Zwyczaje wielkanocne. Jakie potrawy powinny się znaleźć na stole w Wielkanoc?

Zwyczaje wielkanocne - polskie tradycje żywieniowe

Święta Wielkanocne to największe święta chrześcijańskie, obchodzone przez wszystkich wyznawców Chrystusa na całym świecie. Tradycja ustanowiona przez pierwszych chrześcijan przetrwała już ponad 20 wieków. Ponieważ nałożyły się na nią miejscowe zwyczaje różnych ludów, tradycje świąteczne towarzyszące temu najważniejszemu wydarzeniu w chrześcijańskim kalendarzu są nieco inne w każdym kraju.

Na polskim stole wielkanocnym królują jaja, schaby, pasztety i kiełbasy. Dawniej na Wielkanoc obowiązkowo podawano pieczone prosię, faszerowane kaszą gryczaną i z chrzanem w pysku. Dziś apetyty mniejsze, więc takie danie pojawia się tylko podczas wielkanocnych przyjęć weselnych lub na bardzo wystawnych obiadach i spotkaniach rodzinnych w licznym gronie. Na polskim stole króluje oczywiście wieprzowina: szynka, pieczony schab lub polędwice, boczek i biała kiełbasa, A czyli wszystko to, czego nie jadło się od czasu karnawału, podczas długiego postu trwającego od środy popielcowej.

W Wielkanoc trzeba uważać na tłuste potrawy

Tłustemu i ciężkiemu jedzeniu musi towarzyszyć świeżo utarty chrzan. Podaje się go ze słodką śmietaną zakwaszoną jednocześnie cytryną albo z łącznie z tartymi buraczkami, jako tzw. ćwikłę. Ile polskich domów, tyle przepisów na ćwikłę. Warto jednak poznać tradycyjną ćwikłę serwowaną od wieków na Litwie. Przyrządza się ją kilka dni wcześniej z dodatkiem sparzonego kminku. Przyprawa ta, jak wiadomo, bardzo pomaga w trawieniu ciężkich potraw, a w połączeniu z równie pożytecznym chrzanem jest niezastąpioną odtrutką na świąteczne przejedzenie.

Śniadanie wielkanocne to jedna z ważniejszych tradycji

Stół wielkanocny przygotowuje się w formie zimnego bufetu. Wszystkie potrawy ustawia  przeważnie od razu na nakrytym białym obrusem stole, na którym króluje Wielkanocny Baranek (symbol ofiary Chrystusa) w otoczeniu bab - drożdżowych, szafranowych i piaskowych. Wielkanocne śniadanie odbywa się po Rezurekcji. Zaczynają je obowiązkowe życzenia wielkanocne połączone z dzieleniem się "święconym", w tym przede wszystkim - święconym jajkiem.

Życzenia na Wielkanoc 2021. Piękne i wzruszające życzenia wielkanocne dla każdego. Rymowanki i wierszyki

Wielkanocne malowanie jajek

"Święcone", czyli produkty zanoszone do kościoła w koszyczkach w Wielką Sobotę, to duża atrakcja dla dzieci. Tradycja nakazuje bowiem, by w koszyczku ze święconką znalazły się bogato ozdobione jajka – symbol nowego życia. Prawie w każdym polskim domu, tuż przed Świętami Wielkanocnymi odbywa się zatem wielkie zdobienie jajek. Jedni malują je specjalnymi farbkami, inni gotują jaja w łupinach cebuli i potem „kraszą”, czyli skrobiąc nożykami tworzą na skorupkach rozmaite wzory, jeszcze inni zaś posługują się popularną dawniej metodą zdobienia woskiem. Specjalnie wybrane jaja o bialutkich skorupkach znaczy się woskiem w wymyślne wzory, a dopiero potem wkłada do barwnej kąpieli. Po usunięciu wosku zostają na skorupkach białe dekoracje.

Wielkanoc - święto Paschy

Wielkanoc to w naszym klimacie czas dużej obfitości jajek, cielenia się krów i narodzin prosiaków. To dlatego właśnie podaje się takie potrawy, które zawierają ich najwięcej. Wśród deserów nie może zabraknąć paschy, czyli słodkiego białego sera ucieranego z żółtkami i dekorowanego bakaliami, a także tortów, w których jak wiadomo, musi znaleźć się sporo jaj. Biszkopt to przecież świeżo utarte żółtka z cukrem i mąką upieczone w niezbyt gorącym piecu. Przełożony słodkimi masami tworzy najpopularniejszy w Polsce tort.

Mazurki na Wielkanoc

Prawdziwą specjalnością i wyróżnikiem polskiego wielkanocnego stołu są mazurki. Ich rodowód wywodzi się ze wschodnich słodyczy perskich, osmańskich i tureckich. Rzeczpospolita Obojga Narodów graniczyła bowiem przez wieki z Imperium Osmańskim, a wschodnie smakołyki, podobnie jak kobierce czy pasy kontuszowe, były u nas bardzo popularne. Daktyle, rodzynki, migdały czy figi, a także inne suszone owoce, przywozili z Orientu ormiańscy kupcy. Orzechy włoskie i morele uprawiano także powszechnie na południowych kresach Rzeczpospolitej – tereny na południe od Lwowa, jeszcze do lat trzydziestych XX wieku, znane były jako orzechowe zagłębie.  W każdym domu gromadzono jesienią worki orzechów, z których wypiekano zimą rozmaite placki i ciasta. Orzechy – jak wiadomo – doskonale się przechowują, można je więc wykorzystywać przez cały rok. Na przednówku, gdy brakowało świeżych owoców – tylko owoce suszone oraz orzechy i miód były podstawą słodkiej kuchni.