Mieszkanie Plus coraz bliżej. Rząd przyjął program

„Rząd uruchomi Narodowy Program Mieszkaniowy (NPM), który po wdrożeniu programu „Rodzina 500+", będzie jego kolejnym, priorytetowym przedsięwzięciem. To drugi, bardzo ważny element wsparcia polskich rodzin, zwłaszcza wielodzietnych. Zapewnienie mieszkania stanowi podstawę do tworzenia bezpiecznej przyszłości polskim rodzinom" – czytamy w komunikacie Centrum Informacyjnego Rządu.

Program stanowi spełnienie obietnicy złożonej przez Beatę Szydło w exposé, w którym zapowiedziała realizację programu budowy mieszkań, będącego silnym impulsem proinwestycyjnym. Program będzie służył realizacji "Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju" – mieszkalnictwo ma być jednym z ważnych elementów polityki rozwoju.

Powstanie Krajowa Rada Mieszkaniowa
W komunikacie zapowiedziano także, powołanie Krajowej Rady Mieszkaniowej – organu doradczo-oceniającego przy premierze. Wejdą do niej eksperci specjalizujący się w tematyce mieszkaniowej, w tym osoby wyznaczone przez instytucje pozarządowe. Jej zadaniem będzie ocena rocznej informacji o stanie realizacji działań w ramach programu, a także przedstawianie analiz i opinii związanych z polityką mieszkaniową państwa oraz rekomendowanie zmian programowych i legislacyjnych związanych z wykonywaniem programu.

Źródła finansowania
Z programu będzie mógł skorzystać każdy bez względu na wiek. Program składa się z działań regulacyjnych i finansowych, przewidujących wsparcie z budżetu państwa dla rodzin o niskich lub przeciętnych dochodach. Obok, środków pozyskiwanych przez Narodowy Fundusz Mieszkaniowy, pieniędzy budżetowych, poszczególne działania programu będą finansowane również z innych środków publicznych (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, fundusze europejskie), a także ze środków prywatnych, np. gromadzonych w funduszach inwestycyjnych finansujących budowę nowych mieszkań. Działania przewidziane w programie będą wdrażane od IV kwartału 2016 r.

Zobacz także: Rząd ma dziś przyjąć Mieszkanie Plus. Czy program ma szanse na sukces?

Cele programu
Jak informuje Centrum Informacyjne Rządu, głównymi celami programu są: zwiększenie liczby mieszkań przypadających na 1000 mieszkańców, zmniejszenie liczby oczekujących na najem mieszkania gminnego oraz zmniejszenie liczby osób mieszkających w warunkach substandardowych.
Mają one zostać zrealizowane za pośrednictwem działań, opartych na czterech filarach: mieszkanie dostępne, finansowanie stabilne i efektywne, nowoczesne, oszczędne i bezpieczne warunki zamieszkania oraz dobre prawo.

Mieszkanie dostępne
Zgodnie z przyjętą uchwałą, powstaną tańsze mieszkania na wynajem z możliwością nabycia do nich prawa własności. Średni czynsz (bez uwzględnienia kosztów eksploatacji oraz mediów) w mieszkaniu na wynajem wyniesie od 10 do 20 zł za metr kwadratowy, czyli będą to lokale dostępne cenowo. W opcji najmu z docelowym wykupem mieszkania stawka czynszu ma wynieść ok. 12–24 zł za metr kwadratowy. Preferowane będą rodziny wielodzietne i rodziny o niskich dochodach, ale prawo ubiegania się o najem będą mieli wszyscy obywatele. Operacyjne prowadzenie inwestycji oraz zarządzanie wybudowanym zasobem będzie zadaniem m.in. Narodowego Operatora Mieszkaniowego. Obecnie pilotażowo tę funkcję pełni Bank Gospodarstwa Krajowego.

Zwiększenie wsparcia dla społecznego budownictwa czynszowego
Program uzupełnienia rozwiązania wspierające społeczne budownictwo czynszowe (chodzi o budowę mieszkań na wynajem o niskich czynszach). Samorządy będą mogły wnioskować o dofinansowanie 35–55 proc. kosztów budowy mieszkań komunalnych i chronionych oraz noclegowni i schronisk dla bezdomnych.

Przewidziano również wsparcie budownictwa społecznych mieszkań czynszowych, budowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, towarzystwa budownictwa społecznego lub inne podmioty (np. deweloperów). Nowym instrumentem wsparcia będzie dotacja dla gmin (20 proc. kosztów inwestycji), które wspólnie z inwestorami będą budowały mieszkania o niskim czynszu przeznaczonym dla określonej (m.in. kryteriami dochodowymi) grupy osób. Czynsz za wynajem takiego mieszkania nie będzie wyższy niż 4 proc. wartości odtworzeniowej. Ocenia się, że będą to mieszkania dla mniej zamożnych rodzin lub osób młodych, chcących założyć rodzinę oraz osób opuszczających lokale komunalne.

Czytaj też: Mieszkanie Plus. Hit czy kit? [SONDA]

Dodatkowo, spółki gminne oraz spółdzielnie mieszkaniowe i towarzystwa budownictwa społecznego, będą mogły ubiegać się o preferencyjne kredyty w Banku Gospodarstwa Krajowego – z dopłatą budżetową – na budowę społecznych mieszkań czynszowych lub spółdzielczych lokatorskich. W tym przypadku czynsz nie będzie wyższy niż 5 proc. wartości odtworzeniowej.

Systematyczne oszczędzanie na cele mieszkaniowe
Program stwarza możliwość oszczędzania – na zakup, budowę oraz remont mieszkania lub domu jednorodzinnego – na tzw. subkontach mieszkaniowych: Indywidualnych Kontach Mieszkaniowych. Środki mają być gromadzone na IKM, założonych w bankach i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Oszczędności będą zwolnienie z podatku dochodowego od zysków kapitałowych. Niektóre cele mieszkaniowe będą wspierane premią wypłacaną z budżetu państwa, której wysokość będzie zależeć m.in. od wielkości rodziny.

Finansowanie stabilne i efektywne
Narodowy Fundusz Mieszkaniowy będzie wykorzystywał grunty należące do Skarbu Państwa pod budowę mieszkań na wynajem, co zwiększy ich dostępność. Będzie pełnił funkcję „banku ziemi", wykorzystywanej do realizacji budownictwa mieszkaniowego. Grunty będące w posiadaniu NFM będą przekazywane pod budowę mieszkań na wynajem, w tym z opcją dochodzenia do własności, Narodowemu Operatorowi Mieszkaniowemu i innym podmiotom o statusie operatorów mieszkaniowych.

Warunki zamieszkania: nowoczesne, oszczędne i bezpieczne
Przewidziano instrumenty prowadzące do poprawy standardu technicznego istniejących zasobów mieszkaniowych, a tym samym polepszenia warunków mieszkaniowych. Ze środków krajowych i funduszy europejskich wspierane będą inwestycje remontowe i termomodernizacyjne. Kontynuowane będzie wsparcie procesów rewitalizacyjnych na obszarach zdegradowanych. Założono też wsparcie tworzenia infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu.

Dobre prawo
Przewidziano m.in. regulacje dotyczące funkcjonowania rynku mieszkań na wynajem i organizacji procesu inwestycyjno-budowlanego, a także funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych, gmin i towarzystw budownictwa społecznego w celu ułatwienia budowy mieszkań i gospodarowania wybudowanym zasobem. Podstawowym działaniem będzie przygotowanie nowego Kodeksu urbanistyczno-budowlanego. Zmienione zostaną regulacje określające zasady funkcjonowania rynku najmu. Przewidziano racjonalizację zasad gospodarowania zasobem mieszkań komunalnych. Założono rozwój spółdzielczości mieszkaniowej w segmencie dostępnych mieszkań. Przygotowana zostanie nowelizacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Źródło: Centrum Informacyjne Rządu, oprac. GS