w Szczecinie, zostało oficjalnie przejęte, co oznacza, że sprawą Prokuratura Europejska Czyste Powietrze zajmie się ze względu na ochronę interesów finansowych Unii Europejskiej. Akta sprawy trafiły już do Biura Delegowanego Prokuratora Europejskiego przy Prokuraturze Regionalnej w Katowicach.
Na czym polegały wyłudzenia w programie Czyste Powietrze?
Mechanizm przestępczy, który jest przedmiotem śledztwa, dotyczy działalności jednej ze spółek z województwa zachodniopomorskiego. Firma ta, działając jako wykonawca, zawierała z beneficjentami programu umowy na prace termomodernizacyjne oraz wymianę źródeł ciepła. Jak ustalili śledczy, do przestępstw miało dochodzić na terenie całej Polski w okresie od 2022 roku do grudnia 2024 roku. Łączna kwota wyłudzeń szacowana jest na kilkadziesiąt milionów złotych, a lista poszkodowanych obejmuje już ponad 100 osób.
Według wstępnych ustaleń śledczych, wyłudzenia w programie Czyste Powietrze polegały na wprowadzaniu beneficjentów w błąd co do możliwości realnego wykonania prac termomodernizacyjnych. Jak wyjaśniała prok. Szozda, „zachowanie sprawcy polegało przede wszystkim na wyłudzaniu środków pieniężnych na szkodę beneficjentów programu, np. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości faktycznego zrealizowania inwestycji”. W praktyce mogło to oznaczać pobieranie zaliczek lub całości dotacji bez zamiaru lub możliwości ukończenia prac, co pozostawiało właścicieli domów bez pieniędzy i bez wykonanej modernizacji.
Czym jest program Czyste Powietrze i co dalej ze śledztwem?
Czyste Powietrze to jeden z kluczowych rządowych programów proekologicznych, którego celem jest poprawa jakości powietrza w Polsce poprzez dofinansowanie wymiany starych, nieefektywnych źródeł ciepła oraz prac termomodernizacyjnych w domach jednorodzinnych. Realizowany jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jego skala i znaczenie dla transformacji energetycznej polskich domów są ogromne, co czyni wszelkie nadużycia szczególnie dotkliwymi społecznie.
Przejęcie śledztwa przez Prokuraturę Europejską otwiera nowy etap w wyjaśnianiu afery. Wszystkie nowe zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstw w tej sprawie należy teraz kierować bezpośrednio do Biura Delegowanego Prokuratora Europejskiego w Katowicach. Ogólnopolski charakter dochodzenia sugeruje, że skala procederu może być jeszcze większa, a liczba poszkodowanych może wzrosnąć w miarę postępów w śledztwie.
Podcasty
Playlisty tematyczne
