- Od 1 września 2025 r. ZUS obniża limity dorabiania dla wcześniejszych emerytów i rencistów.
- Nowy próg, do którego można dorabiać bez obniżki świadczenia, to 6124,10 zł brutto miesięcznie.
- Przekroczenie progu 11 373,30 zł brutto skutkuje całkowitym zawieszeniem świadczenia.
- Wszyscy dorabiający emeryci i renciści muszą zgłosić swoje dochody do ZUS, by uniknąć konieczności zwrotu świadczeń.
Od września 2025 roku wcześniejsi emeryci i renciści, którzy dorabiają do swoich świadczeń, muszą przygotować się na zmiany. ZUS obniża limity przychodów, co oznacza, że tysiące osób mogą stracić część pieniędzy z emerytury lub renty. Dla niektórych seniorów różnica w portfelu sięgnie nawet kilkuset złotych miesięcznie. Powód? Spadek przeciętnego wynagrodzenia w Polsce. W praktyce oznacza to, że aby utrzymać świadczenie w pełnej wysokości, trzeba będzie pilniej niż dotychczas kontrolować wysokość zarobków.
Ile można dorobić?
Od września do listopada 2025 r. osoby pobierające wcześniejsze emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinne czy emerytury pomostowe będą mogły dorobić maksymalnie 6124,10 zł brutto miesięcznie bez obniżenia świadczenia. To mniej niż w poprzednim kwartale (6273,60 zł). Przekroczenie tego progu skutkuje zmniejszeniem wypłaty, a zarobki powyżej 11 373,30 zł brutto oznaczają całkowite zawieszenie emerytury lub renty. Dotychczas limit ten wynosił 11 651 zł.
Zmiany dotyczą wszystkich, którzy nie osiągnęli ustawowego wieku emerytalnego (kobiety 60 lat, mężczyźni 65 lat), pobierających renty socjalne i rodzinne, korzystających z świadczeń pomostowych i kompensacyjnych.
Zmniejszenie świadczeń odbywa się w oparciu o tzw. kwoty maksymalnego zmniejszenia. Obecnie (po waloryzacji marcowej 2025) wynoszą one:
- 939,61 zł dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- 704,75 zł dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
- 798,72 zł dla rent rodzinnych przysługujących jednej osobie.
Oto przykładowe straty:
- przy dochodzie 6200 zł – obniżka o ok. 75 zł,
- przy 6500 zł – strata ok. 370 zł,
- przy 8000 zł – obniżka o maksymalną kwotę, czyli nawet 940 zł.
Dla wielu gospodarstw domowych może to oznaczać realny problem finansowy, szczególnie że świadczenia stanowią często jedyne stałe źródło dochodu.
Podstawa prawna i dane ZUS
Zmiany w limitach dorabiania dla wcześniejszych emerytów wynikają z art. 104 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: ISAP). Kwoty graniczne ustala Prezes ZUS na podstawie przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS. Ostatni komunikat z 12 sierpnia 2025 r. wskazuje, że przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2025 r. wyniosło 8748,63 zł brutto. Szczegółowe dane ZUS dostępne są w Monitorze Polskim i na stronie zus.pl.
Każdy emeryt i rencista, który osiąga dodatkowe przychody, ma obowiązek zgłoszenia tego faktu do ZUS. W tym celu należy wypełnić formularz EROP (Oświadczenie o osiąganiu przychodu). Brak zgłoszenia może skutkować koniecznością zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Do przychodu zalicza się m.in.: wynagrodzenie z umowy o pracę, dochód z działalności gospodarczej, zasiłki (chorobowy, macierzyński, opiekuńczy), świadczenia rehabilitacyjne i wyrównawcze. Nie wlicza się natomiast np. honorariów z tytułu działalności artystycznej i twórczej.
Renta wdowia a limity dorabiania
Od 1 lipca 2025 r. obowiązuje tzw. renta wdowia, wprowadzona ustawą z 26 lipca 2024 r. (ISAP). Jej wysokość to obecnie 15% świadczenia, a od 2027 r. wzrośnie do 25%. W przypadku przekroczenia limitów, renta wdowia także podlega zmniejszeniu. Kwoty potrąceń wynoszą 15% kwot maksymalnego zmniejszenia, czyli m.in.: 140,94 zł dla całkowitej niezdolności do pracy, 105,71 zł dla renty częściowej.
Nowe progi są efektem spadku przeciętnego wynagrodzenia w Polsce o 2,4 proc. w II kwartale 2025 r. w porównaniu z początkiem roku. To pierwszy spadek od wielu miesięcy, związany m.in. z ochłodzeniem koniunktury gospodarczej i mniejszym popytem na rynku pracy. GUS podał, że przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 8748,63 zł. Z kolei jeszcze na początku 2025 r. było to 8962,20 zł. Seniorzy odczują konsekwencje tego spadku w postaci obniżonych progów dorabiania.
Według danych ZUS, w Polsce na początku 2025 r. było ponad 2,1 mln osób pobierających renty i ponad 6 mln emerytów. Około 500 tys. z nich podejmuje dodatkowe zatrudnienie. Dla wielu, dorabianie nie jest wyborem, lecz koniecznością – z uwagi na rosnące koszty utrzymania i inflację. Obniżenie progów może więc pogorszyć sytuację tysięcy seniorów, szczególnie tych mieszkających w dużych miastach, gdzie koszty życia są wyższe.
Źródło: forsal.pl
Podcasty
Playlisty tematyczne
