- Najnowszy raport IJHARS ujawnia, że powierzchnia upraw ekologicznych w Polsce wzrosła w 2024 roku o prawie 9%
- Dopłaty w ramach Planu Strategicznego dla WPR stanowią kluczowy motor napędowy dla gospodarstw przechodzących na produkcję ekologiczną
- Analiza danych wskazuje, że siłą napędową ekologicznej transformacji są przede wszystkim gospodarstwa o areale od 10 do 50 hektarów
- Nowe formy wsparcia dla rolników ekologicznych w 2025 roku obejmują między innymi preferencyjny Kredyt Ekologiczny na inwestycje
Ilu jest producentów ekologicznych w Polsce? Dane o areale i liderach regionalnych
Rolnictwo ekologiczne w Polsce przeżywa prawdziwy rozkwit, a najnowsze dane potwierdzają ten pozytywny trend. Z „Raportu o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2023-2024”, opublikowanego przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS), dowiadujemy się, że w 2024 roku liczba producentów ekologicznych wzrosła o 3,3% i sięgnęła blisko 25 tysięcy. Jeszcze większe wrażenie robi przyrost powierzchni upraw, która zwiększyła się aż o 8,7%, osiągając ponad 691 tysięcy hektarów. Eksperci z IJHARS szacują, że jeśli ta dynamika się utrzyma, to jeszcze w tym roku areał ekologiczny może przekroczyć symboliczną barierę 700 tysięcy hektarów. Warto wiedzieć, że polski sektor eko zdominowany jest przez produkcję roślinną. Zajmuje się nią ponad 93% gospodarstw, które skupiają się głównie na uprawie zbóż i roślin paszowych.
Raport IJHARS pokazuje, że rozwój rolnictwa ekologicznego nie jest równomierny w całym kraju. Na mapie Polski wyróżniają się szczególnie województwa pomorskie i wielkopolskie, gdzie w 2024 roku odnotowano imponujący wzrost powierzchni upraw, odpowiednio o 16,6% i 15,6%. Ciekawostką jest fakt, że siłą napędową ekologicznej transformacji są przede wszystkim gospodarstwa średniej wielkości, o areale od 10 do 50 hektarów. To one stanowią najliczniejszą grupę wśród producentów eko. Z danych wynika również, że aż 37% gospodarstw ekologicznych prowadzi jednocześnie produkcję konwencjonalną. Jest to często świadoma i bezpieczna strategia, pozwalająca na stopniowe przestawianie się na nowe metody. Taki proces wymaga bowiem czasu, znanego jako okres konwersji, który dla upraw rocznych trwa dwa lata, a dla sadów czy innych upraw wieloletnich nawet trzy lata, zanim plony uzyskają certyfikat ekologiczny.
Dopłaty, kredyty i cele rządowe. Jakie wsparcie otrzymują rolnicy ekologiczni?
Dynamiczny wzrost liczby gospodarstw ekologicznych to nie tylko efekt rynkowy, ale również wynik zaplanowanych działań państwa. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dokumencie „Ramowy Plan Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce na lata 2021-2030” wyznaczyło ambitny cel. Do 2030 roku uprawy ekologiczne mają zająć 7% wszystkich użytków rolnych, co w praktyce oznacza przekroczenie miliona hektarów. Głównym motorem napędowym tych zmian są dopłaty w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, którymi zarządza Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Rolnicy mogą korzystać między innymi ze specjalnych ekoschematów, takich jak dodatkowe płatności za dobrostan zwierząt. W szerszej, europejskiej perspektywie, Polska, według danych Eurostatu za 2023 rok, plasuje się w środku stawki. Liderami na kontynencie pozostają Włochy, Francja i Niemcy.
System wsparcia dla rolników ekologicznych nie ogranicza się wyłącznie do dopłat bezpośrednich. W bieżącym, 2025 roku, pojawiły się nowe możliwości finansowania, jak choćby Kredyt Ekologiczny z Banku Gospodarstwa Krajowego, przeznaczony na inwestycje związane z poprawą efektywności energetycznej w gospodarstwie. Dodatkowo Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) uruchomiło konkursy z funduszy europejskich oraz Krajowego Planu Odbudowy. Przewidziano w nich 16 milionów złotych na zakup mobilnych laboratoriów dla ośrodków doradztwa rolniczego oraz 95 milionów złotych na wsparcie dla przedsiębiorców. Równolegle do działań finansowych prowadzone są także inicjatywy edukacyjne. Dobrym przykładem jest kampania informacyjna Ministerstwa Rolnictwa, która ruszyła 23 września podczas Dnia Rolnictwa Ekologicznego. Jej celem jest budowanie świadomości konsumentów na temat zalet żywności eko, co w przyszłości przełoży się na stabilny popyt i dalszy rozwój całego sektora.
Podcasty
Playlisty tematyczne
