Sprawdź, co możesz odliczyć od podatku

Część składek ZUS obciąża pracodawcę bezpośrednio, podnosząc koszt uzyskania przychodów. Składek finansowanych za pracownika i opłacanych w imieniu pracownika nie można odliczać od dochodu, rozlicza się je za to w kosztach. Odliczenie od dochodu dotyczy tylko składek zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika, a także osób z nim współpracujących.

Przedsiębiorca może zaliczyć w całości do kosztów uzyskania przychodów lub odliczyć od dochodu składki płacone za siebie, ponieważ również w całości je pokrywa. Jeśli chodzi o osoby współpracujące, koszt składek ZUS takich osób ponosi wyłącznie pracodawca prowadzący działalność gospodarczą. W tym przypadku cała wartość składek ZUS to koszty uzyskania przychodów przedsiębiorcy, a współpracujący nie może odliczyć już kwot tych składek we własnej deklaracji podatkowej. Przedsiębiorca, rozliczając w rocznym PIT składki ZUS osoby współpracującej, może odliczyć je od dochodu bądź też zdecydować się na zaliczenie ich do kosztów.

W przypadku własnych składek na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorca może wybrać zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów albo odliczyć je od dochodu w rocznej deklaracji podatkowej. Przedsiębiorca dokonuje odliczenia składek na podstawie dowodów ich poniesienia. Odlicza się kwoty składek odprowadzonych przez przedsiębiorcę do ZUS w danym roku podatkowym. Składki są odliczane w roku ich faktycznej zapłaty, dlatego liczy się termin płatności, a nie okres, za jaki składkę się opłaca. Co do składek zaległych, rozlicza się je w roku faktycznej zapłaty.

Jeśli odliczysz składki ubezpieczeniowe od dochodu (w zeznaniu rocznym), zwrot tych składek stanie się odrębnym źródłem przychodu i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Dlatego zwrot składek na ubezpieczenie społeczne za 2011 rok, który otrzymasz z ZUS w 2012 roku, powinieneś wykazać w rubryce "inne źródła" w zeznaniu podatkowym za rok 2012. Jeżeli jednak zaliczysz składki do kosztów uzyskania przychodów, ich zwrot stanie się przychodem z działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Pamiętaj, że nie możesz odliczać składek ZUS podwójnie. Jeśli więc zrobiłeś to w PIT-28, nie możesz powtórzyć tego również w PIT-36. Nie możesz również, po uprzednim zaliczeniu składek do kosztów uzyskania przychodów, odliczyć ich następnie również od dochodu - w ramach jednej deklaracji.

Kwoty odliczeń składek ZUS za rok 2011:

Jeśli prowadziłeś działalność gospodarczą bez przerw przez cały 2011 rok, deklarowałeś minimalne podstawy naliczania składek ZUS i opłacałeś je terminowo, twoje odliczenia składek wynoszą:

- 1472,75 zł z chorobowym, 1350,98 zł bez chorobowego (w przypadku korzystania z ulgi dla nowych firm),

- 7130,56 zł z chorobowym, 6541,13 zł bez chorobowego (w przypadku niekorzystania z ulgi dla nowych firm).

Składki zdrowotne

Jako przedsiębiorca możesz odliczyć od podatku składki, które opłaciłeś na własne ubezpieczenie zdrowotne. Odliczenie to przysługuje ci w stopniu nie wyższym niż 7,75 procent podstawy składki. Mimo że opłacasz składkę wynoszącą 9 procent podstawy, różnicy między składką, którą opłaciłeś, a odliczoną od podatku nie możesz zaliczyć do kosztów. Nie możesz odliczyć tych składek, które opłacasz za pracowników i zleceniobiorców. Jesteś bowiem tylko płatnikiem tych składek, ale faktycznie ich nie finansujesz.

Jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą możesz także odliczyć od podatku kwoty zapłacone za swoich współpracowników. Za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się: małżonka, dzieci (własne, małżonka i przysposobione), rodziców, macochę, ojczyma, osoby przysposabiające, o ile pozostają z przedsiębiorcą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Współpracownikami nie są natomiast osoby, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Odliczeń składek zdrowotnych dokonuje się w roku ich faktycznej zapłaty. Nie można odliczyć od podatku składek należnych, ale nieopłaconych. Kwota opłaconych składek zdrowotnych podlegająca odliczeniu od podatku za rok 2011 wynosi 2506,30 złotego.

Darowizny na cele pożytku publicznego

W zeznaniu podatkowym za rok 2011 możesz odliczyć kwotę darowizn przekazanych za cele pożytku publicznego. Nie możesz skorzystać z tego rodzaju odliczenia, jeśli rozliczasz się na zasadach podatku liniowego (PIT-36L) lub karty podatkowej (PIT-16A).

Można dokonać odliczenia darowizn dokonanych na rzecz:

- realizujących cele pożytku publicznego organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie,

- organizacji równoważnych określonych w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Maksymalna odliczana kwota darowizny może wynosić 6 procent rocznego dochodu. 6 procent można przekazać na tę samą organizację, na rzecz której przekazujemy 1 procent podatku, ponieważ obie te kwoty są rozliczane oddzielnie. Aby dokonać odliczeń, trzeba wpisać je w deklarację roczną. Szczegóły odliczeń umieszcza się w załączniku PIT-O. Należy podać kwotę przekazanej darowizny, kwotę odliczenia, a także nazwę i adres obdarowanej organizacji. Dowodem, że darowizna została dokonana, powinien być dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego lub (w przypadku darowizny innej niż pieniężna) umowa darowizny - pisemna lub notarialna, jeśli w grę wchodzi darowizna wymagająca tej formy.

Darowizny na cele kościelne

W rozliczeniu za 2011 r. możesz odliczyć od dochodu darowizny na Kościół, ale nie wszystkie. Jedynie na cele kultu religijnego oraz na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła katolickiego. Jeśli chodzi o darowiznę na cele kultu religijnego, od dochodu podatnik może odliczyć kwotę darowizny nie większą niż 6 procent swojego dochodu, przy czym te 6 procent dotyczy łącznie wszystkich darowizn uczynionych przez podatnika, a więc np. na cele kultu religijnego, na rzecz organizacji pożytku publicznego, na rzecz krwiodawstwa (w kwocie ekwiwalentu za oddaną krew). Do 6 procent nie wlicza się jednak darowizn na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła katolickiego ani 1 procenta podatku przekazanego na rzecz organizacji pożytku publicznego. Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą mogą być odliczone od dochodu w całości, ponieważ w tym wypadku nie ma limitu odliczeń.

Ulga internetowa

Ulgę internetową przedsiębiorca może wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym tylko w przypadku, gdy z Internetu korzysta prywatnie i w związku z tym nie zalicza opłat za Internet do kosztów działalności gospodarczej. Na ulgę internetową pozwala rozliczanie na zasadach ogólnych według skali lub w formie ryczałtu ewidencjonowanego. Nie można odliczyć ulgi na Internet, rozliczając działalność na zasadach podatku liniowego lub kartą podatkową. Jeśli jednak "liniowiec" ma także źródła dochodów opodatkowane według skali, taki dochód może obniżyć o ulgę internetową. Inaczej niż było wcześniej, nie ma znaczenia, gdzie podatnik korzystał z sieci. Ulga dotyczy także opłacanego Internetu, z którego korzysta się bezprzewodowo i to w miejscu niebędącym miejscem zamieszkania podatnika. Limit odliczenia zmniejszający podstawę opodatkowania wynosi 760 złotych. Nie ma wymogu dokumentowania wydatków na Internet fakturą VAT. Wysokość tych wydatków będzie ustalana na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie - zawierających dane sprzedawcy i nabywcy, rodzaj usługi i kwotę zapłaty.

Strata podatkowa

Jeśli koszty uzyskania przychodów twojej firmy przekroczyły sumę tych przychodów, poniosłeś stratę, którą możesz rozliczyć w ramach rozliczenia rocznego. Stratę tworzy różnica roczna między kosztami a przychodami. Dla rozliczania straty nie ma znaczenia, czy prowadzisz działalność opodatkowaną według skali czy liniowo. Możesz być wspólnikiem wielu spółek osobowych lub cywilnych, a oprócz tego prowadzić własną działalność.

Roczne kwoty przychodów i kosztów z tych działalności łączy się w ramach jednego źródła - działalności gospodarczej. Stratę liczy się łącznie dla wszystkich rodzajów działalności i odlicza od wykazanego łącznie dochodu.

Jeżeli w deklaracji rocznej wykażesz stratę podatkową, możesz rozliczyć ją przez pięć kolejnych lat. W każdym z tych pięciu lat możesz rozliczyć maksymalnie połowę wykazanej wcześniej straty. Stratę możesz rozliczać wyłącznie w ramach źródła przychodów, chyba że jesteś opodatkowany ryczałtem lub kartą podatkową. W przypadku opodatkowania ryczałtem nie rozliczasz kosztów uzyskania przychodów, a w przypadku opodatkowania kartą podatkową nie rozliczasz straty.

Nowe technologie

Ulgę na zakup nowych technologii odlicza się od dochodu. Z ulgi mogą korzystać osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na zasadach ogólnych. Nowe technologie to wiedza technologiczna, a więc wyniki badań i prac rozwojowych, a także licencje na korzystanie z technologii. Aby technologię można było zaliczyć do nowych, nie może być ona stosowana na świecie dłużej niż pięć lat, o czym może zaświadczyć opinia niezależnej od podatnika jednostki naukowej (w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki: DzU Nr 96, poz. 615). Przedsiębiorca, który kupił nową technologię i chce skorzystać z ulgi, nie może jej nikomu sprzedać, nawet w części. Limit ulgi wynosi połowę poniesionych wydatków wprowadzonych do ewidencji księgowej.

Odliczenie VAT

Masz prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pod warunkiem że istnieje bezsporny związek zakupów z należnym podatkiem. Odlicza się podatek naliczony, który m.in. stanowi suma kwot określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. O tym, jakie faktury stanowią, a jakie nie stanowią podstawy do obniżenia podatku, mówi szczegółowo ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU rok 2004, Nr 54 poz. 535).

Podatnik musi dysponować fakturami, które umożliwiają mu prawo do odliczenia podatku VAT nie tylko wtedy, kiedy dokonuje tego odliczenia, ale i w przypadku kontroli. Musi więc przechowywać faktury do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, tj. 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Ulga prorodzinna

Przedsiębiorca wypełniając zeznanie podatkowe za rok 2011, ma prawo skorzystać z ulgi prorodzinnej. Jej limit to 1112,04 zł rocznie na jedno dziecko. Kwotę odliczenia, zależną od liczby dzieci, odlicza się od podatku. W zeznaniu PIT-O podatnik musi podać liczbę dzieci i ich numery PESEL (w przypadku jeśli dziecko nie ma numeru PESEL należy podać imię, nazwisko i datę urodzenia). Odliczenie przysługuje w związku z wychowywaniem:

- dzieci małoletnich (do ukończenia przez nie 18 lat, chyba że ich małoletniość zakończyła się wcześniej z powodu zawarcia małżeństwa),

- dzieci pełnoletnich bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

- dzieci do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w odpowiednich przepisach, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu według skali, które przekroczyły kwotę 3089 zł brutto, dochodów opodatkowanych na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego (oprócz ryczałtowo opodatkowanego najmu lokali), podatku liniowego oraz podatku tonażowego.