W związku ze zniesieniem kryteriów, rodzice nie muszą już dokumentować swojej sytuacji dochodowej, a ustalając prawo do świadczenia wychowawczego, organ realizujący to świadczenie opiera się dzisiaj przede wszystkim na informacjach zawartych we wniosku.
Decyzja na e-mail
Przyznanie świadczenia nie wymaga wydawania i doręczania decyzji administracyjnej. Rodzic wnioskujący o wypłatę 500 złotych na dziecko otrzyma, na adres e-mail, informację o przyznaniu świadczenia. Jeśli nie poda adresu poczty elektronicznej, taką informację będzie mógł odebrać osobiście. Nawet nieodebranie informacji nie będzie miało żadnego wpływu na wypłatę przyznanego świadczenia wychowawczego.
Kwartał na złożenie wniosku
Wprowadzony został również szczególny 3-miesięczny termin – liczony od dnia urodzenia dziecka – na złożenie wniosku o świadczenie wychowawcze na nowonarodzone dziecko. Złożenie wniosku w tym czasie gwarantuje przyznanie świadczenia z wyrównaniem od dnia narodzin dziecka. Do tej pory świadczenie przysługiwało od miesiąca złożenia wniosku. Uwaga: to nowe rozwiązanie dotyczy dzieci urodzonych po 30 czerwca 2019 r.
Ciągłość świadczenia
Od 1 lipca weszło w życie również rozwiązanie pozwalające na przyznanie – z zachowaniem ciągłości – świadczenia wychowawczego drugiemu z rodziców dziecka w przypadku śmierci rodzica, któremu świadczenie zostało przyznane (lub który zmarł przed rozpatrzeniem złożonego wniosku). Do niedawna w takiej sytuacji z dniem śmierci jednego z rodziców prawo do przyznanego świadczenia wygasa, gdyż jest to świadczenie osobiste, niezbywalne i niepodlegające dziedziczeniu. Tutaj również warunkiem jest złożenie wniosku przez drugiego rodzica w okresie 3 miesięcy od dnia śmierci rodzica, który do tej pory pobierał świadczenie wychowawcze. Uwaga to nowe rozwiązanie ma zastosowanie do przypadków, które zaistniały po 30 czerwca 2019 r.
Piecza zastępcza
– Bardzo ważną, a nie zawsze dostatecznie eksponowaną zmianą jest to, że od 1 lipca br. świadczenie „500 plus” będzie przysługiwało dzieciom umieszczonym we wszystkich instytucjonalnych miejscach pieczy zastępczej. Przed zmianami były to wyłącznie dzieci przebywające w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Dzisiaj jest to 46,5 tys. dzieci. Od 1 lipca br. ta grupa powiększyła się o ok. 13 tys. dzieci – mówi minister rodziny, pracy i polityki społecznej Bożena Borys-Szopa.
Podobnie jak do tej pory świadczenie przyznawane będzie na wniosek dyrektora placówki i to on zadecyduje, na jakie potrzeby dzieci przeznaczyć pieniądze. Tego typu placówki dysponują środkami na zaspokojenie niezbędnych potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych swoich podopiecznych. Świadczenie „500+” ma pozwolić dzieciom na rozwijanie ich dodatkowych, czasem bardziej kosztownych zainteresowania, na co wcześniej brakowało środków.
O umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej, a także o jego powrocie do rodziny, decyduje sąd, posiłkując się m.in. informacją z gminy. Powrót dziecka do rodziny możliwy jest szczególnie po ustaniu przyczyn, które zdecydowały o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej.
„Rodzina 500 plus” w liczbach
Dzięki zmianom w programie „Rodzina 500 plus” zapowiedzianym w tzw. Nowej Piątce PiS świadczenie wychowawcze otrzyma ok.6,8 mln dzieci w całej Polsce, czyli prawie dwa razy więcej osób niż do tej pory. Wśród nich będą teraz także wszystkie dzieci przebywające w placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
W roku 2019 program „Rodzina 500 plus” będzie kosztował dodatkowe 9,6 mld zł. W kolejnych latach dodatkowy koszt finansowania programu bez kryterium dochodowego wyniesie ok. 20 mld zł. W sumie będzie to 41 mld zł rocznie.
Samorządy dadzą radę
Od 1 lipca ruszył także proces przyjmowania wniosków na kolejny okres na pozostałe świadczenia dla rodzin takie jak: Dobry start, świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
– Pomimo skali zmian, jeżeli chodzi o liczbę wniosków, które będą po 1 lipca składane w gminach, sądzimy, że samorządy bardzo dobrze poradzą sobie z realizacją programu w nowej, bardziej powszechnej odsłonie. Pamiętajmy również o tym, że gminy przyznając świadczenia z rządowego programu, robią to na rzecz swoich mieszkańców, którzy również oczekują od nich w tym zakresie sprawności i skuteczności. Wierzymy, że właśnie tak będzie – wskazuje minister Bożena Borys-Szopa.