Z renty na świadczenie przedemerytalne

Tadeusz Małecki (60 l.) z Bydgoszczy: Papierologia mnie przeraża

- Zastanawiam się nad tym, czy opłaciłoby mi się przejście z renty na świadczenie przedemerytalne, ale nie wiem, jak mam się do tego zabrać. Przeraża mnie papierologia. Na pewno nie mam wszystkich potrzebnych dokumentów, a nawet gdybym je zebrał, to nie wiem, do kogo z nimi pójść, jak to załatwić i czy można się z tej próby wycofać, gdyby ta zamiana okazała się dla mnie niekorzystna.

ZUS przyzna ci świadczenie przedemerytalne, jeśli masz odpowiedni wiek i staż pracy (czyli wymagany okres składkowy i nieskładkowy). Musisz mieć ukończone co najmniej 55 lat (kobieta) oraz co najmniej 60 lat (mężczyzna) oraz udowodnić 20-letni (kobieta) lub 25-letni (mężczyzna) staż pracy.

Obydwa warunki muszą być spełnione do dnia, w którym ustało prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Pięć lat na rencie

Jest jeszcze jeden wymóg. Wcześniej przez pięć lat bez przerwy musiałeś pobierać rentę z tytułu niezdolności do pracy. Przy ustalaniu pięcioletniego okresu pobierania renty ZUS nie wymaga, aby było to ostatnie pięć lat przed ubieganiem się o prawo do świadczenia przedemerytalnego. To nie koniec wymogów. Musisz jeszcze spełnić warunek dodatkowy - zarejestrować się w urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia, w którym straciłeś prawo do renty.

Nie ma natomiast znaczenia, z jakiego powodu ustało prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Świadczenie przedemerytalne mogą więc uzyskać zarówno byli renciści, którym renta przestała przysługiwać ze względu na upływ okresu ważności orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS, jak również ci, którzy stracili uprawnienia z innych przyczyn.

Kiedy bez świadczenia

Niestety, jeśli zostałeś zwolniony z pracy lub ogłosiłeś upadłość swojej firmy, a jednocześnie masz prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, nie możesz ubiegać się o przyznanie świadczenia przedemerytalnego. Dlaczego? Bo nie spełniasz podstawowego wymogu - prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje jedynie osobom, które mają status osoby bezrobotnej i są zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy. Uzyskanie statusu bezrobotnego nie jest możliwe, gdy jesteś uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Złóż wniosek w terminie

ZUS przyzna ci świadczenie, jeśli zarejestrujesz się jako bezrobotny i przez co najmniej pół roku będziesz pobierał z urzędu pracy zasiłek dla bezrobotnych (w tym czasie nie mogłeś odmówić - chyba że z uzasadnionego powodu - podjęcia pracy zaproponowanej przez urząd, również w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych).

Jeśli spełniasz te warunki, musisz:
- zgłosić się do oddziału ZUS w miejscu twojego zamieszkania (to znaczy w miejscu ostatniego zameldowania na pobyt stały) albo właściwego dla miejsca twojego zameldowania (np. jeśli mieszkasz na wsi, a ZUS znajduje się w mieście powiatowym).
- złożyć wniosek o przyznanie świadczenia.

Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie z powiatowego urzędu pracy o dacie zarejestrowania się po utracie prawa do renty.

Uwaga!
Wniosek musisz złożyć w ciągu 30 dni od wydania przez powiatowy urząd pracy zaświadczenia potwierdzającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Inaczej ZUS nie przyzna ci świadczenia.

Kiedy ZUS odmówi

Jeśli spełniasz wszystkie warunki i złożyłeś wniosek w terminie, ZUS wydaje decyzję o przyznaniu świadczenia oraz podaje jego wysokość i termin wypłaty. Prawo do świadczenia przysługuje ci od następnego dnia po dniu złożenia wniosku. Jeśli jednak nie złożysz wniosku i wymaganych dokumentów w wyznaczonym terminie, ZUS wyda decyzję odmawiającą przyznania ci prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Jak się odwołać

Od decyzji w sprawie świadczenia możesz się odwołać do sądu, ale za pośrednictwem ZUS. Masz na to miesiąc od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie składasz na piśmie lub ustnie do protokołu. Jeśli ZUS uzna odwołanie za słuszne, musi zmienić lub uchylić decyzję nie później niż w ciągu 30 dni od wniesienia odwołania. Jeśli natomiast ZUS nie uwzględni twego odwołania, musi przekazać sprawę (wraz z uzasadnieniem) do sądu nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia odwołania. Odwołanie rozpatruje sąd pracy i ubezpieczeń społecznych w sądzie okręgowym właściwym ze względu na twoje miejsce zamieszkania.