Zapomnijcie o zbożu! Ta uprawa daje 40 ton z hektara i 4000 zł za tonę

• Topinambur osiąga plony od 5 do 40 ton z hektara przy cenie 2000-4000 zł za tonę
• Roślina rośnie na tym samym stanowisku nawet 150 lat bez konieczności ponownych nasadzeń
• Nie wymaga środków ochrony roślin ani specjalnych nawozów, idealna dla gospodarstw ekologicznych
• Materiał z polskiej plantacji sprzedawany jest nawet do Armenii, Australii i Madagaskaru

Uprawa topinamburu – od myśliwskiej pasji do intratnego biznesu

Historia plantacji w Józefowie w powiecie pleszewskim rozpoczęła się w latach 80. XX wieku, donosi portal Wiescirolnicze.pl. Mirosław Mikołajczyk, emerytowany leśniczy i myśliwy, zasadził pierwszy hektar topinamburu jako naturalne schronienie dla bażantów. Okazało się jednak, że słonecznik bulwiasty doskonale radzi sobie na słabych glebach V i VI klasy.

Prawdziwy przełom nastąpił w 2005 roku, gdy syn plantatorów – Kasjan, wówczas jeszcze licealista – wystawił pierwsze ogłoszenia w internecie. Klienci zaczęli zgłaszać się sami. Dziś rodzina Mikołajczyków prowadzi jedną z najstarszych i największych ekologicznych plantacji topinamburu w Polsce na powierzchni około 20 hektarów.

Topinambur – cena materiału sadzeniowego i rentowność uprawy

Materiał sadzeniowy ekologiczny kosztuje od 3000 do 4000 zł za tonę, konwencjonalny jest tańszy – 2000-3000 zł za tonę. Na hektar potrzeba 1,5-2 ton bulw. To wydatek jednorazowy, bo uprawa topinamburu nie wymaga ponownego sadzenia przez wiele lat.

Plon 5-40 ton z hektara, pomnożony przez około 2000 zł za tonę surowca, daje bardzo wysoką rentowność, szczególnie w porównaniu z tradycyjnymi uprawami, jak ziemniak, cebula czy zboża

– podkreśla Kasjan Mikołajczyk.

Gospodarstwo od ponad 10 lat posiada certyfikat ekologiczny. Wszystkie procesy produkcyjne odbywają się bez chemicznych środków ochrony roślin i nawozów. To pozwala na dodatkowe dopłaty dla posiadaczy gospodarstw ekologicznych.

Sprzedaż topinamburu – brak problemów ze zbytem

– Od kilkunastu lat nie było takiej sytuacji, abyśmy nie sprzedali wszystkich plonów. Często zdarza się wręcz tak, że brakuje towaru – mówi producent. Zapotrzebowanie rośnie, bo rolnicy szukają alternatyw dla popularnych upraw.

Topinambur z Józefowa trafia do klientów w całej Polsce jako materiał sadzeniowy. Jako warzywo sprzedawany jest nawet do Armenii i Australii. Paczka 20-30 kg została wysłana również na Madagaskar, gdzie polski naukowiec testował zachowanie rośliny w tropikalnym klimacie.

Jak uprawiać topinambur – wymagania i warunki

Słonecznik bulwiasty doskonale sprawdza się na glebach lekkich i przewiewnych. Nie lubi stanowisk podmokłych i gliniastych. Warunkiem dobrego wzrostu jest wstępne odchwaszczenie pola i utrzymanie pH gleby na poziomie obojętnym.

Sadzenie możliwe jest jesienią i wiosną, choć sadzenie jesienne zapewnia dłuższy okres wegetacji i wyższe plony. Wykorzystuje się do tego sadzarkę kubełkową. W początkowej fazie rozwoju trzeba spulchnić glebę pielnikiem, by zlikwidować chwasty. Po osiągnięciu kilkunastu centymetrów wzrostu topinambur sam zacienia międzyrzędzia.

Plantacja nie wymaga stosowania pestycydów. Roślina nie jest atakowana przez szkodniki ani choroby, bo jest to uprawa niszowa w Polsce.

Zbiór i magazynowanie topinamburu

Pod koniec października lub na początku listopada rolnicy koszą nadziemną część sieczkarnią do kukurydzy. Rozdrobniona masa zostaje na gruncie jako źródło próchnicy. Następnie przychodzi czas na zbiór kopaczką elewatorową lub kombajnem ziemniaczanym.

Topinambur znosi mrozy do -50°C, dzięki czemu bulwy można zbierać aż do końca kwietnia. Naturalnym magazynem pozostaje gleba. To rozwiązanie eliminuje koszty przechowywania.

Jeśli plantacja ma zostać zlikwidowana, wystarczy wiosną dwukrotnie przyorać rosnące rośliny. Stracą wtedy energię do wytworzenia nowych kłączy i zostanie zwalczona bez środków chemicznych.

Zastosowanie topinamburu – od kuchni po przemysł

W gospodarstwie dominuje odmiana Albik – biała, plenna i samoodnawiająca się. Bulwy mają delikatny orzechowy posmak i nadają się do jedzenia na surowo. W kuchni wykorzystuje się je do zup-kremów, chipsów, kiszonek, sałatek oraz dań smażonych.

Najcenniejszym składnikiem jest inulina, szczególnie ważna w diecie diabetyków. Surowiec trafia także do przemysłu kosmetycznego i alkoholowego. Leśnicy tworzą z topinamburu poletek zaporowe, dzięki którym dzika zwierzyna nie niszczy upraw rolnych.

Pozostała część gospodarstwa Mikołajczyków to rośliny miododajne, wspierające rodzinną pasiekę. To pokazuje, jak można łączyć różne gałęzie produkcji rolnej w harmonijny i dochodowy biznes.