- Dane ARiMR ujawniają, dlaczego nowe zasady ekoschematów zniechęciły w tym roku ponad 90 tysięcy rolników
- Uproszczone systemy uprawy to obecnie najbardziej opłacalny ekoschemat ze stawką 262,56 zł/ha
- Analiza MRiRW potwierdza, że drastyczna obniżka dopłaty sprawiła, iż wymieszanie słomy z glebą straciło na popularności
- Zapowiedziane zmiany w dopłatach od 2026 roku wprowadzają nową płatność za ochronę torfowisk sięgającą nawet 2387 zł/ha
Spadek zainteresowania ekoschematami. Jakie nowe zasady zniechęciły rolników?
W bieżącym roku rolnicy musieli zmierzyć się z istotnymi zmianami w zasadach przyznawania dopłat za ekoschematy, co wpłynęło na ogólne zainteresowanie tym wsparciem. Wprowadzono dwa kluczowe ograniczenia: limit płatności obejmujący maksymalnie 300 hektarów w gospodarstwie, z wyjątkiem retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych, oraz możliwość łączenia najwyżej dwóch praktyk na tej samej działce. Jak podaje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), nowelizacje te bezpośrednio przełożyły się na decyzje gospodarzy. W porównaniu z rokiem 2024, liczba wniosków spadła o 22%, co oznacza, że o wsparcie ubiegało się o 91 tysięcy rolników mniej. Zmniejszył się również areał objęty ekoschematami, z ponad 13 milionów do około 11 milionów hektarów. Rolnicy, którzy zdecydowali się na udział, mogą spodziewać się końcowych wypłat od 1 grudnia tego roku, a ARiMR ma czas na realizację płatności do 30 czerwca 2026 roku.
Najpopularniejsze ekoschematy 2025. Jak zmieniły się stawki i co opłaca się najbardziej?
Zmiany w zasadach wpłynęły nie tylko na ogólną liczbę wniosków, ale także na to, które praktyki cieszyły się największym powodzeniem. Jak informuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW), doszło do sporych przetasowań. Największym przegranym okazał się dotychczasowy lider, czyli wymieszanie słomy z glebą. W ubiegłym roku praktykę tę wybrało aż 208 tysięcy gospodarzy, podczas gdy w 2025 roku już tylko nieco ponad 99 tysięcy. Kluczowym powodem tej zmiany była obniżka punktacji z dwóch do jednego punktu, co w praktyce zmniejszyło dopłatę z blisko 135 zł do około 88 zł za hektar. Na czoło wysunęły się natomiast uproszczone systemy uprawy, na które zdecydowało się ponad 144 tysiące rolników. Ich rosnąca popularność wynika nie tylko z atrakcyjnej stawki 262,56 zł/ha, ale również z realnych oszczędności na paliwie i mniejszej pracochłonności. W tym roku pojawiła się też nowa propozycja, czyli ekoschemat promujący stosowanie materiału siewnego kategorii elitarnej lub kwalifikowanej. Skorzystało z niego ponad 21 tysięcy rolników, a stawki wsparcia są zróżnicowane w zależności od uprawy: od ponad 104 zł/ha dla zbóż, przez blisko 169 zł/ha dla strączkowych, aż po prawie 437 zł/ha w przypadku ziemniaków.
Nowe normy i ułatwienia w 2025 roku. Co zmieni się w dopłatach od 2026?
Tegoroczne zmiany to nie tylko kwestia stawek, ale także nowych wymogów i pewnych ułatwień w agrotechnice. Zgodnie z danymi MRiRW, od 2025 roku rolników obowiązuje nowa norma GAEC 2, która ma na celu ochronę cennych terenów podmokłych i torfowisk. W praktyce oznacza to wprowadzenie zakazu orki, przekształcania trwałych użytków zielonych czy budowy nowych systemów drenujących na tych wrażliwych obszarach. Z drugiej strony, wprowadzono też udogodnienia, o których informuje Parlament Europejski. Gospodarstwa ekologiczne zyskały uproszczenie, ponieważ ich certyfikowane grunty lub te w okresie konwersji są automatycznie uznawane za spełniające część norm środowiskowych. Patrząc w przyszłość, zapowiedziano już kolejne istotne modyfikacje na 2026 rok. Rolnicy mogą spodziewać się wprowadzenia nowej, trójwariantowej płatności za ochronę torfowisk, ze stawkami od 581 zł do nawet 2387 zł za hektar. Planuje się także wdrożenie zasady „jednej kontroli” w roku, co ma znacznie ograniczyć biurokrację i ułatwić prowadzenie gospodarstwa.
Podcasty
Playlisty tematyczne
