- Nowa strategia Komisji Europejskiej ujawnia, jak od 2027 roku podwoją się środki finansowe na wsparcie dla młodych rolników
- Bezzwrotna dotacja w ramach programu Premie dla młodych rolników to nawet 200 tysięcy złotych na rozpoczęcie działalności rolniczej
- Eksperci wskazują, że kluczowym elementem unijnej pomocy będzie pakiet startowy o wartości do 300 tysięcy euro na inwestycje i szkolenia
- Preferencyjne kredyty na zakup ziemi oraz dofinansowanie do produkcji zwierzęcej to filary krajowego systemu wsparcia
- Stopniowe wycofywanie dopłat bezpośrednich dla rolników pobierających emerytury od 2032 roku ma ułatwić przejęcie gospodarstwa
Coraz mniej młodych rolników w Unii. Jak nowa strategia ma to zmienić?
Dane opublikowane w tym roku przez Eurostat rysują dość ponury obraz europejskiego rolnictwa. Średni wiek rolnika w Unii Europejskiej wynosi już 57 lat, a zaledwie 12 proc. wszystkich gospodarzy ma mniej niż 40 lat. W Polsce sytuacja wygląda nieco lepiej, ponieważ według tych samych statystyk 21 proc. gospodarstw prowadzą osoby przed czterdziestką, jednak to wciąż za mało, aby zapewnić stabilną przyszłość produkcji rolnej. W odpowiedzi na te wyzwania Komisja Europejska w październiku 2025 roku przedstawiła nową Strategię Odnowy Pokoleniowej w Rolnictwie. Jej cel jest ambitny: podwojenie udziału młodych rolników w Unii do 2040 roku, tak aby stanowili oni jedną czwartą wszystkich producentów żywności. Aby plan się powiódł, od 2027 roku co najmniej 6 proc. całego budżetu Wspólnej Polityki Rolnej zostanie przeznaczone bezpośrednio na wsparcie tej grupy, co oznacza podwojenie obecnych nakładów finansowych.
Nowa strategia to jednak nie tylko deklaracje, ale przede wszystkim konkretne narzędzia, które mają ułatwić start młodym. Kluczowym elementem jest pakiet startowy o wartości do 300 tysięcy euro, przeznaczony na rozpoczęcie działalności. Środki te będzie można wykorzystać nie tylko na inwestycje, ale również na niezbędne szkolenia i wsparcie doradcze. Komisja proponuje także rozwiązanie, które ma zachęcić starszych gospodarzy do przekazywania ziemi następcom, czyli stopniowe wycofywanie dopłat bezpośrednich dla rolników pobierających emerytury od 2032 roku. Dodatkowo powstanie Europejskie Obserwatorium Ziemi Rolnej, którego zadaniem będzie monitorowanie cen gruntów i walka ze spekulacją. Młodzi rolnicy zyskają też dostęp do programu Erasmus for Young Entrepreneurs, oferującego naukę u doświadczonych przedsiębiorców z innych krajów Unii oraz wsparcie finansowe w wysokości od 530 do 1100 euro miesięcznie.
Premie, kredyty, dotacje. Na jakie wsparcie może liczyć młody rolnik w Polsce?
Na naszym krajowym podwórku najważniejszym instrumentem wspierającym wymianę pokoleniową jest program „Premie dla młodych rolników” (interwencja I.11). W bieżącym roku nabór wniosków trwał od 2 czerwca do 31 lipca. Jak podaje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), do rozdysponowania było 811 milionów złotych, a maksymalna kwota jednorazowej, bezzwrotnej dotacji wynosiła 200 tysięcy złotych. Aby ubiegać się o te środki, kandydat nie mógł mieć ukończonego 41. roku życia, a swoją działalność rolniczą musiał rozpocząć nie wcześniej niż 24 miesiące przed złożeniem wniosku. Wśród wymogów znalazło się również posiadanie kwalifikacji zawodowych, ewentualnie zobowiązanie do ich uzupełnienia, oraz przedstawienie solidnego biznesplanu na co najmniej trzy lata. Warto dodać, że po podpisaniu umowy beneficjent musi skorzystać z kompleksowego programu doradczego, co potwierdza Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie.
Bezzwrotne premie to jednak nie wszystko, na co mogą liczyć młodzi gospodarze w Polsce. Dostępne jest również preferencyjne finansowanie zakupu ziemi w ramach linii kredytowej MRcsk. Umożliwia ona pokrycie do 90 proc. wartości nabywanych gruntów, a kwota kredytu może sięgnąć nawet 5 milionów złotych. Według informacji ARiMR, Agencja może pomóc w spłacie do 60 proc. kapitału, przy czym maksymalne wsparcie wynosi 20 tysięcy euro. Specjalne dofinansowanie przewidziano także dla osób inwestujących w produkcję zwierzęcą, które mogą otrzymać do 300 tysięcy złotych na budowę lub modernizację budynków inwentarskich. Sam proces przejmowania gospodarstw ułatwiają też zmiany prawne, jak nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn z tego roku, która zniosła obowiązek dostarczania notariuszowi zaświadczenia z urzędu skarbowego. Wszystkie te działania tworzą coraz bardziej sprzyjający klimat do tego, by młodzi ludzie z odwagą podejmowali decyzję o związaniu swojej przyszłości z polską ziemią.
Podcasty
Playlisty tematyczne
