Długi w firmie. Jak odzyskać dług od kontrahenta

Płynność finansowa twojej firmy w dużym stopniu zależy od tego, czy twoi partnerzy handlowi w terminie płacą faktury za dostarczone im towary lub usługi. Dlatego, zanim rozpoczniesz współpracę z potencjalnym kontrahentem, powinieneś starannie zweryfikować jego wiarygodność. Co prawda ryzyko wpisane jest w działalność każdego przedsiębiorcy, ale możesz je zmniejszyć, jeśli sprawdzisz informacje na temat firmy, z którą chcesz prowadzić interesy w wywiadowni gospodarczej lub w Biurze Informacji Gospodarczej. Gdy mimo to trafisz na niesolidnego kontrahenta, nie czekaj z założonymi rekami, tylko zacznij działać.

Spróbuj polubownie

Jeśli zależy ci na utrzymaniu dobrych relacji z dłużnikiem, najpierw możesz spróbować negocjować warunki spłaty zadłużenia. Powinniście się porozumieć w sprawie możliwego terminu i formy zapłaty oraz wysokości rat i odsetek. Warto przy tym skorzystać z usług bezstronnego mediatora. Jeśli jednak nie uda się wam dojść do porozumienia, wyślij do dłużnika monit z żądaniem zapłaty. Jednocześnie poinformuj niesolidnego kontrahenta, że jeżeli należność nie zostanie zapłacona, spowoduje to wstrzymanie dostaw lub usług oraz inne skutki – np. rozpoczęcie naliczania odsetek (ustawowych lub określonych w umowie) od zobowiązań czy wpisaniu do Krajowego Rejestru Dłużników.

Wezwij do zapłaty

Jeśli nie uda się odzyskać należności w sposób polubowny, powinieneś doręczyć dłużnikowi wezwanie do zapłaty. Będzie ono dowodem, gdy zdecydujesz się wkroczyć na drogę sądową. Dlatego wezwanie należy wysyłać listem poleconym (za potwierdzeniem odbioru). Musisz też pamiętać, że jeśli nie spełnisz wszystkich wymaganych warunków dotyczących wezwania do zapłaty, może to stać się powodem odmowy spłaty zadłużenia w terminie przez  ciebie wyznaczonym.

Co w wezwaniu:

* data, miejscowość sporządzenia wezwania,
* nazwa twojej firmy i adres, numer w ewidencji działalności gospodarczej lub KRS, NIP (ewentualnie kapitał zakładowy) wraz ze wskazaniem, czy działasz w imieniu własnym, czy przez pełnomocnika
* nazwa firmy i adres dłużnika, numer w ewidencji działalności gospodarczej lub KRS, NIP
* tytuł(wezwanie do zapłaty,wezwanie do uregulowania zapłaty),
* wysokość zadłużenia oraz podstawę żądania (nazwę usługi i numer faktury)
* numer rachunku bankowego, na który należy wpłacić należność
* prośba o przesłanie faksem albo listem poleconym kopii potwierdzenia przelewu należności
* ostateczny termin zapłaty (zwyczajowo 7 lub 14 dni)
W treści wezwania warto również zastrzec, że w razie  nieuregulowania wpłaty w wyznaczonym terminie sprawa trafi do firmy windykacyjnej lub do sądu.

Zgłoś się do firmy windykacyjnej

Gdy dłużnik nie zareaguje na wezwanie do zapłaty, możesz wybrać jedno z dwóch rozwiązań: powierzyć odzyskanie należności firmie windykacyjnej lub skierować sprawę do sądu.
Na rynku nie brakuje firm zajmujących się ściąganiem wierzytelności, jednak musisz liczyć się z tym pobierają dosyć wysoką prowizję za swoje usługi (od kilku do kilkudziesięciu procent). Możesz jednak umówić się z windykatorem w ten sposób, że prowizję zapłacisz dopiero po odzyskaniu należności (większość firm godzi się na takie rozwiązanie). Firma windykacyjna zwykle próbuje najpierw załatwić sprawę polubownie, ale może również wnieść w twoim imieniu sprawę do sądu.

Możesz iść do sądu

Jeżeli nie zdecydujesz się powierzyć odzyskania pieniędzy firmie windykacyjnej, po bezskutecznym wezwaniu dłużnika do zapłaty, możesz sprawę skierować do sądu gospodarczego, żeby uzyskać nakaz zapłaty.
Zanim przygotujesz pozew, powinieneś zastanowić się nad wyborem trybu postępowania. Możesz zdecydować się na normalne postępowanie sądowe, postępowanie nakazowe, upominawcze oraz uproszczone. Najlepiej wybrać  postępowanie uproszczone (nakazowe i upominawcze). Dzięki temu zyskasz na czasie i dodatkowo mniej zapłacisz, bo opłaty sądowe są wówczas niższe niż w przypadku normalnego procesu.
Zanim jednak wkroczysz na drogę sądową, powinieneś ustalić, czy twój niesolidny partner w interesach posiada majątek, z którego komornik będzie mógł wyegzekwować dług (jeśli jest to nieruchomość, będziesz musiał zapłacić rzeczoznawcy za jej wycenę). W sądzie musisz oczywiście przedstawić dowody potwierdzające twoje żądania - np. przede wszystkim wezwanie do zapłaty, potwierdzone za zgodność z oryginałem faktury, umowę z dłużnikiem (jeżeli była w formie pisemnej), zaakceptowany przez dłużnika rachunek, pisemne oświadczenie o uznaniu długu, zwrócone przez bank zaakceptowane żądanie zapłaty. Trzeba pamiętać o tym, że w pozwie należy od razu określić wszystkie wnioski i dowody, ponieważ złożone później sąd może odrzucić. Gdy uzyskasz nakaz zapłaty, a dłużnik w ciągu dwóch tygodni nie wniesie sprzeciwu, powinieneś złożyć w sądzie wniosek o nadanie orzeczeniu klauzuli wykonalności. Wówczas trzeba zgłosić się zwrócić się do komornika o przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego z majątku dłużnika. We wniosku do komornika wskazujesz wysokość kwoty, która ma być zapłacona przez nierzetelnego kontrahenta oraz sposób egzekucji (tu należy wskazać komornikowi składniki majątku dłużnika nadające się do egzekucji – np. z nieruchomości, ruchomości (samochód, maszyny), wynagrodzenia za pracę, wierzytelności, rachunków bankowych, innych praw majątkowych. Do wniosku należy dołączyć tytuł wykonawczy.

Sprzedaj wierzytelność

Jeżeli nie udaje ci się odzyskać pieniędzy od niesolidnego kontrahenta, możesz wystawić wierzytelność na sprzedaż np. na giełdzie wierzytelności lub sprzedać firmie, która skupuje należności od nierzetelnych dłużników. Internetowa giełda wierzytelności może być dobrym rozwiązaniem, jeśli nawet niewielkie zadłużenie może grozić zachowaniu płynności twojej firmy, a jednocześnie nie stać cię na złożenie pozwu i proces w sądzie. Podpisując umowę cesji (przelewu wierzytelności) musisz jednak liczyć się z tym, że nie uda ci się odzyskać należności w pełnej wysokości. Do podpisania takiej umowy nie jest potrzebny udział dłużnika (nawet nie musi o tym wiedzieć).
Jednak nie wszystkie wierzytelności mogą być sprzedane, a taka możliwość może też być uzależniona od spełnienia określonych warunków - np. wierzytelność zabezpieczona hipoteką musi być przeniesiona wraz z hipoteką.
Przedmiotem cesji nie mogą być:
- wierzytelności odszkodowawczych,
- prawa odkupu,
- prawa pierwokupu,
- prawa dożywocia, które jest ściśle związane z osobą uprawnionego,
- udziału wspólnika spółki cywilnej w majątku wspólnym oraz w poszczególnych składnikach majątku wspólników (spółki),
- prawa do wynagrodzenia za pracę.