Prace nad nową ustawą Prawo działalności gospodarczej dobiegają końca. Jak wszystko pójdzie zgodnie z planem, na początku przyszłego roku będą obowiązywały nowe zasady prowadzenia firmy w Polsce.
Podstawowa ustawa regulująca zasady zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce pochodzi z 2004 roku. Od tego czasu dokument nowelizowano wiele razy, aż w końcu stał się zagmatwany i mało praktyczny. Dlatego też niezbędne okazało się utworzenie nowego kodeksu dla przedsiębiorców. W Ministerstwie Gospodarki powstał nowy projekt ustawy "Prawo działalności gospodarczej". Na początku sierpnia gotowy dokument trafił do Sejmu. Jeżeli Sejm tej kadencji uchwali projekt ustawy i zaakceptuje ją Senat oraz prezydent, to nowe przepisy wejdą w życie w styczniu 2016 roku i staną się podstawowym aktem prawa gospodarczego. W konsekwencji przestanie obowiązywać Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej sprzed 11 lat.
Po co ta ustawa
Głównym zadaniem nowej ustawy jest wzmocnienie praw i gwarancji dla przedsiębiorców oraz wprowadzenie mechanizmów wspierających partnerskie relacje właścicieli firm z organami administracji. Nowe rozwiązania podkreślają pomocniczą rolę administracji publicznej.
Jak zapewnia Ministerstwo Gospodarki, dzięki przygotowanym regulacjom większa liczba spraw powinna być rozstrzygana przez organ pierwszej instancji, co zaoszczędzi czas i zmniejszy koszty administracyjne.
Projekt dotyczy uregulowania podstawowych zagadnień związanych z rozpoczęciem, prowadzeniem, zawieszaniem oraz zakończeniem działalności gospodarczej przez przedsiębiorców krajowych i zagranicznych na terytorium naszego kraju, w tym praw i obowiązków przedsiębiorców oraz zadań organów władzy publicznej w tym zakresie, a także problematyki dotyczącej działalności regulowanej oraz kontroli działalności gospodarczej.
Na mocy ustawy mają też ulec znacznemu polepszeniu relacje między przedsiębiorcą a urzędnikami. Ma obowiązywać zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy. Rozszerzeniu mają ulec możliwości porozumienia i dialogu urzędów z przedsiębiorcą.
Zmiana definicji
W nowej ustawie przede wszystkim zmienia się sama definicja pojęcia "działalność gospodarcza". Zgodnie z nowymi przepisami to po prostu "zarobkowa działalność wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły". Dotychczas definicja ta była bardziej szczegółowa i brzmiała następująco:"Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły".
Będą mediacje
Nowością mają być mediacje prowadzone między przedsiębiorcą a urzędnikami. Taka forma łagodzenia sporów i konfliktów ma być tańsza i skuteczniejsza niż sprawy prowadzone w sądach. Mediacje mają umożliwić organowi administracji publicznej - przy udziale mediatora - wyjaśnienie stronom motywów swoich zamierzeń oraz zapewnienie możliwości uzyskania stanowiska stron w sprawie. Wojewodowie będą prowadzili listy mediatorów, które będą zamieszczane na stronie internetowej urzędu wojewódzkiego (w Biuletynie Informacji Publicznej) i dostępne w samym urzędzie.
Mediatorem może być osoba fizyczna, która m.in. ma wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji, ukończyła 26 lat, zna język polski, posiada pełną zdolność do czynności prawnych, niekarana, daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków mediatora, została wpisana na listę mediatorów.
Kontrole i kary pod kontrolą
Ustawa Prawo działalności gospodarczej reguluje też zasady prowadzenia kontroli przez organa administracji publicznej. Kontrole planowe mają być dokonywane na podstawie wcześniejszej analizy ryzyka wystąpienia nieprawidłowości. Ma to uchronić przedsiębiorców, u których do tej pory nie stwierdzono nieprawidłowości, przed niepotrzebnym sprawdzaniem przez urzędników.
Ustawa ma służyć też wprowadzeniu zasad ogólnych nakładania kar administracyjnych przez organy administracji i wprowadzenie pierwszeństwa pouczenia przed sankcją za naruszenia mniejszej wagi.
Inne zmiany
W nowej ustawie, w przeciwieństwie do wciąż obowiązującej, nie ma co szukać bardzo szczegółowych informacji dotyczących wpisu do CEIDG. Są za to informacje dotyczące zasad działalności organizacji przedsiębiorców. Szeroko opisana jest również działalność koncesyjna.
Warto podkreślić, że ustawa Prawo działalności gospodarczej przede wszystkim ułatwi życie początkującym przedsiębiorcom, którzy mogą gubić się w przepisach i zupełnie nieświadomie popełniać błędy administracyjne w prowadzeniu firmy. Teraz takie osoby mają być traktowane łagodniej, a nie od razu jak działający z premedytacją sprytni przestępcy.
Podstawowe zasady zawarte w nowej ustawie Prawo działalności gospodarczej:
- Wolność podejmowania działalności gospodarczej, równość i niedyskryminacja.
- "Co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone".
- Przyjazna interpretacja przepisów (in dubio pro libertate).
- Zasada "domniemania uczciwości przedsiębiorcy" (rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść strony).
- Zasada proporcjonalności.
- Zasada uprawnionych oczekiwań.
- Zasada uczciwej konkurencji oraz poszanowania dobrych obyczajów i słusznych interesów innych przedsiębiorców i konsumentów.
- Zasada profesjonalizmu i odpowiednich kwalifikacji.
- Zasada udzielania informacji.