ZUS zabrał kobiecie pieniądze ze składek. Rząd Tuska interweniuje

W odpowiedzi na doniesienia medialne, MRPiPS wyjaśniło, że zwrot nienależnie opłaconych składek emerytalnych następuje w ciągu 30 dni od momentu wpłynięcia wniosku. Kluczowe jest więc szybkie działanie, ponieważ po upływie pięciu lat następuje przedawnienie roszczenia. Resort pracy stanowczo podkreślił, że składki nie są konfiskowane, a obecne przepisy regulujące te kwestie obowiązują od 2011 roku.

Historia pewnej przedsiębiorczej kobiety…

Sprawę nagłośniła "Gazeta Wyborcza", opisując historię kobiety, która przez 19 lat odprowadzała składki emerytalne z tytułu umowy o pracę, będąc jednocześnie właścicielką firmy, w której pracowała. Gazeta napisała: „ZUS stwierdził, że to, co kobieta odkładała, nie będzie służyć jej emeryturze. Z jej indywidualnego konta w ZUS zniknęło 350 tys. zł. ZUS je przejął i przelał do jednego wielkiego worka  Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wypłacane są z niego emerytury dla wszystkich Polaków”. Według relacji gazety, działania ZUS miały wynikać z nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wprowadzonej w 2022 roku w ramach tzw. Polskiego Ładu. „Jeden z jej artykułów mówi, że po pięciu latach ubezpieczony traci prawo do zwrotu nadpłaconych składek (za takie uznaje się m.in. daniny, których nie powinniśmy według ZUS płacić) i do korekty dokumentów. Składki przepadają” – informuje artykuł.

Jak to działa w praktyce? Wyjaśnienia MRPiPS

Ministerstwo pracy w odpowiedzi na pytania PAP wyjaśniło, że rozliczenia na koncie płatnika składek prowadzone są na podstawie dokumentów rozliczeniowych, które składa płatnik lub sporządza ZUS. Dotyczy to zarówno dokumentów pierworazowych, jak i korygujących, a także dokonanych wpłat. „Jeżeli w wyniku korekt suma wpłat przewyższa sumę zaksięgowanych należności, na koncie powstaje nadpłata. Nadpłata ta podlega z urzędu zaliczeniu na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych składek, chyba że płatnik złoży wniosek o jej zwrot” – przekazał resort. Ważne jest, że zwrot nienależnie opłaconych składek powinien nastąpić w ciągu 30 dni od dnia wpływu wniosku. W przypadku przekroczenia tego terminu, ZUS zobowiązany jest do wypłaty odsetek. Jeśli w trakcie postępowania o zwrot ZUS stwierdzi przeszkody, które uniemożliwiają pozytywne rozpatrzenie wniosku (np. błędy w dokumentach, przedawnienie, zajęcie egzekucyjne), płatnik otrzymuje zawiadomienie o odmowie zwrotu wraz ze wskazaniem przyczyn. W takim przypadku, na żądanie płatnika, sprawa jest rozstrzygana w formie decyzji administracyjnej.

Kluczowe przepisy i terminy przedawnienia

MRPiPS podkreśla, że zasady zwrotu i przedawnienia nienależnie opłaconych składek są określone w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. „Od 2011 r. obowiązuje pięcioletni termin przedawnienia liczony od dnia zawiadomienia o nadpłacie lub od dnia jej opłacenia (w przypadku braku zawiadomienia)” – przypomina ministerstwo. Resort pracy zaznacza, że składki nie są konfiskowane. Osoba zainteresowana lub spółka ma prawo zwrócić się do ZUS o rozstrzygnięcie w indywidualnej sprawie, szczególnie w kwestii uznania składek opłaconych za związane z podleganiem ubezpieczeniom z tytułu bycia wspólnikiem spółki. Ministerstwo dodaje, że składki, które uległy przedawnieniu, są zaliczane na poczet bieżących zobowiązań z tytułu ubezpieczeń społecznych.

Kompetencje ZUS i kontrola sądowa

MRPiPS przypomina, że realizacja przepisów w zakresie ubezpieczeń społecznych, w tym ustalanie obowiązku ubezpieczeniowego, rozliczanie składek oraz wydawanie decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach, należy wyłącznie do kompetencji ZUS. Resort dodaje, że stosowanie prawa przez ZUS podlega kontroli sądowej. „W tym zakresie orzecznictwo Sądu Najwyższego dopuszcza możliwość ustalenia przez ZUS innego tytułu do ubezpieczeń niż zgłoszony, w szczególności w przypadku wspólników spółek z o.o. posiadających większościowe udziały. ZUS prowadzi monitoring i analizę orzeczeń sądów w tym zakresie i w oparciu o nie kształtuje swoją praktykę” – podaje resort.

Z kolei ZUS przekazał PAP, że nie tworzy przepisów, ale wykonuje obowiązujące prawo przyjęte przez parlament. „Nie możemy niestety zabrać głosu co do kwestii postępowań dotyczących podlegania do ubezpieczeń wspólników spółek i konsekwencji zmiany zasad ich podlegania. Brakuje nam niezbędnych informacji co do stanu faktycznego” – zaznaczył Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Aby uniknąć problemów z odzyskaniem nienależnie opłaconych składek emerytalnych, warto pamiętać o kilku kluczowych kwestiach:

• Regularnie kontroluj swoje konto w ZUS.
• W przypadku nadpłaty, niezwłocznie złóż wniosek o zwrot.
• Pamiętaj o pięcioletnim terminie przedawnienia.
• W razie odmowy zwrotu, żądaj decyzji administracyjnej i w razie potrzeby odwołaj się do sądu.
• Skonsultuj się z ekspertem w dziedzinie ubezpieczeń społecznych w przypadku wątpliwości.

Dzięki świadomości swoich praw i terminowemu działaniu, możesz uniknąć utraty swoich ciężko zarobionych pieniędzy i zabezpieczyć swoją przyszłość emerytalną.