Sprzedaż płodów rolnych do szkół. Nowy program może być szansą na stały dochód

• Analiza programów KOWR ujawnia, jak budżet 244,7 mln zł na rok 2025/2026 wspiera lokalnych rolników dostarczających produkty do szkół
• Nowy program pilotażowy 'Stołówka Stąd!' otwiera przed rolnikami z Podlasia pewny rynek zbytu na świeże, regionalne produkty
• Badania naukowe potwierdzają, że skracanie łańcucha dostaw jest kluczowe dla redukcji kosztów transportu i emisji CO2
• Współpraca ze szkołami to rosnąca szansa na promowanie żywności ekologicznej, która zawiera nawet czterokrotnie mniej pozostałości pestycydów

Jak KOWR wspiera zdrowe żywienie w szkołach i lokalnych rolników? Kluczowe programy i budżet

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) nie zwalnia tempa w działaniach na rzecz poprawy nawyków żywieniowych najmłodszych Polaków. W bieżącym roku szkolnym 2025/2026 na realizację „Programu dla szkół” przeznaczono budżet w wysokości 244,7 mln zł. Dzięki tym środkom, od 15 września ponad 1,8 miliona dzieci z klas I-V otrzymuje regularne porcje zdrowych przekąsek. W każdym semestrze do uczniów trafia 20 porcji owoców i warzyw oraz do 21 porcji mleka i jego przetworów. To ważna inicjatywa, zwłaszcza w świetle niepokojących danych. Jak wynika z opublikowanego w zeszłym roku przez Światową Organizację Zdrowia badania COSI, co trzecie dziecko w Polsce w wieku wczesnoszkolnym zmaga się z nadmierną masą ciała. Problem potwierdzają także ubiegłoroczne wyniki projektu PITNUTS Instytutu Matki i Dziecka, które pokazały, że aż 76% dzieci po pierwszym roku życia otrzymuje posiłki z dodatkiem soli. Dotychczasowa skuteczność programów KOWR jest jednak widoczna, gdyż w latach 2017-2025 dostarczono dzieciom łącznie niemal 1,73 miliarda porcji zdrowych produktów.

Nowym, obiecującym krokiem w zacieśnianiu współpracy między lokalnymi rolnikami a szkołami jest pilotażowy projekt „Stołówka Stąd!”, który ruszył w listopadzie tego roku. Jak informuje białostocki oddział KOWR, na początek inicjatywą objęto 20 szkół podstawowych w województwie podlaskim. Celem jest podniesienie jakości posiłków serwowanych w placówkach poprzez wykorzystanie świeżych, regionalnych produktów wysokiej jakości. Skracanie łańcucha dostaw to podwójna korzyść. Z jednej strony gwarantuje uczniom świeże i smaczne obiady, a z drugiej stanowi realne wsparcie dla lokalnej gospodarki i rolnictwa. W ramach projektu przewidziano również szkolenia dla intendentów i pracowników stołówek, które uczą, jak efektywnie współpracować z lokalnymi dostawcami oraz jak przeciwdziałać marnowaniu żywności. To istotny aspekt, biorąc pod uwagę szacunki z projektu PROM, według których w samej gastronomii marnuje się rocznie ponad 56 tysięcy ton jedzenia.

Dlaczego warto skracać łańcuch dostaw? Korzyści dla środowiska i zdrowia dzieci

Dobre nawyki żywieniowe to jednak nie tylko zdrowe produkty na talerzu, ale także solidna wiedza. Wychodząc naprzeciw tej potrzebie, Ministerstwo Edukacji i Nauki wprowadziło od 1 września tego roku do szkół nowy przedmiot, edukację zdrowotną. Jeden z jego modułów jest w całości poświęcony zasadom prawidłowego odżywiania. Teorię znakomicie uzupełniają działania praktyczne, za które odpowiada KOWR. W minionych latach szkolnych, od 2021 do 2025 roku, sfinansowano ponad 11 tysięcy warsztatów kulinarnych dla blisko 250 tysięcy dzieci. Zorganizowano także 2,8 tysiąca wycieczek edukacyjnych do gospodarstw rolnych, w których udział wzięło 84 tysiące uczniów. Takie doświadczenia w najlepszy możliwy sposób uczą, skąd bierze się jedzenie, i budują cenną więź między młodymi konsumentami a producentami rolnymi.

Skracanie drogi od pola do stołu przynosi również realne korzyści dla środowiska. Jak podaje serwis AgroNomiST, powołując się na badania z projektu PROM, ograniczenie długich łańcuchów dostaw pozwala zredukować emisję dwutlenku węgla nawet o 40%. Współpraca z lokalnymi dostawcami, co z kolei podkreśla analiza TISE, to także niższe koszty transportu i logistyki oraz znacznie lepsza kontrola jakości produktów. Warto również zwrócić uwagę na rosnące znaczenie żywności ekologicznej, która podnosi wartość odżywczą posiłków. Potwierdzają to tegoroczne badania naukowców z Newcastle University. Wykazały one, że produkty organiczne zawierają od 18 do 69% więcej cennych antyoksydantów i nawet czterokrotnie mniej pozostałości pestycydów niż ich konwencjonalne odpowiedniki. Jak słusznie zauważa Koalicja Żywa Ziemia, ma to kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju dzieci.