- Najnowszy raport PIORiN ujawnia listę egzotycznych patogenów, które w 2025 roku zagrażają uprawom kalafiora, dyni i owoców
- Ekstremalne warunki pogodowe, takie jak susza i wiosenne przymrozki, potęgują presję znanych chorób, w tym raka bakteryjnego borówki oraz gruszy
- Eksperci ostrzegają, że zaostrzone kontrole PIORiN dotyczące organizmów kwarantannowych mogą skutkować wieloletnim zakazem uprawy ziemniaków
- Kluczowa nowelizacja ustawy o ochronie roślin rozszerza ekoschemat „Biologiczna uprawa” o nowe mikrobiologiczne środki ochrony roślin
Jakie nowe patogeny zagrażają polskim uprawom? Lista PIORiN na 2025
Rok 2025 stawia przed polskimi rolnikami nowe, nieznane dotąd wyzwania w zakresie ochrony roślin. Zgodnie z wrześniowym raportem Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN), na terenie Włoch wykryto groźnego dla kalafiora grzyba *Stagonosporopsis pogostemonis*, który może stanowić poważne zagrożenie również dla krajowych upraw pod osłonami. Co więcej, w tym roku w Polsce odnotowano już pierwsze przypadki Moroccan Watermelon Virus. Ten wirus, jak sama nazwa wskazuje, pochodzi z Maroka, a jego obecność to zła wiadomość dla producentów dyni, melona, arbuza, cukinii czy ogórka. Niestety, lista potencjalnych zagrożeń jest dłuższa. PIORiN zwraca uwagę także na kornikowatego chrząszcza *Xylosandrus compactus*, który występuje już w 25 krajach Europy i może atakować rośliny ozdobne w szklarniach. Specjaliści, na których powołuje się portal AgroFakt.pl, ostrzegają z kolei przed antraknozą, nową chorobą owoców wywoływaną przez *Colletotrichum aenigma*, zagrażającą sadom jabłoniowym, gruszowym, czereśniowym, a także plantacjom truskawek i winorośli.
Wpływ suszy i przymrozków na choroby roślin. Dlaczego rak bakteryjny atakuje?
Zmiany klimatyczne nie tylko otwierają drogę nowym patogenom, ale także nasilają problemy z chorobami, które znamy od lat. Jak podaje serwis Jagodnik.pl, w 2025 roku obserwowano wyjątkowo silne rozprzestrzenianie się raka bakteryjnego borówki (*Pseudomonas syringae*). Choroba uderzyła szczególnie mocno w młode nasadzenia i szkółki. Za główną przyczynę takiego stanu rzeczy uznaje się zimny maj i długotrwałe przymrozki, które stworzyły idealne warunki dla rozwoju bakterii. Presja choroby była widoczna zwłaszcza na popularnych odmianach, takich jak 'Nelson', 'Toro', 'Bluecrop' czy 'Duke'. Ten sam patogen, o czym informuje z kolei portal AgroSimex.pl, stał się w bieżącym sezonie największym zagrożeniem także dla sadów gruszowych. Sytuację dodatkowo komplikuje ogólne osłabienie roślin, spowodowane jedną z najsuchszych wiosen w historii pomiarów w Europie, o czym donosił SwiatOze.pl. Potwierdza to prognozy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW), które na pierwszą połowę 2025 roku przewidywały temperatury powyżej normy, sprzyjające rozwojowi wielu chorób i szkodników.
Nowe przepisy w ochronie roślin. Zmiany w ekoschematach i kontrolach PIORiN
W obliczu rosnących zagrożeń dla zdrowotności upraw, polskie i unijne instytucje nie pozostają bierne. Jak informuje RolnikInfo.pl, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa prowadzi w tym roku szczegółowe kontrole pól pod kątem dwóch niezwykle groźnych organizmów kwarantannowych dla ziemniaków: bakterii *Clavibacter sepedonicus* (powodującej bakteriozę pierścieniową) oraz *Ralstonia solanacearum* (śluzak). Wykrycie którejkolwiek z nich może oznaczać dla rolnika wieloletni zakaz uprawy ziemniaków na danym polu, co pokazuje powagę sytuacji, zwłaszcza że w pierwszej połowie roku do Polski sprowadzono ponad 165 tysięcy ton bulw. W odpowiedzi na nowe wyzwania, 7 listopada Sejm przyjął nowelizację ustawy o ochronie roślin. Według serwisu AgroNOMIST.pl, kluczową zmianą jest rozszerzenie ekoschematu „Biologiczna uprawa” o mikrobiologiczne środki ochrony roślin. Dopełnieniem tych działań jest praca samej Inspekcji, która do końca roku planuje wdrożyć 16 nowych metodyk integrowanej produkcji. Na poziomie europejskim, jak czytamy na portalu FoodFakty.pl, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zakończył ocenę 47 agrofagów, co pozwoli zaktualizować unijną listę organizmów kwarantannowych i wpłynie bezpośrednio na polskie przepisy.
Podcasty
Playlisty tematyczne
