Ciepły grudzień i brak śniegu to pułapka dla ozimin. Zobacz, jak zabezpieczyć uprawy przed mrozem

• Eksperci ostrzegają, że brak pokrywy śnieżnej w połączeniu z zapowiadanymi mrozami stwarza ekstremalne ryzyko wymarzania ozimin
• Prawidłowe nawożenie potasem oraz mikroelementami jest kluczowe dla wzmocnienia odporności roślin przed nadejściem niskich temperatur
• Analiza Top Agrar pokazuje, że ciepły grudzień sprzyja rozwojowi pleśni śniegowej nawet przy braku śniegu
• Na rynku w 2025 roku dostępne są nowe odmiany zbóż o podwyższonej mrozoodporności, które lepiej radzą sobie ze zmiennymi warunkami zimowymi

Brak śniegu a wymarzanie ozimin. Jakie zagrożenia niesie ciepły grudzień?

Tegoroczny grudzień stawia przed rolnikami spore wyzwania, a nietypowa pogoda budzi uzasadniony niepokój o stan upraw ozimych. Jak informuje serwis PogodaJutro, temperatury w Polsce balansują wokół zera, wahając się od -1°C do 2°C. Takie warunki zakłócają naturalny proces hartowania roślin, utrudniając im właściwe przygotowanie się do zimy. Największym problemem jest jednak brak stabilnej pokrywy śnieżnej. Eksperci portalu Nawozy.eu przypominają, że warstwa śniegu o grubości 10-30 cm działa jak naturalna kołdra, która stabilizuje temperaturę gleby i chroni system korzeniowy. Bez tej ochrony rośliny są bezbronne, zwłaszcza że prognozy TVN24 Meteo zapowiadają po 20 grudnia gwałtowne ochłodzenie, z możliwymi spadkami temperatury nawet poniżej -10°C. W takich okolicznościach, jak zauważa SuperBIZ, ryzyko wymarznięcia nieprzygotowanych ozimin jest bardzo wysokie.

Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że poprzednia zima 2024/2025 była wyjątkowo łagodna. Według analiz portalu AgroProfil, wegetacja w wielu regionach praktycznie nie została przerwana, przez co rośliny są teraz znacznie bardziej wrażliwe na uszkodzenia mrozowe. Ciepła i bezśnieżna aura niesie ze sobą również inne zagrożenia. Jak ostrzega Top Agrar, takie warunki sprzyjają rozwojowi pleśni śniegowej, choroby, która paradoksalnie coraz częściej atakuje zboża nawet bez obecności śniegu. Co więcej, nietypowo wysokie temperatury zmuszają do wzmożonej czujności w kwestii szkodników. Specjaliści z Top Agrar sugerują, by gdy tylko temperatura przekroczy 6°C, rozważyć jak najwcześniejsze wystawienie żółtych naczyń w celu monitorowania nalotu chowacza brukwiaczka i czterozębnego.

Jak chronić oziminy przed mrozem? Od nawożenia potasem po nowe odmiany

W obliczu niepewnej aury kluczowe staje się świadome i przemyślane wsparcie roślin. Eksperci z portalu Nawozy.eu zalecają, aby w strategii nawożenia postawić na potas oraz mikroelementy, takie jak miedź, cynk i mangan. Składniki te wzmacniają ściany komórkowe, co bezpośrednio przekłada się na lepszą odporność roślin na niskie temperatury. Gdy pojawia się bezpośrednie zagrożenie przymrozkami, serwis Calfert podpowiada konkretne rozwiązania. Jeśli gleba jest sucha, warto ją podlać, a same uprawy można zabezpieczyć, okrywając je białą agrowłókniną, na przykład o gramaturze P-23. Wsparciem mogą być również specjalistyczne preparaty, takie jak POTASIL PLUS KRZEM czy VALKIRIA POWER ALG. Nie należy też zapominać o działaniach długofalowych, do których należy wymóg Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) dotyczący utrzymania okrywy glebowej na co najmniej 80% gruntów ornych do 15 października, co dodatkowo chroni glebę przed erozją.

Rolnicy mają do dyspozycji także coraz więcej nowoczesnych rozwiązań technologicznych i biologicznych. Jak podaje SuperBIZ, w 2025 roku na rynku pojawiły się nowe odmiany zbóż o podwyższonej mrozoodporności, w tym 22 odmiany pszenicy ozimej i 8 żyta, które znacznie lepiej radzą sobie ze zmiennymi warunkami. AgroProfil zwraca z kolei uwagę na rosnącą popularność systemów oprysku selektywnego (tzw. spot spraying). Pozwalają one na aplikację środków ochrony tylko w miejscach realnego zagrożenia, co może przynieść oszczędności od 30% do nawet 70%. Ciekawą alternatywą są preparaty biologiczne oferowane przez firmę InterMag, na przykład BACTIM® i MYCOTIM. Wzmacniają one naturalną odporność roślin na niekorzystne warunki, a ich stosowanie może być objęte dopłatami w ramach Ekoschematów. Połączenie sprawdzonych praktyk z innowacyjnymi rozwiązaniami daje rolnikom solidne narzędzia do ochrony upraw i minimalizowania ryzyka, nawet w obliczu tak nieprzewidywalnej zimy.