- Raport Koalicji Klimatycznej z 2025 roku ujawnia, że to susze odpowiadają za ponad 70% wszystkich strat w polskim rolnictwie
- Trwa nabór wniosków ARiMR o pomoc klęskową, gdzie wsparcie na hektar może wynieść nawet 3 000 zł
- Stosowanie międzyplonów jest skuteczną i wspieraną w ramach ekoschematów metodą na walkę ze skutkami suszy
- Analiza Ministerstwa Rolnictwa potwierdza, że dopłaty do ubezpieczeń upraw pokrywają aż 65% składki
- Nowoczesne odmiany roślin o podwyższonej tolerancji na niedobory wody stają się kluczowym elementem strategii ochrony plonów
Miliardowe straty w rolnictwie. Jakie jest wsparcie i dopłaty do ubezpieczeń?
Ekstremalne zjawiska pogodowe stają się coraz poważniejszym wyzwaniem dla polskiego rolnictwa, a dane nie pozostawiają złudzeń. Jak wynika z raportu Koalicji Klimatycznej z 2025 roku, to właśnie susze odpowiadają za ponad 70% wszystkich strat w sektorze. Przekłada się to na konkretne straty finansowe, które w uprawach bulwiastych, zbożowych i oleistych mogą sięgać od 3,9 do nawet 6,5 mld złotych rocznie. Z kolei dane z Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej (SMSR) pokazują, że tylko w bieżącym roku skutki huraganów, gradu, deszczów nawalnych czy przymrozków dotknęły aż 1340 gmin. W sumie poszkodowanych zostało 66 tysięcy gospodarstw na imponującym areale 700 tysięcy hektarów. Skalę problemu potwierdza również analiza Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego (IOŚ-PIB), według której roczne straty gospodarcze w Polsce spowodowane przez pogodowe anomalie wynoszą średnio 6 miliardów złotych, z czego rolnictwo ponosi ponad połowę tych kosztów.
W odpowiedzi na tak dotkliwe straty, rolnicy mogą liczyć na konkretne wsparcie. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) uruchomiła nabór wniosków o pomoc klęskową, który potrwa od 27 października do 15 listopada tego roku. Stawka wsparcia może wynieść do 3 000 zł na hektar tych upraw, w których szkody przekroczyły 70% plonu. Kluczowym filarem ochrony gospodarstwa pozostają jednak ubezpieczenia. Jak informuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, producenci rolni mogą skorzystać z dopłat w wysokości 65% do składki ubezpieczeniowej. Warto przy tym pamiętać, że warunkiem otrzymywania dopłat bezpośrednich jest obowiązek ubezpieczenia co najmniej połowy areału upraw od przynajmniej jednego z ryzyk, takich jak grad, przymrozki, powódź czy susza. Dostępne było również wsparcie na ubezpieczenie zwierząt gospodarskich od chorób, gdzie ARiMR refundowało 70% kosztów składki, jednak nabór na to działanie zakończył się 29 września.
Jak walczyć ze skutkami suszy? Międzyplony, dopłaty i nowe odmiany roślin
Jednym z najczęściej wybieranych i wspieranych finansowo sposobów na adaptację do zmieniających się warunków jest stosowanie międzyplonów. W 2025 roku z tej prostej, a zarazem skutecznej metody korzysta już 56% polskich gospodarstw. Zgodnie z danymi ARiMR, rolnicy realizujący ten ekoschemat mogą liczyć na dopłatę w wysokości 437,60 zł na hektar. Aby ją otrzymać, należy wysiać mieszankę co najmniej dwóch gatunków roślin w terminie od 1 lipca do 1 października i pozostawić ją na polu do 15 lutego następnego roku. Taka praktyka nie tylko poprawia strukturę i żyzność gleby, ale przede wszystkim pomaga zatrzymać w niej bezcenną wodę. Duże zainteresowanie tym rozwiązaniem potwierdza liczba ponad 135 tysięcy wniosków złożonych na pięć głównych ekoschematów, w tym właśnie na międzyplony, które pomagają spełnić wymogi normy GAEC 6, chroniąc glebę przed erozją.
Poza sprawdzonymi metodami agrotechnicznymi, rolnicy coraz chętniej sięgają po nowoczesne odmiany roślin, które lepiej radzą sobie w trudnych warunkach. Firmy takie jak Chemirol czy Agrosimex informują o rosnącej popularności odmian kukurydzy, na przykład Koletis, czy pszenicy ozimej SU Hyreal F1. Charakteryzują się one podwyższoną tolerancją na niedobory wody, jednocześnie zachowując wysoki potencjał plonowania. Warto jednak spojrzeć na problem szerzej. Jak podkreśla Wielkopolska Izba Rolnicza, kluczowe jest zwiększenie retencji wody w całym krajobrazie, która w Polsce wynosi zaledwie 7,5%, podczas gdy w Hiszpanii sięga 40%. Dlatego obok działań w pojedynczych gospodarstwach, realizowane są także większe projekty, jak „Wsparcie działań adaptacyjnych dla Polski Wschodniej” czy wdrażany przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) system integrowanej produkcji, które razem tworzą kompleksową odpowiedź na wyzwania klimatyczne.
