Termin ochrony przed eksmisjami
Od 1 listopada do 31 marca obowiązuje okres ochronny dla lokatorów przed eksmisją, który wynika z ustawy o ochronie praw lokatorów z 2001 r. Prawo chroni lokatorów przed zimowymi eksmisjami, jeśli nie wskazano im wcześniej lokalu do którego ma nastąpić przekwaterowanie (choć od zasady są wyjątki). Ponadto przez cały rok nie można wykonywać eksmisji wobec osób, którym przyznano prawo do mieszkania socjalnego.
To też oznacza, że jeżeli jako właściciel lokalu mamy problem z np. niepłacącym lokatorem, nie możemy go eksmitować dopóki gmina nie wskaże mu mieszkania socjalnego. Obowiązek wskazania mieszkania socjalnego tymczasowemu lokatorowi spoczywa na gminie, wynajem tymczasowy nie może trwać dłużej niż pół roku.
Nie można eksmitować dopóki gmina nie wskaże innego lokalu mieszkalnego
W praktyce jednak na decyzję gminy czeka się bardzo długo, choćby ze względu na niską dostępność takich lokali. Ponadto może zostać wskazane nie tyle co mieszkanie, a pomieszczenie tymczasowe, które "nadaje się do zamieszkania, posiada dostęp do zaopatrzenia w wodę i do ustępu", a także musi spełniać wymagania dot. oświetlenia, ogrzewania, braku wilgoci, zainstalowania urządzenia do gotowania posiłków oraz co najmniej 5 metrów kwadratowych powierzchni mieszkalnej na osobę. W przypadku mieszkań standard jest lepszy, powierzchnia nie może być niższa niż 10 m kw. na osobę, a przy gospodarstwach jednoosobowych 20 m kw.
W przypadku gdy gmina zwleka ze wskazaniem lokalu, właściciel mieszkania może ubiegać się o odszkodowanie od gminy, także wtedy gdy gmina nie wskazuje pomieszczenia tymczasowego.
W jakich wypadkach okres ochrony lokatorów nie obowiązuje?
Są jednak sytuacje, w których okres ochronny od eksmisji nie ma znaczenia, np. jeśli powodem eksmisji jest "stosowanie przemocy w rodzinie", lub "wykraczanie w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu", czy też zachowanie uciążliwe w korzystaniu z innych lokalu budynku, lub gdy do zajęcia lokalu doszło bez tytułu prawnego.
Co więcej, te zasady dotyczą standardowej umowy najmu. Innym przypadkiem jest najem instytucjonalny, czy okazjonalny, w których zasady eksmisji określa się z reguły aktem notarialnym.